ویروس کرونا تجارت جهانی را تحت الشعاع قرار داده است

بازار، فاطمه محمدی پور:  در نتیجه شیوع ویروس کرونا در چین و محدود شدن سفرهای هوایی به این کشور حجم و ارزش تجارت چین و جهان و به تبع آن نرخ رشد اقتصادی دنیا کاهش می یابد زیرا وضعیت بهداشت اضطراری جهانی رشد در چین را کاهش داده و این مهم می تواند مانع از تحقق تعهدات چین در مرحله اول توافق تجاری خود  با ایالات متحده آمریکا شود.

باید گفت زمانی که معامله تجاری ایالات متحده آمریکا و چین در اواسط ژانویه به امضا رسید ، مسیر برای شتاب در سرمایه گذاری ، تجارت و رشد اقتصادی جهانی مشخص شد. اما همزمان با امضای این توافقنامه توسط «دونالد ترامپ» ، رئیس جمهور آمریکا و معاون نخست وزیر چین،  مردم  شهر مرکزی ووهان چین با ویروس جدیدی به نام کرونا دست به گریبان شدند. در اثر شیوع این ویروس در کمتر از سه هفته بیش از 200 نفر جان باخته اند، هزاران نفر مبتلا شده اند و وضعیت اضطراری جهانی اعلام شده است و چشم انداز اقتصاد جهانی در دست کارمندان بهداشت و پزشکان جسور که جهت جلوگیری از گسترش ویروس تلاش می کنند، قرار داده شده است.

تاثیر کرونا بر اقتصاد چین و جهان

تلاش های اولیه جهت مقابله با آن  با شروع سال نو چینی مقارن شد - هنگامی که خانواده های چینی به مدت یک هفته جهت دیدار با یکدیگر و برپایی جشن عید به هم می پیوندند. شهر ووهان مرکز شیوع این ویروس که قطب مهم حمل و نقل کالا، فولاد و ساخت اتومبیل با 11 میلیون نفر جمعیت است سریع بسته شد و اتوبوس ها ، قطارها و فرودگاه های آن تعطیل شد. با این وجود تخمین زده می شود 5 میلیون نفر در طول تعطیلات ویروس را با خود به شهرهای اطراف ، شهرهای بزرگتر و در سراسر جهان منتقل کنند. به همین دلیل شهرهای بیشتری بسته شده و تعطیلات برای یک هفته دیگر در 14 استان تمدید شده است.

بندرهای صادراتی گوانگدونگ، شهر فناوری شنژن، بزرگترین بندر چین شانگهای و محل کارخانه جدید تسلا و جیانگ سو، جایی که کفش های نایک تولید می شوند، همگی در 14 استانی واقع شده اند که تعطیلی به مدت یک هفته دیگر در آنها تمدید شده است. در واقع این  استانها تقریبا 69 درصد از تولید ناخالص داخلی چین را در سال 2019 تشکیل می دهند.

در اثر شیوع بیماری کرونا شرکت هایی بزرگی مانند مک دونالد فروشگاه های خود را بسته اند. شرکت Toyota و بسیاری دیگر تولید را متوقف کرده اند. به میلیونها نفر گفته شده است هنگامی که تعطیلات پایان می یابد تا اطلاع ثانوی به سر کار برنگردند.  

باید گفت با توجه به نقش چین در اقتصاد جهان اختلال در زنجیره های عرضه جهانی بسیار گسترده خواهد بود. بسیاری از اقتصاددان ها پیش بینی می کنند  ضربه ویروس کرونا به اقتصاد چین و جهان بسیار بزرگتر از ضربه ویروس سارس در سال 2003 است زیرا اکنون مصرف بخش بزرگی از اقتصاد چین را تشکیل می دهد و نقش اقتصادی آن در اقتصاد جهان بسیار قوی تر از نقش آن در سال 2003 است. چین اکنون 17 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می دهد  که 4 درصد نسبت به سال 2003 رشد داشته است.

تاثیر کرونا بر صنعت گردشگری جهان

طبیعی است که نزدیکترین همسایگان چین که عمیقاً در زنجیره های تأمین منطقه ای گنجانیده شده اند، محصولات خود را به چین صادر می کنند و از بازدید کنندگان توریستی چین سود می برد، بیشترین تأثیر را خواهند پذیرفت. از توکیو تا لندن ، هتل ها ، خطوط هوایی و خرده فروشان برای هفته ها یا ماهها با روند نزولی و کاهش درامد مواجه می شوند. حدود 163 میلیون گردشگر چینی در سال 2018 به خارج سفر کردند - بیشتر از مردمی که در روسیه زندگی می کنند - طبیعی است که با شیوع ویروس کرونا از تعداد گردشگران چینی کاسته شده همانطور که در سال 2003 با شیوع ویروس سارس تنها 20 میلیون مسافر چینی به خارج از کشور رفتند. در ماکائو ، شهر توریستی  با محدودیت های جدید سفر و ترس روزافزون جمعیت از ابتلا به کرونا، تعداد بازدید کنندگان از این شهر در تعطیلات سال نو چینی نسبت به سال قبل  82 درصد کاهش یافته است. کره جنوبی و ویتنام و ژاپن که قرار است در تابستان امسال میزبان بازی های المپیک در توکیو باشد، از شیوع این ویروس آسیب خواهند دید. صادرکنندگان کالا به چین (استرالیا و برزیل) نیز ضرر خواهند کرد.

بازارهای مالی نیز در نوسان قرار داشته و هرگونه ریسک در شرایط مالی می تواند تأثیر اقتصادی شیوع را تقویت کند. مقامات پولی جهان از جمله  «کریستینا جورجیوا» مدیر کل صندوق بین المللی پول شدیدا نگران بوده و بر این روند نظارت می کنند.

تاثیر کرونا بر توافق نامه تجاری واشنگتن - پکن

باید گفت توافق نامه تجاری ایالات متحده امریکا و چین اکنون در کانون توجه قرار دارد. تحقق وعده های چین مبنی بر افزایش خرید از ایالات متحده آمریکا با تاثیر ویروس کرونا بر تقاضا در چین و دخالت آن در زنجیره های اقتصادی سخت تر خواهد بود.  اکنون این سؤال مطرح می شود که آیا ایالات متحده آمریکا شیوع این بیماری را فاجعه ای طبیعی یا  رویدادی غیرقابل پیش بینی محسوب خواهد کرد یا خیر. در صورتی که واشنگتن آنرا رویدادی طبیعی قلمداد کند الحاق یک بند در توافق نامه که منجر به مذاکرات دو طرفه می شود، در صورتیکه طرفین نتوانند به تعهدات خود عمل کنند، ضروری است.

باید گفت که اقتصاد چین و چشم انداز اقتصاد جهانی به سرعت و مهارت کارمندان بهداشت و پزشکان پوشیده از لباس مخصوص که می توانند شیوع ویروس را متوقف کنند، بستگی دارد. مهار سریع یا تشدید گسترش آن دو گزینه احتمالی است که اکنون وجود دارد و هریک تأثیرات رشد کاملاً متفاوتی را برای اقتصاد چین و جهان در پی خواهد داشت.