پژمان مرادی؛ بازار: ریزش ۸۰ هزار واحدی شاخص بورس در روز یکشنبه که رکوددار ریزش در تاریخ بازار سهام لقب گرفت، سهامداران خرد را دچار یک دستپاچگی کرد. هفته گذشته بازار روز کاری خود را با منفی به پایان رسانید اما به نظر می‌رسید که خبرهای خوش روز چهارشنبه مثل عرضه صندوق دارا دوم و خبر عدم تصویب قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در روز شنبه بازار را از قرمز به سمت سبز حرکت دهد اما نه تنها این خبرهای باعث رشد شاخص نشد بلکه در روز یکشنبه با ریزش ۸۰هزار واحدی رکود ریزش در تاریخ بورس ایران زده شد.
سوال این است که چه اتفاقی در بازار سرمایه در حال رخ دادن است که با اخبار مثبت هم روند نزولی دارد؟ شاید بتوان از مجموع نظرات کارشناسان دلایل متعددی را برای ریزش شاخص در هفته گذشته پیدا کرد اما دو روز اول هفته جاری کمی اوضاع را برای تحلیل داده‌ها و دلایل سخت می‌کند.
عرضه ۳۰درصد از سهام عدالت، خبر عرضه اوراق نفتی سلف، افزایش نرخ بهره بانکی، تعدیل قیمت ارز و عدم بلاتکلیفی دولت در رابطه با عرضه صندوق دارا دوم مجموعه‌ای از دلایلی بود که کارشناسان برای ریزش شاخص در هفته گذشته مطرح کردند.
اما حسن ایزدی، کارشناس بازار سرمایه دلیل این مشکلات را ریشه می‌داند، او در مصاحبه‌ای عنوان کرده «برخی از ناهماهنگی‌ها در این بازار وجود دارد و همین موضوع هم باعث مشکلات زیادی شده است نباید این موضوع را نادیده گرفت که بازار سرمایه تنها باید یک متولی داشته باشد و تنها آقای قالیباف‌اصل باید متولی این سازمان باشد و دخالت سایر بخش‌ها در بازار سرمایه آسیب‌زاست در حال حاضر از وزیر اقتصاد گرفته تا سخنگوی دولت و نمایندگان مجلس در خصوص دامنه نوسان و سایر مسائل بورس اظهارنظر می‌کنند.»
به هر حال ریزش بازار سهام سبب نگرانی‌های در عموم جامعه و همچنین شرکت‌های پذیرفته شده در بورس شده به گونه‌ای که دیروز در یک اقدام کم سابقه مدیران دو شرکت بزرگ بورسی در خصوص وضعیت کنونی بازار سهام نظراتی را ارائه دادند، به غیر از مدیر عامل ذوب آهن که قبلا در مورد بازار سهام نظراتی ارائه می‌کرد ما مدیری نداشتیم که در مورد بازار سرمایه به صراحت اظهار نظر کند.
جعفر ربیعی مدیرعامل فارس که دومین شرکت بزرگ بازار سرمایه است می‌گوید «که اگر به ما اعتماد دارید از صف فروش فارس خارج شوید!» همچنین یک مدیر رده میانی شستا به عنوان بزرگترین شرکت بازار سرمایه گفته که «افت امروز شستا یک نفس گیری برای ثبت رکورد جدید است.» به نظر می‌رسد که مدیران شرکت‌های پذیرفته شده در بورس هم از وضعیت کنونی چندان رضایتی ندارند و به دنبال دادن یک پالس مثبت به بازار هستند. از صحبت‌های آن‌ها می‌تواند به این نتیجه رسید که بازار در حال طی کردن فرآیند اصلاح است و به زودی این شرایط به پایان خواهد رسید.
بازار در حال اصلاح است | مردم صبور باشند
در همین رابطه همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بازار گفت: با این میزان رشد که تا کنون بازار ما داشته است طبیعی است که وارد اصلاح شود ولی یکسری از خبرها در هفته گذشته این موضوع را تشدید کرد. به هر حال این امکان وجود ندارد که بازار برای همیشه صعودی باشد و هر از چندگاهی چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد.
دارابی اضافه کرد: کسانی که وارد بازار شدند باید میانگین بازدهی بلند مدت را مبنا قرار دهند. از جمله خبرهای که در هفته گذشته باعث تشدید دوره اصلاح شد می‌توان به آزاد سازی سهام عدالت که سبب شد عرضه را در بازار بالا ببرد، کاهش سطح میزان اعتبار دهی کارگزاران که به ۱۰ درصد ارزش پرتفوی مشتری کاهش پیدا کرد، افزایش نرخ بهره، عرصه اوراق نفتی و مواردی که طرف عرضه را افزایش می‌دهد، می‌توان نام برد.
دارابی توضیح داد: با این وجود طبیعی است بعد از یک رشد بیش از ۲۰۰ درصد در ۴ماه گذشته بازار شاهد یک دوره اصلاح و استراحت باشد و لازم است سهامداران به خصوص تازه واردان به اصول اولیه بازار از جمله صبوری و مطالعه دقیق در مورد شرکت های مورد سرمایه گذاری اقدام کنند.
وی ادامه داد: بازار تمایل به عرضه داشت چون شاخص از دو میلیون واحد عبور کرده بود و شناسایی سود در دستور کار قرار گرفت به همین خاطر هم ما شاهد تجدید عرضه‌ها و ریزش شاخص بودیم در نتیجه باید یک مقدار صبوری کنند.
این کارشناس بازار در رابطه با سهام عدالت گفت: کل اقتصاد باید فکری به حال سهام عدالت کنند و همان طور که رهبری هم تاکید داشتند تا جای که امکان دارد سهام فروخته نشود و مردم از مزایای و مزیت‌های و حقوق سهامداری آن استفاده کنند در حالی که الان ابزارهای کمی برای تحقق این موضوع وجود دارد و لازم است در چند روز آینده فکر اساسی در رابطه با این موضوع بکنند چرا که هم به زیان سهامداران است و هم به زیان دارندگان سهم عدالت، یعنی هم ارزش آن را از دست می‌رود و هم با فشاری که در کوتاه مدت به سمت عرصه وارد می‌کنند قیمت سهام را کاهش می‌دهد.
بازار به دنبال بهانه برای اصلاح است
شریفی نیا مدیر عامل کارگزاری مبین سرمایه در گفتگو با بازار با بیان اینکه بازار الان یک مقدار به دنبال بهانه اصلاح است، گفت: یکی از عوامل این اصلاح افزایش نرخ سود بانکی است در نتیجه بازار خودش را تعدیل می‌کند.
به گفته او تمام عواملی که باعث رشد شاخص شده است همچنان به قوت خودش باقی است که از جمله می‌توان به ورود نقدینگی اشاره کرد.
وی در پاسخ به اینکه این اصلاح تا کی ادامه دارد و آیا ممکن است بازار در چند روز آینده روند مثبتی داشته باشد گفت: ما نمی‌دانیم که این اصلاح تا کی ادامه دارد اما آنچه مسلم است و ما مشاهده می‌کنیم حفظ عوامل رشد در بازار است.
روند بازار سرمایه سینوسی است
دکتر فردین آقا بزرگی هم مانند هر دو کارشناس بالا معتقد است که منفی شدن بازار در راستای اصلاح است. وی در گفتگو با بازار گفت: منفی شدن بازار در راستای اصلاحاتی که ذات بازار سرمایه است بعد از هر افزایشی قاعدتا به صورت سینوسی چه در بازه کوتاه مدت یا بلند مدت و چه میان مدت این فرآیند بسیار طبیعی است و مرتبا فراز و فرود دارد اما نه به این معنی که صعود یا رکود بازار روند خاصی را تجربه می‌کند.
آقا بزرگی اظهار داشت: بازار به صورت سینوسی و مداوم در حال حرکت است و این ضربان در بازار سرمایه مثل ضربان قلب دیده می‌شود اما به دلایل رشدهای پیاپی قیمت سهام در سه چهار ماه ابتدای سال که بالغ ۲۹۰ درصد بازدهی را تجربه کردیم، الان به نقطه‌ای رسیدیم که بخشی از این موارد در حال اصلاح است و این روند، روند خوبی است و جلوگیری می‌کند از خروج نقدینگی از بازار.
به هر حال آنچه از نظر کارشناسان بیرون می‌آید این است که بازار در حال اصلاح است و اگر این دلایل هم وجود نداشته باشند همچنان بازار به سمت اصلاح حرکت می‌کرد ولی این عوامل سبب تشدید این اصلاح شد.
نظر شما