رشد منابع ارزی مبنای کاهش نرخ ارز در بانک مرکزی!

بازار؛ گروه بانک و بیمه: بانک مرکزی در حالی از غیر واقعی بودن قیمت ها در بازار ارز صحبت می کند که خیلی از اقتصاددانان با تائید چنین اظهارنظری معتقدند؛ نرخ ها در همه بازارها چون سهام، خودرو، مسکن، سکه و... بالاست و ارز نیز از افزایش رشد قیمت های غیر واقعی در چنین بازارهایی تبعیت می کند در چنین شرایطی بازار باید ساماندهی تا نرخ ها در همه بازارها منطقی شود.
اگرچه نوسان قیمت ها در بازار ارز ناشی از عوامل متعددی چون کاهش منابع ارزی، افزایش میزان تقاضا، و تاثیرگذاری برخی مسائل سیاسی، اقتصادی و مسائل بین المللی است اما رشد غیر منطقی و موهومی برخی بازارها تاثیر بسزایی بر افزایش قیمت ارز گذاشته که به گفته یکی از مدیران بانک مرکزی چنانچه نرخ ها در بازارها افزایشی شود نرخ ارز نیز همسفر این قافله می شود.

نرخ واقعی دلار ۲۰ تا ۲۱ هزار تومان
این مقام مسئول در بانک مرکزی در گفتگو با «بازار» در پاسخ به این سوال که وقتی «رئیس کل بانک مرکزی در رسانه ملی اعلام می کند؛ نرخ ها در بازار ارز غیر واقعی است»، مبنای غیر واقعی بودن قیمت این کالا در بازار را بر چه مبنا و محاسباتی می داند، اظهار کرد: به نظر می رسد، هدف رئیس کل بانک مرکزی از اعلام چنین اخباری کسب ارزآوری از طریق بازگشایی مرزها، بازگردانده شدن ارزهای صادراتی در کنار مدیریت بازار ارز با شیوه های مختلف و نیز تامین به موقع نیاز ارزی واردات کنندگان است. به نظر وی این عوامل باعث کاهش میزان تقاضای کاذب در بازار، رشد ارزآوری و در نهایت کاهش قیمت ها در بازار ارز می شوند.
وی نرخ واقعی دلار در شرایط کنونی اقتصاد کشور را ۲۰ هزار تومان اعلام کرد و افزود: چنانچه ارتباطات تجاری و مالی با دنیا از سر گرفته شود و ایران با حفظ چارچوب ها، شرایط و الزامات توافقنامه های بین المللی در بخش مالی را بپذیرد، بی تردید نرخ ارز در بازار کاهشی می شود چرا که اکنون با توجه به تحریم های ناجوانمردانه علیه کشورمان اقتصاد از تحرک خاصی برخوردار نیست و مشکلات و مسائل مراودات تجاری به دلیل محدودیت های نقل و انتقالات مالی مشکلاتی را برای فعالان اقتصادی کشور ایجاد کرده است.

تحریم ها تعیین نرخ واقعی ارز را سخت کرده است
این مقام مسئول در بانک مرکزی با بیان اینکه مدیران ارشد و مقامات بلند پایه برای تعیین قیمت تعادلی برخی کالاها چون نرخ ارز معمولا از تئوریهای در مقام نظر استفاده می کنند، افزود: توجه به برابری نرخ های بهره در رابطه با اقتصادی که بسته است، خیلی صادق نیست و نمی تواند به نرخ های تعادلی ارز کمک کند.
وی خاطرنشان کرد: اکنون کشور به دلیل تحریم ها ارتباط چندانی با دنیا ندارد. بنابراین نمی توان به صراحت اعلام کرد؛ نرخ ارز رقم مشخصی دارد چرا که تعیین قیمت واقعی نرخ ارز باید بر اساس میزان درآمد ارزی محاسبه و تعیین شود.
این مقام مسئول در بانک مرکزی در ادامه گفت: زمانی که قیمت ها در همه بازارها روندی افزایشی به خود می گیرند، خیلی از سرمایه گذاران برای سود اوری و حفظ دارایی هایشان وارد بازار ارز شده و زمانی که می بینند قیمت ارز به نسبت سایر کالاها در بازار ارزان تراست بنابراین اقدام به خرید آن کرده و در این بازار سرمایه گذاری می کنند. در چنین شرایطی است که تقاضا برای خرید ارز در بازار افزایش و قیمت ها در این بازار سیر صعودی به خود می گیرد.

محاسبه نرخ واقعی ارز
بنا به این گزارش، نرخ واقعی قیمت ارز از قیمت نسبی کالاهای یک کشور به یک کشور دیگر به دست می‌آید؛ یعنی برای مثال نرخی که به ‌اندازه‌ی آن‌ یک فرد از یک کشور می‌تواند کالاهای خود را با کالاهای کشور دیگر  مبادله کند. برای به دست آوردن این نرخ قیمت یک کالای صادراتی را بر قیمت همان کالا که از کشور دیگر وارد می‌شود تقسیم می کند و نرخ واقعی ارز بدست می آید. بنابراین نرخ واقعی ارز به ما نشان می‌دهد که چنانچه نرخ واقعی ارز پایین باشد، کالاهای خارجی نسبتا گران‌تر و کالاهای داخلی نسبتا ارزان‌تر می شوند.

اما در این میان . در سالهای اخیر  نرخ های متعددی از سوی  کارشناسان اقتصادی و یا حتی مناطق مختلف ایران و کشورهای همسایه اعلام می شود به عنوان مثال کارشناسی معتقد است که  نرخ ارز در حدود 11 هزار تومان است ، نرخ  ارز  در شهر هرات افغانستان و یا  در منطقه غرب کشور متفاوت هستند ویا حتی در تحلیل های چند ماهه اخیر  به نقش صراف های دبی هم اشاره شده بود که ننشان می دهد  با توجه به شرایط اقتصادی محاسبه نرخ ارز به سادگی انتخاب یک سال پایه و لحاظ کردن تورم داخلی و خارجی  تا  زمان کنونی نیست.

عرضه و تقاضا تعیین کننده نرخ ارز در کوتاه مدت 
علی سعدوندی کارشناس اقتصادی در گفتگو با «بازار» درباره مبنای تعیین قیمت واقعی ارز گفت: مبنای نرخ ارز در کوتاه مدت را عرضه و تقاضا تعیین می کند در چنین شرایطی زمانی که صادرات کشور کم می شود، در کوتاه مدت شاهد رشد قیمت ها در بازار ارز خواهیم بود اما در بلند مدت تعیین نرخ ارز از طریق برابری قدرت خرید دو کشور نسبت به هم سنجیده می شوند.
وی به پیش بینی کاهش قیمت ها در بازار ارز و غیر واقعی بودن نرخ ارز که از سوی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شده است اشاره کرد و گفت: رئیس کل بانک مرکزی به خوبی می داند که با بازگشایی مرزها و از سرگیری مبادلات تجاری با دنیا بخصوص چند کشور چون عراق، امارات، ترکیه و چین ارزآوری قابل توجه ای نصیب کشور می شود و از حیث ارزآوری به شرایط قبل باز خواهیم گشت.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: مشکل اساسی اقتصاد کشور این است که نرخ نقدینگی در کشور طی یکسال ۳۴ درصد رشد داشته است و این موضوع بر رشد قیمت ارز در کشور تاثیر دارد.