اقدامات پروژه ناتمام ۱۹ ساله/ قطار بیرجند کی به مقصد می رسد؟

بازار؛ گروه استان ها: از ابتدای شکل‌گیری استان خراسان جنوبی یکی از نخستین موضوعات زیر بنایی که مدنظر مسئولان قرار گرفته بهره‌مندی این استان از حمل و نقل ریلی است به طوری که در سند ملی توسعه استان که یک سال بعد از تاسیس خراسان جنوبی به تصویب هیئت وزیران رسید یکی از عمده‌ترین تنگناها و محدودیت‌های این استان، نبود شبکه‌های زیربنایی شامل حمل و نقل و توزیع انرژی اعلام شد.

اما این محدودیت در کنار قابلیت‌هایی مانند استقرار استان در مسیر بزرگراه آسیایی و امکان استفاده از سرمایه گذاری بین‌المللی در توسعه شبکه حمل و نقل منطقه مطرح شده است.

اتصال به خط آهن سراسری از آرزوهای قدیمی مردم جنوب خراسان قدیم و خراسان جنوبی امروزی است، موضوعی که سالهاست سوژه اظهارنظر مسئولان بومی و غیربومی استان و گزارش‌های رسانه‌های محلی استان بوده است.

نقطه شروع
پیگیری و نقطه شروع اتصال خراسان جنوبی به شبکه ریلی آن طور که مسئولان و متولیان سابق  استان می گویند؛ برای اولین بار نهم آذر سال ۸۰ مجمع نمایندگان استان خراسان (قبل از تقسیم) و سیستان و بلوچستان احداث این راه آهن را از رئیس جمهور وقت تقاضا کردند که این درخواست  برای بررسی به وزارت راه و ترابری وقت و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارجاع شد.

مهرماه سال ۸۵ مدیرکل وقت راه و ترابری خراسان‌جنوبی گفته بود که مطالعات مقدماتی ساخت پروژه راه‌آهن در خراسان جنوبی و اتصال آن به راه‌آهن سراسری از سوی کارشناسان وزارت  پایان یافت.

به گفته وی براساس مطالعات و بررسی‌های کارشناسان، مسیر راه‌آهن از فیض‌آباد - گناباد - قاین - بیرجند - نهبندان - زاهدان است.

حجت الاسلام موسی قربانی نماینده وقت مردم قاینات در مجلس شورای اسلامی هم چهارم آبان ۸۵ در گفتگو با رسانه های خراسان جنوبی گفته بود: با اتمام مطالعات مقدماتی راه‌آهن «چابهار - مشهد» در شرق کشور، عبور این خط از مسیر بیرجند - قاین - گناباد و کالشور به تصویب رسید.

 با تقسیم استان خراسان و تأسیس خراسان جنوبی این موضوع نیز در ردیف تقاضاهای مردم از مسئولان کشور قرار گرفت و در سال ۱۳۸۷مجمع نمایندگان استان های خراسان رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان طی نامه ای از رئیس جمهور وقت خواستند در زمینه راه آهن دستور برای اقدام را صادر کند.

کوتاه شدن مسیر اتصال به کشورهای آسیای میانه
در این زمینه در گفتگو با مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی آخرین وضعیت پروژه ریلی استان را پیگیری کرده ایم.

وحید داعی در گفتگو با بازار اظهار کرد: امروزه توسعه کریدورهای ریلی یکی از ارکان بسیار مهم در پیشرفت و آبادانی هر منطقه و استانی است.

وی یکی از مهمترین کریدورهای ریلی شرق کشور را کریدور ریلی چابهار-زاهدان- بیرجند- مشهد دانست و گفت: با این کریدور اتصال بندر اقیانوسی چابهار به کشورهای آسیای میانه برقرار می شود.

وی با تاکید بر اهمیت این محور در توسعه شرق کشور و به تبع استان خراسان جنوبی، بیان داشت: این محور ریلی با توجه به کوتاه تر شدن اتصال کشورهای هند، پاکستان و افغانستان به کشورهای آسیای میانه از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

این محور ریلی با توجه به کوتاه تر شدن اتصال کشورهای هند، پاکستان و افغانستان به کشورهای آسیای میانه از اهمیت مضاعفی برخوردار است

داعی کمک به توسعه سواحل مکران، توسعه شرق کشور، ایجاد و افزایش امنیت پایدار و ایجاد یک بستر ایمن برای حمل و نقل مسافر و بار را از دیگر اهداف این محور ریلی برشمرد.

وی با بیان اینکه این کریدو از چابهار تا یونسی حدود هزار و ۵۰۰ کیلومتر است، افزود: ۶۰۰ کیلومتر از این مسیر از چابهار تا زاهدان و از زاهدان تا یونسی حدود ۹۰۰ کیلومتر است.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه طول قطعه بیرجند تا یونسی حدود ۲۷۰ کیلومتر است، ادامه داد: در واقع این مسیر ۵۸ کیلومتر از سمت خراسان رضوی و یک بخشی از سمت زاهدان شروع شده بود و عملا ما بر روی این کریدور قطعه عملیات اجرا شده در جغرافیای خراسان جنوبی نداشته ایم. 

راه‌آهن بیرجند روی ریل اجرا
داعی بیان داشت: با پیگیری های بسیار زیاد استاندار و وزارت راه و شهرسازی در نیمه مهرماه سال ۹۸ کلنگ قطعه ۱۶ راه آهن بیرجند- یونسی به طول ۳۲ کیلومتر و با مبلغ قرارداد ۹۰ میلیارد تومان به زمین خورد.

وی با بیان اینکه هم اکنون پروژه کاملا فعال بوده و پیمانکار با دوشیفت کاری مشغول انجام عملیات عمرانی است، افزود: در این قطعه حدود ۱۱۰ دستگاه پل داریم که یک دستگاه پل خاص با دهنه ای به طول ۱۰۰ متر است.

داعی ادامه داد: همچنین یک تونل  به طول حدود ۲۵۰ متر در این قطعه است که تقریبا ۲۰ کیلومتر از مسیر بازگشایی و تکمیل شده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر چندین دستگاه پل در دست اجرا است، افزود: متوسط پیشرفت فیزیکی پروژه ۱۵.۵ تا ۱۶ درصد است.

داعی همچنین از فعالیت حدود ۶۰ تا ۷۰ دستگاه ماشین آلات سنگین و اشتغال ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر در دو شیفت کاری در پروژه خبر داد و افزود: امیدواریم با تحرکات پیمانکار و اقدامات انجام شده طبق برنامه زمانبندی عملیات اجرایی این قطعه به اتمام برسد.

پیمان های اعتباری
وی یکی از مهمترین مباحث هر پروژه را بحث اعتباری دانست و افزود: در سال ۹۷ اعتبار یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان برای این پروژه اختصاص یافت که با پیگیری های انجام شده توسط استاندار و در سفر رئیس سازمان برنامه و بودجه به استان در سال ۹۸ اعتبار این پروژه به ۲۵ میلیارد تومان افزایش یافت.

داعی گفت: در سال ۹۹ پیش بینی اعتبار انجام شده برای این پروژه ۲۹ میلیارد تومان است که مبالغ خوبی تخصیص یافته و به پیمانکار پرداخت شده است.

وی گفت: علیرغم این اعتبار نیز استاندار از منابع در اختیار توازن مبلغ ۴ میلیارد تومان به این پروژه اختصاص داده اند که به پروژه تزریق می شود.

داعی با بیان اینکه اقدامات خوبی انجام شده است، افزود: این یک ابر پروژه بوده و مبالغ و اعداد و ارقام و هزینه های بالایی دارد که با هدف افزایش سرعت کار و اتصال بیرجند به یونسی و راه آهن مشهد- بافق هیئت وزیران در سال گذشته دو مصوبه داشته است.

وی صدور قرارداد مشارکت از محدوده بیرجند تا یونسی به مبلغ ۴ هزار میلیارد تومان را از جمله این مصوبات برشمرد و افزود: برای اولین بار یک مدل مالی مشارکتی ۱۰،۲۰،۷۰ مصوب شد که ۱۰ درصد آورده دولت، ۲۰ درصد مشارکت بخش خصوصی که همان کنسرسیوم ریلی استان است و ۷۰ درصد هم از منابع صندوق توسعه ملی تسهیلات در اختیار این کنسرسیوم قرار می گیرد.

قرارداد مشارکت دولت، بخش خصوصی و صندوق توسعه ملی برای اختصاص ۴ هزار میلیارد تومان اعتبار  به پروژه ریلی بیرجند- یونسی منعقد شده است

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی گفت: بعد از این مصوبه اقدامات اجرایی مورد پیگیری قرار گرفت و اولین گام تشکیل کنسرسیوم ریلی بود که متشکل از شش شرکت راهسازی بزرگ این اقدام انجام و این شخصیت حقوقی با عنوان شرکت احداث راه آهن استان خراسان جنوبی تشکیل شده است.

داعی با اشاره به پیگیری های مکرر استاندار، توجه ویژه رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و مقام عالی راه و شهرسازی در کمیته فنی هیئت امنای صندوق توسعه ملی، بیان داشت: در دوم مهرماه سالجاری صندوق توسعه ملی به ریاست رئیس جمهور تشکیل و برای اولین بار با پرداخت تسهیلات ریالی به پروژه ریلی این استان موافقت شد تا این صندوق منابع خود را در حدود ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در اختیار این پروژه به صورت تسهیلات قرار دهد.

اتصال بیرجند به یونسی حداکثر تا ۴ سال دیگر
وی بیان داشت: بعد از صدور این مصوبه در تهران جلساتی برگزار و براساس صحبت های انجام شده با مدیرعامل بانک رفاه  کنسرسیوم بانکی تشکیل و و این بانک به عنوان لیدر بانکی تعیین شد.

داعی همچنین از اعلام موافقت اولیه بانک ملی، بانک ملت، بانک ایران زمین و بانک خاورمیانه برای ایجاد کنسرسیوم بانکی خبر داد و گفت: تسهیلات از طریق این کنسرسیوم انجام می شود و امیدواریم اتصال بیرجند به یونسی را حداکثر تا چهار سال آینده به انجام برسانیم.

وی در خصوص مصوبه دیگر هیئت وزیران در راستای اتصال بیرجند به زاهدان نیز گفت: این مهم نیز از طریق استفاده از فایناس کشور روسیه به زودی به سرانجام می رسد تا بتوانیم ابرپروژه ریلی شرق کشور را در حداقل زمان ممکن به انجام برسانیم.