فتانه احدی؛ بازار: استان البرز نقش اساسی در تولید داروهای مورد نیاز کشور دارد. شرکتهای تولید کننده شاخصی هم در البرز وجود دارند که چرخ صنعت دارویی کشور را می چرخانند. اما صنعت دارویی کشور فرازو نشیبهایی دارد که اگر از حمایتهای لازم برخوردار نباشد، آینده خوبی برایش رقم نخواهد خورد.
از این رو و برای تامین نیازهای کشور به دارو سازمان های دولتی ذیربط باید هماهنگی های لازم را داشته باشند.بخش خصوصی و دولتی برای دستیابی به آمار و اطلاعات دقیق از نیازهای دارویی کشور باید باهم همراه و هماهنگ باشند. بدین منظوربا دکتر«امیر فرشچی» رئیس کمیسیون اقتصاد دارو و سلامت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی البرز به گفتگو نشسته و از او پرسیدیم.
*در مورد موفقیت هایی که اخیرا در صنعت داروسازی کشور به دست آورده اید، توضیح دهید.
برای اولین بار در کشور توانستیم در شرکت آریوژن پروانه مجوز ورود به بازار داروی مخصوص بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) که ازحدود ۲ سال پیش تولید کردیم، البته صرفا برای استفاده در بیماران کرونایی دچار التهاب شدید ریوی را بگیریم. این دارو حدود دو سال در انتظار گرفتن مجوز بود و وزارت بهداشت اجازه ثبت آن را نمی داد تا اینکه مشابه همین دارو را در کشورهای دیگر برای درمان بیماران حاد کرونایی استفاده شد و درایران نیز در بازار سیاه این دارو با قیمتهای هر ویال تا ۶۰ میلیون تومان به فروش رسید. از این روی وزارت بهداشت ایران نیز با توجه به کاربری این دارو پس از انجام مطالعات بالینی توسط شرکت آریوژن مجوز ورود به بازار را صادر کرد. البته باید توجه داشت که این دارو تنها برای مصرف کرونای حاد در برخی از بیماران مورد استفاده است و با تشخیص پزشک برای بیمار تجویز می شود.
*تولید دارو در ایران متاثر از چه مولفه هایی است؟
این مساله به طور کلی چند جنبه دارد. ابتدا باید به ارزش و اهمیت تولید دارو در کشور واقف باشیم. باید برای تولید کنندگان دارو تسهیلاتی فراهم کنیم که این صنعت توسعه یابد. سیاستگذاری دارویی کشور باید هموار کننده موانع تولید باشد و از هر گونه سنگ اندازی جلوگیری کند. البته این مقوله یک دیدگاه استراتژیک کلان می خواهد. این حوزه بسیارحساس است و نیاز به حمایت های بیشتری دارد زیرا درجایی که کسی از خارج و حتی در داخل برای تامین دارو نمی تواند به دولت کمک کند یک شرکت تولیدی این بار را به دوش می کشد و به اندازه کل نیاز کشور دارو تولید می کند. پس این اتفاق ساده ای نیست. به هر حال فضایی که اکنون حاکم است در کنار تحریم مشکلات زیادی را برای تولید کنندگان ایجاد می کند. امسال جهش تولید نام گذاری شده است، باید در همین مسیر قدم برداریم و حامی تولید کنندگان باشیم. اما ما خیلی وقتها درگیر خود تحریمی هستیم. بیشتر از آنکه تحریم های خارجی بر ما تاثیر بگذارند درگیر تحریم های خودمان هستیم. عدم هماهنگی بانک مرکزی با وزارت بهداشت، عدم هماهنگی گمرک با بانک مرکزی این مسائل که دیگر ربطی به تحریم های خارجی ندارد. سامانه های زیادی در حوزه صنعت دارو وجود دارند که با هم لینک نیستند و عدم هماهنگی اطلاعاتی که در این سیستم ها وجود دارد، کار ما را چند برابر می کند و برای هر پروسه باید ماهها صبر کرد. اینها مواردی است که نمی شود به تحریم های خارجی ربط داد و اینها نوعی ضعف مدیریتی است که در کشور ما وجود دارد. تحریم های خارجی تلنگری زد و باعث شناخت سیستم های خودمان شد و متوجه شدیم با یک چالش متزلل می شویم. این گونه مشکلات زیاد است و تولید کننده های حوزه دارو خیلی در تنگنا قرار دارند اما بهرحال هیچ وقت امید خود را از دست نمی دهیم و برای خدمت به بیماران کشور با تمام مشکلات می جنگیم.
*آیا می توان ادعا کرد که داروی درمان بیماری کرونا تولید شده است؟
خیر، برخی به اشتباه فکر کنند این دارو و یا داروهای شبیه این برای درمان کرونا به دست آمده است که در واقع این گونه نیست. این دارو برای عده خاصی از بیماران در شرایط خاصی می تواند تجویز شود و در حالی اگر اشتباه تجویز شود مضراتی به همراه خواهد داشت.
*برای اینکه اشتباهات تجویز دارو به وجود نیاید باید چه اقدامی انجام شود؟
باید جامعه پزشکی و متخصصان ما خود را آپدیت و به روز رسانی کنند. برای استفاده درست، دانش تجویز این دارو در بین جوامع پزشکی باید بالا رود که ما نیز برای این مهم از کمک بهترین متخصصان کشور بهره مند شده ایم چون درست است که این دارو تولید شده و در دسترس قرار دارد اما باید درست تجویز شود.
*درکمیسیون اقتصاد دارو و سلامت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی البرز چه اقداماتی صورت می پذیرد؟
در کمیسیون اقتصاد داروی اتاق بازرگانی البرز، سعی شده نخبگان این صنعت دورهم جمع شوند. حوزه داروسازی حوزه متنوعی است. داروهای شیمیایی و بیولوژیک، صنعت پخش و توزیع از شاخه های این صنعت هستند که علی رغم نزدیکی به هم در واقع از لحاظ تکنیکی و نوع کار متفاوت هستند. ما سعی کردیم که یک میز گرد با تنوع تخصص های مرتبط و افراد تاثیرگذار که در حوزه خود شاخص هستند ایجاد کنیم.از روز اول بنای ما انعکاس دغدغه های کلان دارویی کشور به مسئولین مرتبط بوده است از این رو با نمایندگان مجلس، نمایندگان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو ارتباط تنگاتنگی برقرار کردیم و سعی کردیم برای حل مشکلات از تحلیل و گزارش های دقیق استفاده کنیم تا پیاممان را بهتر به گوش مسئولین برسانیم.
*بزرگترین دغدغه صنعت دارو چیست؟
صنعت دارو چند دغدغه اصلی دارد که از این میان دو دغدغه مهمتر است. امروز اوضاع صنعت دارو بگونه ای است که متاسفانه مانند بیمار بد حالی است که تا نمیرد کسی باور نمی کند. یکی از این دغدغه ها مشکلاتی در چرخه نقدینگی سیسیتم سلامت است. بسیاری از شرکتهای دارویی که به واسطه شرکت های پخش، دارو را به داروخانه ها، به ویژه داروخانه های بیمارستانی که زیر مجموعه دانشگاه علوم پزشکی هستند، عرضه می کنند اما هنوز نتوانستد مطالبات مالی خود را وصول و تسویه کنند.
حدود ۴ هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان طلب شرکتهای پخش از داروخانه ها و سیستم دانشگاه علوم پزشکی کشوراست. این مشکلات نقدینگی صنعت دارو را فلج کرده است. جریان نقدینگی باعث تاسیس حوزه های جدید و توسعه تکنولوژی می شود.اکنون ۳ سال است که در واقع این معضل در بدنه صنعت دارو وجود دارد و راه حلی برایش یافت نمی شود.
مشکل دوم، دیدگاه انقباضی وزارت بهداشت نسبت به افزایش قیمت است. همه کالاهای این کشور افزایش قیمت متناسب با تورم دارند بجز دارو. به دلایل مختلف از جمله سیاسی کردن حوزه دارو از افزایش قیمت ان جلوگیری می کنند. این اقدام باری که بر دوش تولید کننده های دارو است. عدم قیمت گذاری های صحیح منجر به ورشکستگی و زمین گیر شدن شرکتهای دارو سازی می شود که بعدا تبعات بسیار سنگین تری را به دنبال دارد. از سویی دیدی وجود دارد که بیمار نباید هزینه زیادی برای درمان بدهد. می دانیم که برای رسیدن به این هدف شرکتهای بیمه ای ایجاد شده اند که کارشان برداشتن بار از دوش بیمار است اما شرکتهای بیمه ای اکنون درگیری های خود با دولت را دارند و نمی توانند کمکی به این موضوع کنند. اکنون بسیاری از شرکتهای تولید دارو برای پرداخت دستمزد به پرسنل خود دچار مشکل هستند.
*شرکتهای داروسازی البرز چقدر به استاندارهای جهانی نزدیک هستند؟
وزارت بهداشت هر کشور استانداردهایی را برای کیفیت دارو تعیین کرده است که شرکتهای تولید کننده باید آن را رعایت کنند تا بتوانند داروی تولیدی خود را وارد بازار کنند. بنابراین همه شرکتهای داروسازی ایران باید حداقل این استانداردها را رعایت کنند. اما شرکتهای داروسازی هم وجود دارند که از حداقل کیفیت بالاتر می روند و با هزینه بیشتر، کیفیت داروی خود را بالا می برند که در استان البرز تعدا زیادی از شرکتهای داروسازی بسیار خوشنام و با کیفیت وجود دارد.
*تفاوت بین داروی خارجی و ایرانی چیست؟
کیفیت داروها از روی کشورهای ساخت تعیین نمی شود بلکه کیفیت مقوله ای بنگاهی و از نام و سابقه تولید کننده تعیین می شوند. بنابراین نمی توان گفت داروی ایرانی یا خارجی، بلکه باید گفت داروی تولیدی شرکتها های مختلف در کشورهای مختلف. که از روی این اصل گاهی می تواند یک داروی تولید شده در یک شرکت ایرانی بهتر از یک شرکت خارجی باشد و این مساله باید بین مردم فرهنگسازی شود. ما مقوله کیفیت دارو را بنگاه محور می دانیم نه ملیت محور از طرفی مردم ما باید فرهنگ خرید کالای ایرانی را طوری در بین خود جا بیاندازند تا ما از یک کشور در حال توسعه به کشور توسعه یافته ترقی کنیم. که این مسال هزینه بر است و نیاز به مدت و زمان چندین ساله دارد. اما بسیاری بدلیل منافع شخصی نمیخواند بهای توسعه یافتگی را بپردازند و از این روی ما همچنان در حال توسعه محسوب می شویم.
ما مقوله کیفیت دارو را بنگاه محور می دانیم نه ملیت محور از طرفی مردم ما باید فرهنگ خرید کالای ایرانی را طوری در بین خود جا بیاندازند تا ما از یک کشور در حال توسعه به کشور توسعه یافته ترقی کنیم
*استان البرز چند درصد صادرات دارویی دارد و به کدام کشورها؟
در صنعت دارو سالی ۵۰ تا ۶۰میلیون دلار صادرات دارویی در کشور داریم که از این میزان ۵۰درصد آن متعلق به استان البرز است. صنعت دارویی البرز نقش ویژه ای در صادرات کشور دارد. به سوریه، عراق، روسیه، کشورهای مشترک المنافع و امریکای لاتین دارو صادر می شود. همچنین ۲ دارو برای اولین بار در تاریخ دارو سازی ایران از استان البرز در حال ثبت در اتحاده اروپاست.
*در اتاق بازرگانی البرز به اهدافتان در حوزه اقتصاد دارو و سلامت رسیده اید؟
کار کمیسیون اقتصاد دارو و سلامت اتاق بازرگانی، مطالبه گری بخش خصوصی از دولت است. ما مطالبه گری را انجام می دهیم اما کشور به دلیل ساختار پیچیده وبروکراتیک، تحریم هایی که گریبان گیرش شده و مشکلات ارزی تاکنون پاسخگوی مطالبات ما نبوده است ومشکلات ما را نتوانسته حل کند و این دلیل برآن نیست که ما مطالبه گر نباشیم. چون مشکلات ما کلان است. ما به دنبال اصلاح قیمت ،اصلاح روش بازپرداخت مطالبات صنعت دارو و دنبال اصلاح روش ورود به فهرست دارویی کشور هستیم. این خواسته ها درحد کلان است. به هر ترتیب به دنبال خواسته هایمان هستیم و تا جایی که بتوانیم پا پس نخواهیم کشید هر چند سالها طول بکشد تا به خواسته خود برسیم چون منافع کلان ملی را در بر دارد.
*مسئولان استانی چه میزان با شما همراهی داشته اند؟
با حضور استاندار فعلی استان البزر اقای دکتر شهبازی، سرعت حل مشکلات چند برابر شده است. تیم اقتصادی فعلی البرز نسبت قبل چابکی، سرعت عمل بیشتر و بهتری دارند و جایی که دچار مشکل بود ه ایم همراهمان بوده اند.
*معضل قاچاق دارو چه تاثیری درصنعت دارویی کشور دارد؟
قاچاق معضل برگ صنعت دارویی محسوب می شود. هنگامی که دارو قیمتش با قیمت جهانی نمی خواند از کشور قاچاق می شود و بیرون می رود. به عنوان مثال داروی ده دلاری در عراق ۱۰۰ دلار قیمت دارد. از طرفی داروهای نایاب و پر تقاضا به کشور از هر طریقی وارد می شود. که متاسفانه وزارت بهداشت می خواهد در مورد عرضه دارو تعیین کننده باشد که قطعا بیمار منتظر وزارت بهداشت نمی ماند و داروی خود را از هرطریقی تهیه می کند. این مساله باعث می شود درخواست در داخل بالا رود. درخواست که در داخل بالا رود حتما مقوله قاچاق به وجود می آید. از هر مسیری هم این قاچاق صورت می گیرد. مشخص نیست کولبر می آورد، آیا با یخچال می آید از مسیر مطمئن می آید؟ آیا درست نگهداری شده ، آیا دارو آسیب دیده است و هزار اما و اگر دیگر در قاچاق دارو نهفته است.
این درحالی است که تولید کننده داخلی می تواند این دارو ها را تولید کند اما اجازه تولید ندارد؛ که این یک گل به خودی است. دارو را می توانیم تولید کنیم نیاز هم وجود دارد اما اجازه تولید نیست و بیماران باید در ترکیه و دبی با چند برابر قیمت بیشتر دارو را تهیه و به وارد کشور کنند. که متاسفانه موقعیت تاسف باری است.
در پایان معتقدیم تولید کنندگان داخلی که فرزندان این مرز و بوم هستند شایسته اعتماد بیشتر هستند و می توانند در مراحل سخت و تحریم به کمک مردم و دولت بیایند.
نظر شما