بازار؛ گروه بین الملل:قیمت پایین نفت بیشترین تاثیر منفی خود را روی اقتصادهای نفت خیز دنیا بر جای گذاشته است. کشورهایی که بیشترین سهم از درآمد خود را از فروش نفت به دست می آورند. کی از این کشورها عربستان سعودی است که بزرگترین تولیدکننده نفت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت است و می توان از این کشور به عنوان تاثیر گذارترین عضو اوپک در بازار نفت دنیا نام برد.
طبق گزارش منتشر شده توسط رویترز تداوم قیمت پایین نفت در اوپک باعث شده است تا عربستان سعودی در دومین فصل از سال جاری میلادی کسری مالی را تجربه کند. بر مبنای این گزارش در فصل دوم سال جاری عربستان با کسری ۲۹.۱۲ میلیارد دلاری روبرو شده است. وزیر اقتصاد این کشور به رویترز گفت: «تاثیر منفی قیمت پایین نفت روی اقتصاد عربستان بسیار بالا است زیرا این کشور برای تامین هزینه های جاری و تامین بودجه لازم برای سرمایه گذاری نیاز به درآمد نفتی دارد. از طرف دیگر بحران کرونا به بخش غیر نفتی عربستان هم آسیب زیادی وارد کرد و همین مساله سبب شده است تا تاثیر این بحران روی اقتصاد عربستان بسیار زیاد باشد.»
درآمد نفتی عربستان ۴۵ درصد کاهش یافت
روزنامه نشنال در گزارش خود در مورد درآمد عربستان در فصل دوم از فروش نفت نوشت: «در فصل دوم امسال درآمد عربستان از فروش نفت ۴۵ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بود. در این بازه زمانی عربستان تنها توانست ۲۵.۵ میلیارد دلار از فروش نفت درآمد کسب کند. اما مجموع درآمد کسب شده در این کشور در فصل دوم نسبت به سال قبل ۳۶ میلیارد دلار تنزل یافته است که ۴۹ درصد از درآمد این کشور در فصل دوم سال قبل کمتر بوده است.»
این روزنامه در ادامه گزارش نوشت: «در این فصل هزینه های دولت هم نسبت به قبل کمتر بود ولی نسبت افت هزینه خیلی کمتر از افت درآمد بوده است. در فصل دوم سال جاری هزینه های دولت عربستان ۱۷ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بود و به عدد ۶۵ میلیارد دلار رسید. اما هزینه های دولتی در مقایسه با فصل اول امسال رشد کرده بود که دلیل آن هم تلاش دولت برای جبران بخشی از زیان های ناشی از کرونا و ارایه کمکهای مالی به کسب و کارها و مردم بود. مطالعات انجام شده توسط وزارت اقتصاد و دارایی کشور عربستان نشان داده است هزینه های دولتی در فصل دوم امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷.۵ درصد رشد داشته است.»
سیاستهای ریاضتی تنها راه پیش روی عربستان
اما ادامه این وضعیت می تواند اقتصاد کشور عربستان را با چالشهای زیادی روبرو کند. چالشهایی که برطرف کردن آنها نیاز به سیاست گذاری های متفاوتی دارد. مونیکا مالیک، اقتصاددان ارشد بانک تجاری ابوظبی در مورد وضعیت اقتصادی عربستان به رویترز گفته است: «بحران کرونا حداقل تا پایان سال با ما است. در خوش بینانه ترین حالت ما شاهد عرضه واکسن به دنیا در انتهای سال جاری خواهیم بود و البته این عرضه هم تدریجی خواهد بود یعنی همه دنیا به یکباره نمی توانند از واکسن استفاده کنند. بنابراین بهتر است عربستان سعودی با وضع سیاستهای تازه، توان خود برای مقابله با این دوره بحرانی را افزایش دهد.»
وی در ادامه گفت: «از نظر من بهترین سیاستی که عربستان می تواند در پیش بگیرد این است که هزینه های خود را کاهش دهد و سیاستهای ریاضتی در پیش بگیرد. کاهش هزینه ها در دوره ای که درآمد نفتی کاهش زیادی پیدا کرده است اولین و اصلی ترین ابزار در دست عربستان است. مخصوصا که انتظار می رود حتی در سال ۲۰۲۱ هم ما شاهد افزایش شدید قیمت نفت در بازار نفت نباشیم.»
رکود اقتصادی عربستان اجتناب ناپذیر است
روزنامه نشنال به نقل از وزارت اقتصاد عربستان نوشت: «اقتصاد عربستان در سال جاری رکود شدیدی را تجربه می کند و با توجه به اینکه که اثرات اقتصادی ناشی از کرونا تا سالها در اقتصاد دنیا باقی می ماند، نمی توان انتظار داشت در سال ۲۰۲۱ هم ما افزایش چشمگیری را در قیمت نفت و درآمد نفتی امارات شاهد باشیم. در این وضعیت رکود اقتصادی عربستان ادامه دار خواهد بود و تا انتهای سال بعد هم میهمان اقتصاد کشور باقی می ماند.»
وزارت اقتصاد عربستان اعلام کرد دولت برای اینکه بتواند طرح ریاضتی را اجرا کند، گام هایی را برداشته است. در درجه اول کمک هزینه تامین مخارج زندگی که بخشی ثابت در فیش حقوقی کارمندان دولتی عربستان بود، حذف شده است و در مرحله دوم در نظر دارد مالیات بر ارزش افزوده را سه برابر کند و به مرز ۱۵ درصد برساند تا از این طریق درآمد مالیاتی این کشور را افزایش دهد.
اقتصاددانان بر این باور هستند که سیاستهای دولتی می تواند باعث کاهش سرعت بازسازی اقتصادی در کشور عربستان شود زیرا درآمد قابل استحصال مردم برای تامین هزینه های مختلف کاهش خواهد یافت. صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده است اقتصاد عربستان در سال جاری با نرخ ۶.۸ درصد منقبض شود که البته مقامات عربستان این پیش بینی را بسیار بدبنیانه می دانند. مساله اصلی اینجاست که عربستان امسال را به سختی پشت سر خواهد گذاشت و تاثیر منفی اقتصادی بحران کرونا روی اقتصاد این کشور بسیار بزرگ خواهد بود.
گفتنی است عربستان تنها از محل درآمدهای نفتی تحت فشار نبوده و کرونا باعث کاهش بسیار زیاد حجم زائران نیز بوده است.
نظر شما