بازار؛ گروه خودرو: پیش از حضور علیرضا رزم حسینی، وزیرصنعت، معدن و تجارت هیچ کسی درخصوص کاهش کیفیت خودروها اظهار نظر منفی نمی‌کرد و هر وقت ویدیویی در خصوص نقص فنی خودروهای بعضا صفر کیلومتر در شبکه‌های اجتماعی منتشر می شد یا بالافاصله از سوی خودروسازان این موضوع به عنوان شایعه مطرح می شد یا حتی ترجیح می‌دادند شیوه سکوت را در پیش گیرند و همین شد که برخی از مردم نسبت به خودروهای مدل ۹۷ به بعد خودروسازان بدبین شوند.
از طرفی با توجه به اینکه خودرو مدتی است تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده است و به اعتقاد برخی از کارشناسان، خودروسازان هر خودرویی با هر قیمت و کیفیتی تولید کنند باز هم خریدار دارد موضوع کیفیت محصول به حاشیه رانده شد. این در حالی است که ۱۷ اردیبهشت ماه سال جاری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی طی ارتباط تصویری با هفت مجموعه تولیدی بر اهمیت جهش کیفی در کنار جهش کمّی تاکید کردند.
با همین مقدمه برای یافتن چرایی کاهش کیفیت خودروها به سراغ دانیال میلانی، یکی از کارشناسان صنعت خودرو که سابقه فعالیت در قطعه‌سازی‌های بین‌المللی را هم در کارنامه خود به ثبت رسانده رفتیم که گفت و گوی بازار با وی را در ادامه خواهید خواند.
* در شرایطی که رزم حسینی، وزیر جدید صمت به صورت جد دنبال پیگیری موضوع کاهش کیفیت محصولات خودروسازان داخلی است، برخی مدعی هستند که کیفیت نه تنها کاهش نیافته بلکه روند افزایشی هم داشته و این تصور اشتباهی است که در بین مردم ایجاد شده است، نظر شما درباره این موضوع چیست؟
بحث پایین آمدن کیفیت خودروها را همه حس می کنیم. البته مبحث کیفیت بیشتر یک موضوع ذهنی بجای عدد و ارقام است. بنابراین همه مقایسه می کنند که برای مثال در گذشته کیفیت خودروها بهتر بود اما الان همان خودرو با کاهش کیفیت مواجه شده است. این هم در شرایطی که مشتری انتظار دارد روز به روز صنعت خودرو پیشرفت داشته باشد و باید هم اولین موردی که می بیند افزایش کیفیت خودروها باشد نه اینکه با کاهش کیفیت مواجه شود. بنابراین حداقل انتظار مشتری این است که خودرویی که خریداری می کند کیفیت سال های گذشته را حفظ کند که می بینیم اکنون از آن هم محروم شده است.
هرچند می‌دانیم قطعه سازان یکسری مشکلات از جمله شرایط اقتصادی کشور، تحریم‌های خصمانه آمریکا، عدم انتقال پول و غیره روند تولید را دشوار ساخته است، اما مسائله مهمی که به آن کمتر توجه می‌شود این است که یا قطعه ساز خودش می خواهد قطعه ارزان تولید کند تا فقط ارتباطش را با خودروساز نگه دارد یا اینکه خودروساز قطعه ساز را مجبورش می کند تا هرچه تولید می کند را بدهد
* به موضوع کاهش کیفیت خودروها نسبت به گذشته اشاره کردید، به نظرتان این معضل را باید در کجا جستجو کرد؟
اگر بخواهیم خودروسازی را به عنوان انتهای خط تولید خودرو در نظر بگیریم، قبل از آن با قطعه سازی مواجه خواهیم شد که باید قطعه را برای تولید آماده کند تا در خودروسازی خودرو تکمیل و تحویل مشتری می شود.
هرچند می‌دانیم قطعه سازان یکسری مشکلات از جمله شرایط اقتصادی کشور، تحریم‌های خصمانه آمریکا، عدم انتقال پول و غیره روند تولید را دشوار ساخته است، اما مسئله مهمی که به آن کمتر توجه می‌شود این است که یا قطعه ساز خودش می خواهد قطعه ارزان تولید کند تا فقط ارتباطش را با خودروساز نگه دارد یا اینکه خودروساز قطعه ساز را مجبورش می کند تا هرچه تولید می کند را بدهد. این بخش گم ماجرا است که کسی نمی داند در جلساتی که دارند چه صحبت هایی می شود.
* در این خصوص بازار بارها با قطعه‌سازان مصاحبه‌های مختلفی داشته و گفته‌اند که خودروسازان کیفیت قطعات را تعیین می‌کنند و برای تایید به این موضوع هم به سابقه خوب خود در زمان همکاری با شرکت رنو اشاره می کنند که توانستند با همکاری دوطرفه خودروهای باکیفیتی را به مردم تحویل دهند و مردم هم خودرو پرتیراژ ال ۹۰ را به عنوان خودرو کم خرج و با کیفیت می شناختند، با این شرایط به نظرتان چرا باز شاهد افت کیفیت خودروها هستیم؟
بله این هم یک بعد ماجرا هست و همانطور که اشاره کردم باید دید در جلسات مشترکی که خودروسازان و قطعه سازان دارند چه اتفاقاتی رخ می‌دهد و چه صحبت هایی رد و بدل می‌شود و چرا خودروسازان قطعه کم کیفیت از قطعه‌سازان میخواهند؟ به نظر بنده این موضوع به جنبه های سیاسی و روانی برمی‌گردد و خودروسازان در تلاش هستند که به مشتریان بگویند نگران نباشید برای شما خودرو تولید خواهیم کرد.
بنابراین خودروساز با این اقدام تقاضا را برای خرید خودرو را پاسخ می‌دهد و بعد از آن توجهی ندارد که مشتری چقدر از کیفیت محصولات ناراضی است. البته توجه به این بخش ماجرا یک بعد دیگر برای خودروسازان هم دارد که حاشیه سود خودشان افزایش می یابد چون اگر دقت کنیم قطعه را ارزان تر خریداری می کنند و پول قطعه ساز را هم با معوقات سه ماه تا شش ماه پرداخت می کند. درحالی که خودروساز محصول خودش را به صورت نقدی یا حتی پیش فروش به بازار می فروشد. بنابراین حاشیه سود در اختیار خودروساز هست و با این نقدینگی می توانند کارهای دیگری را انجام دهند. البته در خصوص اینکه خودروساز مقصر است یا قطعه ساز با توجه به اینکه پاسخ آن مربوط به جلساتی است که در بین خودشان برگزار می شود نمی توان به صراحت در این باره پاسخ داد.
هرچند قطعه سازان با مشکلات بسیاری در خصوص اجبارهای بیمه اجتماعی و وزارت کار مواجه است اما اگر شخصا قرار بود مدیریت یک شرکت قطعه سازی را بر عهده بگیرم حتی اگر از سوی خودروساز به من ابلاغ می شد قطعه ارزان تر که از کیفیت می زد تولید کنم ترجیح می دادم دیگر تولید نکنم اما هیچ قطعه سازی چنین کاری نکرد و به درخواست خودروسازان تولید قطعات کم کیفیت را آغاز کردند تا فقط بمانند.
البته این موضوع را قبول دارم که قطعه سازان هیچ کدام نمی خواهند قطعه بی کیفیت تولید کنند چون دود کاهش کیفیت خودروها به چشم آن‌ها می رود و اسمی از خودروساز در این میان نمی آید. چرا که خودروساز وقتی خودرویی حتی با کیفیت پایین تولید می کند و به دست مشتری می دهد مثل همان پژو ۴۰۵ که آتش می گرفت، به سراغ قطعه ساز می روند و می گویند شما بودید که قطعه بی کیفیت دادید. حالا قطعه ساز بگوید خودروساز کیفیت قطعه را تعیین کرده است، پاسخ خواهد شنید که قطعه ساز باید دقت می کرد و حالا باید غرامت هم بپردازد. چون می‌گویند قطعات را بررسی کردیم و در آن زمان سالم بود اما در طولانی مدت کارایی لازم را نداشته است.
با تمام این صحبت ها باید ببینیم دلیلی که قطعه ساز باز هم حاضر است با این شرایط قطعه تولید کند چیست؟ مشکلات آن ها چیست؟ به طور حتم پشتیبانی خاصی از قطعه سازان انجام نمی شود و بانک ها هم وام خاصی بهشان نمی دهند و اگر وامی هم بدهند با سودهای خیلی بالایی همراه است که به طور کلی قطعه ساز نمی تواند از آن بهره ببرد، بنابراین می گویند خودروساز که راضی است و می گوید قطعه با کیفیت پایین به من بده و هرکاری می خواهد کند.
اما یکسری از قطعه سازان را داریم که همه هم به بالا بودن کیفیت قطعاتشان ایمان دارند اما به همان میزان هم قیمت ها بالاتر است. از همین جهت هم می شنویم که خودروسازان مدت زیادی است که از آن ها قطعه نگرفته است. این سری از قطعه سازان نمی خواهند برای مدت محدودی سابقه خود را خراب کنند و می خواهند باز هم خوشنام بمانند. حتی اگر قرار باشد در بازار خدمات پس از فروش اقدام به فروش قطعات خود کنند کیفیت را پایین نمی آورند.
اما یکسری از قطعه سازان را داریم که همه هم به بالا بودن کیفیت قطعاتشان ایمان دارند اما به همان میزان هم قیمت ها بالاتر است، از همین جهت هم می شنویم که خودروسازان مدت زیادی است که از آن ها قطعه نگرفته است، این سری از قطعه سازان نمی خواهند برای مدت محدودی سابقه خود را خراب کنند و می خواهند باز هم خوشنام بمانند، حتی اگر قرار باشد در بازار خدمات پس از فروش اقدام به فروش قطعات خود کنند کیفیت را پایین نمی آورند
* برخی می گویند یکسری از قطعه سازان بین خودروسازان امضای طلایی دارند و بعضا حتی می شنویم که در مجموعه های تامین قطعات خودروسازان صندلی برای خود اجاره می کنند، چقدر این صحت دارد؟
بله همینطور است، این مساله چندسال پیش در خودروسازی ها قوت گرفت که یکی از شرکت های قطعه ساز قصد داشت حجم بالایی از سهام یکی از خودروسازان را خریداری کند و به یک صندلی در هئیت مدیره هم دست می یافت. اما بعدش با مخالفت مواجه شد و این موضوع منتفی شد. اما نکته مهم این است که اگر یک قطعه ساز قوی که کیفیت بالایی از محصولات هم ارائه می دهد و بخواهد خودش در هئیت مدیره باشد، عملا تایید کننده قطعات خط تولید خواهد بود و دیگر هیچ بازبینی خاصی انجام نمی دهند.
بنابراین تمام برگه های تایید کیفیت از ابتدا وجود دارد و در این زمان قطعه سازی که دنبال شرایط حاشیه ای برای خودش باشد خیلی راحت می تواند قطعاتی که دچار ایراد هستند را روی خودرو ببندد و تایید کیفیت بگیرد و در بازار بخش خدمات پس از فروش را در دست بگیرد و سود گزافی ببرد که این موضوعی خطرناک است.
به طور کلی خودروسازان خارجی هم ممکن است یک قطعه مشابه برای دو محصول را از دو قطعه ساز متفاوت تامین کنند؛ برای مثال ممکن است شرکت خودروسازی بی ام و برای سری پنچ محصولاتش از شرکت هلا( HELLA) چراغ تهیه کند اما برای سری سه یک شرکت دیگر را انتخاب کند. بنابراین قطعه سازان خارجی هیچ گاه زیر بار کاهش قیمت نمی روند. اما در صنعت خودرو ایران شرایط متفاوت است و می بینیم که نظرات خیلی از قطعه سازان در صنعت خودرو دخیل است. یعنی خیلی اوقات پشت پرده نظراتی می دهند که هیچ کسی نمی داند چرا از خط تولید یک شرکت خاص قطعه دریافت می شد و به یکباره تامین قطعات از مسیر دیگری انجام می شود.
نظر شما