نبض بازار «برازجان» خوب نمی‌زند؛ پای کرونا و نرخ ارز روی گلوی بازاریان

مهشید شهنه مطلق؛ بازار: بیش از پنج ماه است که از روزهای کرونایی می‌گذرد و ترکش شدید آن بر بازاریان برازجانی دیده می‌شود. مدت‌ها است که مردم با این ویروس دست و پنجه نرم کرده و گرانی را در بازار لمس می‌کنند. فروشندگانی که کرایه مغازه و مایحتاج زندگی را ماهیانه به سختی تأمین می‌کنند.

با توجه به گرانی سرسام آور و افزایش قیمت‌ها، نسبت به پنج ماه گذشته و قبل از ورود ویروس کرونا، فروشندگان رضایت چندانی از وضعیت فروش ندارند و بازار را در حالت کما تعریف می‌کنند.

این روزها علاوه بر استرس ابتلاء به کرونا، حال فروشندگان برازجانی خوب نیست و دوران پر تب و تابی را از کسب درآمد پشت سر می‌گذارند.

دست فروشان زیادی در بازار بساط پهن کرده اند. بعضی فروشنده‌ها ماسک بر صورتشان و دستکش در دستشان زیر گرمای سوزناک جنوب، آفتاب می‌خورند. صدای فروشنده‌های میوه و سبزی به گوش می‌رسد که بلند داد می‌زنند. آن سر بازار یکی می‌گوید سبزی برای فروش و چند مغازه دیگر، فروشنده‌ای داد می‌زد سیب داریم، سیب سبز.

اولین چیزی که توجه را جلب می‌کند فروشندگانی هستند که چشمشان در انتظار یک مشتری است. مغازه داران غمگین، مردم سرگردان و به دنبال کالاهای مورد نیاز خود با قیمت مناسب هستند.

با توجه به گرانی‌های اخیر قدرت خرید مردم بسیار پایین آمده و حضور مردم در بازار برای خرید اقلام مورد نیازشان کم شده است. اما امروز با گذشت چهار - پنج ماه از سال ۹۹ وقتی با کسبه و بازاریان صحبت می‌کنیم، همه از خسارت‌هایی که متحمل شدند سخن می‌گویند.

تعطیلی‌ها موجب از دست دادن مشتری‌هایمان شد
خانم ۴۱ ساله‌ای که فروشنده مغازه ادویه است، با حالت اخم و بالا و پایین کردن روزنامه در دستش به روزهایی که مغازه‌ها تعطیل بود اشاره می‌کند و می‌گوید: بعضی از مغازه‌ها به این صورت هستند که اگر یک روز تعطیل باشند سود آن مغازه از بین می‌رود و مشتری‌هایش جای دیگری می‌روند. حدود دو ماهی که راسته سرپوشیده بازار تعطیل بود اما بازار تره بار و بعضی عطاری‌ها باز بود، تمام مشتریان ما در این مدت به آن مغازه‌ها کشیده شدند.

مردم هم به خودشان کمک نمی‌کنند، به جای اینکه دنبال کیفیت باشند به سمت جنس ارزان قیمت می‌روند

او ادامه می‌دهد: در حال حاضر جمع کردن مشتریان از دست رفته سخت است. قیمت‌ها به حدی بالا رفته که بعضی فروشندگان ادویه به دلیل داشتن جنس‌های قبلی، قیمتشان ارزان‌تر است و بعضی به دلیل اینکه گران خریده اند، گران‌تر هم می‌فروشند و اختلاف قیمت‌ها موجب پراکندگی مشتری می‌شود.

با کلافگی و تأسف می پرسم که چه انتظاری از مسئولین دارید؟ او با حالتی خسته و ناامید از وضعیت کنونی پاسخ می‌دهد: از مسئولین هیچ انتظاری نداریم چرا که از دست آنها هم کاری بر نمی‌آید و هیچ نظارت و کنترلی بر قیمت اجناس نیست.

این بانوی ۴۱ ساله همچنین می‌افزاید: مردم هم به خودشان کمک نمی‌کنند، به جای اینکه دنبال کیفیت باشند به سمت جنس ارزان قیمت می‌روند که از نظر کیفیت ضعیف است.

درآمد کم و مالیات‌های زیاد
پیرمرد سبزی فروشی در راستای بازار، با کشیدن دستمالی به صورتش در حال خشک کردن عرق‌های روی صورتش بود. این پیرمرد می‌گوید: از درآمد کار راضی نیستم و روزانه ۴۰ هزار تومان کفاف زندگی‌ام را نمی‌دهد. از مسئولان انتظار دارم در شرایط سخت کرونایی کمک حال مردم باشند، بازاریان ضررهای زیادی را متقبل شده‌اند.

این پیرمرد ۶۰ ساله ادامه می‌دهد: با این درآمد کم و مالیات‌های زیاد، دو ماهی یک‌بار می‌توانم برای خانواده‌ام گوشت بخرم و هیچ نظارتی بر قیمت اجناس نیست.

این سبزی فروش می‌افزاید: حدود دو ماه که مغازه‌ها تعطیل بود ما بسیار ضرر کردیم که قابل جبران نیست و همچنان روزهای سختی را در پیش داریم.

هیچگونه نظارتی بر قیمت‌ها نیست
ابراهیم فروشنده مغازه خشکبار است که از گرانی‌های خشکبار، می‌گوید: اجناس خارجی شامل گردو کاغذی، مغز بادام، بادام هندی، بادام کاغذی، بادام زمینی پوست، بادام زمینی مغز، تخم آفتابگردان، تخم کدو و انواع و اقسام شکلات‌های کاکائویی حدود ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته. گرچه در کنار اجناس خارجی، اجناس ایرانی هم گران شده است.

مشتریانمان نسبت به قبل از شیوع ویروس کرونا خیلی کمتر شده و پول برق و کرایه مغازه را به سختی در می‌آورم

«مغازه سوت و کور است، آنقدر در و دیوار و جنس‌ها را نگاه کردم که خسته و ناامید شدم» این را ابراهیم می‌گوید و ادامه می‌دهد: مشتریانمان نسبت به قبل از شیوع ویروس کرونا خیلی کمتر شده و پول برق و کرایه مغازه را به سختی در می‌آورم. قدرت خرید مردم بسیار پایین آمده و فروشمان نسبت به قبل ۳۰ درصد کاهش داشته است.

از او می پرسم چه انتظاری از مسئولین دارید؟ او با خنده می‌گوید: انتظار داریم قشر بازاریان را حمایت کنند، حداقل وام بدون بهره به آنها دهند و اگر می‌توانند جلوی تورم را بگیرند، در حالی که هیچ‌گونه نظارتی بر قیمت‌ها نیست.

بازار در حالت کما است
«اگر ویروس کرونا ما را نکشد، ما از گرانی و گرسنگی می‌میریم» این را یک مرغ فروش می‌گوید و ادامه می‌دهد: بازار در حالت کما است و هیچ امیدی به وضع اقتصادی نیست، به این راحتی نمی‌توان آن را به حالت اولیه و قبل کرونا بازگرداند.

حدود ۸۰ درصد کاهش مشتری داشتیم. قیمت مرغ در اردیبهشت ماه ۱۰ هزار و ۱۰۰ تومان بود اما الان ۱۹ هزار تومان است

این مرد ۳۶ ساله می‌افزاید: حدود ۸۰ درصد کاهش مشتری داشتیم. قیمت مرغ در اردیبهشت ماه ۱۰ هزار و ۱۰۰ تومان بود اما الان ۱۹ هزار تومان است.

مغازه این مرد، قدیمی است و پنکه فرسوده‌ای در سقف مغازه تق‌تق می‌کند، به نظر می‌آید این مغازه عمر خودش را کرده و این مرد از ناچاری آنجا را کرایه کرده است. او می‌گوید: کرایه مغازه و پول آب و برق را به سختی در می‌آوریم. از فکر و خیال، زندگی راحت نداریم و از این بابت بسیار نگرانم.

با جمع‌آوری پس‌انداز خداحافظی کردم
وارد فروشگاه غلات و حبوبات می‌شوم، آنجا پر است از کیسه‌های نخود، لوبیا، برنج، عدس سبز و…. این فروشگاه نسبت به جاهای دیگری که رفتم شلوغ تر بود و حدود ۱۰ دقیقه منتظر ماندم تا فروشنده به من پاسخ دهد، امیر فروشنده این فروشگاه در حالی که با عجله مشتری‌هایش را تک تک راه می‌اندازد، می‌گوید: قیمت اجناس هر روز گران‌تر می‌شود و درآمدم نسبت به قبل خیلی کاهش داشته. به سختی از دادن کرایه مغازه و خرج زندگی بر می آیم و نمی‌توانم هیچ پولی پس انداز کنم.

او ادامه می‌دهد: عدس سبز و قرمز قبل از کرونا، کیلویی هشت هزار تومان بوده و الان ۲۳ هزار تومان شده است. یک کیسه برنج خارجی ۸۰ هزار تومان بوده و الان ۱۸۰ هزار تومان شده است. لوبیا چیتی قبل از بساط کرونا کیلویی ۱۰ هزار تومان بوده اما الان ۲۵ هزار تومان شده. هر روز قیمت‌ها در حال افزایش است. واقعاً به کجا داریم می‌رویم.

علت اصلی گرانی، کرونا و افزایش قیمت ارز
حمیده نگهبان برازجانی یک فروشنده لباس‌های بچگانه است، او از حال و روزهای کرونایی بازار و دلگیری فروشندگان اینگونه می‌گوید: تمام اصناف چشم امیدشان به بازار شب عید بود. حتی قشر ضعیف جامعه هم به همین شب عید دل خوش بودند که با خریدن لباس‌های جدید خنده‌ای بر دل داشته باشند. ولی متأسفانه این ویروس منحوس تمام امیدها را ناامید کرد.

مغازه‌اش ویترین قرمز، مشکی زیبایی دارد ولی بعضی از ویترین‌ها خالی و خاک خورده هستند. چقدر درد دارد نتوانی ربع درآمد ماه‌های قبل از کرونا را داشته باشی. «خیلی وقت است که از تهران و قشم جنس نیاورده ام چون خریداری نیست» این را او می‌گوید و ادامه می‌دهد: نگاهمان فقط به جنس‌های خاک خورده، ضررها، قسط‌ها و چک‌های برگشتی است. تمام اصناف همه سال چشم امیدشان به همان یک ماه عید است که حتی ضررکرد یکسال را جبران کنند که متأسفانه با شیوع این بیماری ضررهای چندین و چند ساله را متحمل شدند.

خیلی وقت است که از تهران و قشم جنس نیاورده‌ام چون خریداری نیست؛ بازار نه تنها بهتر نشد بلکه بدتر از قبل هم شده است

مدت زمانی که در مغازه‌اش بودم، هیچ خریداری حتی سرک هم به مغازه‌اش نکشید، این فروشنده که از اتاق اصناف شهرستان دشتستان به شدت ناراضی بود، می‌افزاید: هیچوقت اتاق اصناف دشتستان حامی و همراه کسبه‌های برازجانی نبوده و نیستند. الان هم گرانی را بر گردن دولت می‌اندازند و هیچ‌گونه اقدامی انجام نمی‌دهند.

او که دلیل اصلی گرانی‌ها را بالا بودن نرخ ارز می‌داند، می‌گوید: بعضی بازاریان حتی جنس‌هایی که از قبل خریداری شده و در انبار دارند را به قیمت و نرخ روز به فروش می‌رسانند که متأسفانه هیچ نظارتی از طریق اتاق اصناف، نهادهای دولتی و تعزیرات حکومتی صورت نمی‌گیرد.

حمیده نگهبان برازجانی می‌افزاید: بازار نه تنها بهتر نشد بلکه بدتر از قبل هم شده، البته این گرانی‌ها مربوط به کرونا و افزایش ناگهانی قیمت ارز هم است.

او ادامه می‌دهد: اتاق اصناف دشتستان حتی حاضر به پرداخت وام کم بهره و همکاری با کسبه نیستند. 

حمایت از اصناف آسیب‌دیده
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: برخی از واحدهای صنفی در جریان کرونا دچار آسیب اقتصادی شدند که حمایت از آنها را در دستور کار داریم.

ابوالقاسم محمدزاده اضافه کرد: واحدهایی که در این دوران دچار آسیب شده‌اند، از طریق سامانه کارا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کنند تا برای دریافت تسهیلات به بانک‌های عامل معرفی شوند.

وی از معرفی ۴۳۵ واحد صنفی آسیب‌دیده استان بوشهر به بانک‌های استان خبر داد و افزود: این واحدها با اشتغال دو هزار و ۴۰۰ نفر برای دریافت ۳۴۵ میلیارد ریال تسهیلات به بانک معرفی شده‌اند.

محمدزاده ادامه داد: واحدهای صنفی مشمول این طرح شامل رستوارن‌ها، طباخی، قهوه‌خانه، اغذیه فروشی، تالار پذیرایی، حمل و نقل درون شهری، تولید و عرضه پوشاک، تولید و عرضه کیف و کفش، مراکز توزیع آجیل و خشکبار،قنادی، بستنی و آبمیوه ،آموزشگاه رانندگی، آرایشگاه، سالن زیبایی و گرمابه هستند.

وی ادامه داد: جبران آسیب‌های وارد شده به مشاغل و حمایت از کسب و کارها از مهمترین اهداف ارائه تسهیلات به واحدهای صنفی آسیب دیده در این ایام است.

این روزها حال بازار خوب نیست؛ بازاریان از نبود مشتری می‌نالند و خریداران از قیمت‌های بالای اجناس. انتظار می‌رود مسئولان و تصمیم‌گیران اقتصادی راهکارهای مناسبی را برای ساماندهی بازار اتخاذ کنند.