بازار؛ گروه راه و مسکن: نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز چهارشنبه ۲۵ تیر سرانجام با کلیات طرح دوفوریتی اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم در ارتباط با اخذ مالیات از خانه‌های خالی از سکنه با ۱۵۰ رأی موافق، ۶۷ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۰ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند. این طرح با این هدف از سوی کمیسیون اقتصادی مجلس پیشنهاد و پیگیری شد که بتواند به عرضه مسکن های احتکار شده کمک کند.
برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس که موافق طرح اخذ مالیات از خانه های خالی از سکنه هستند معتقد هستند که یکی از راهکارهای کوتاه مدت عرضه مسکن این است که مسکن های موجودی که عرضه نمی‌شوند را برای عرضه در بازار تحریک کنند، در اغلب کشورهای دنیا نیز از قانون مالیاتی تحریک عرضه استفاده می شود.
مالیات بر عایدی سرمایه و مسکن، مالیات بر خانه خالی از سکنه، مالیات خرید املاک گران قیمت و مالیات بر ارزش زمین چهار نوع مالیاتی است که به طور معمول در جهان از صاحبان املاک و مستغلات اخذ می‌شود. در ایران در حالیکه در سالهای دور اخذ مالیات بر خانه های خالی از سکنه مطرح بوده اما اجرایی نشده است. نبود قانون مشخص برای دریافت مالیات از خانه‌های خالی در سالهای گذشته باعث شد تا تعداد واحدهای خالی از سکنه افزایش یابد. موافقان این طرح معتقد هستند که در اغلب کشورهای پیشرفته در کنار مالیات بر خانه های خالی، مالیات بر عایدی سرمایه نیز اجرایی و عملیاتی شده است و همین برنامه های مکمل توانسته است در کنار هم مسکن را از یک کالای سرمایه ای خارج و به یک کالای مصرفی تبدیل کند.
اینکه چه کسانی در کشور مخالف این طرح ها هستند به خوبی مشخص است. اغلب این افراد دارای واحدهای مسکونی با تعداد بالا هستند به همین منظور علاقه ای به اینکه اینگونه قوانین مالیاتی در کشور عملیاتی شود ندارند.
یکی از مهمترین اجزای مالیات بر مسکن در کشورهایی همچون انگلیس، بر اقامت در واحد مسکونی اخذ می‌شود و جدا از اجاره بهایی است که مستاجر به صاحبخانه پرداخت می کند. در ایران نزدیکترین ابزار به این نوع مالیات، عوارض پسماند و نوسازی است که توسط شهرداری دریافت می‌شود.
سید احسان خاندوزی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از موافقان و پیگیری کنندگان طرح مالیات بر خانه های خالی از سکنه معتقد است که به علت ضعف سامانه املاک و اسناد و هم به جهت نرخ غیر بازدارنده در سال ۹۴ در اخذ مالیات موفق نبودیم.
او می گوید: در سال ۹۵ بالغ بر ۲.۵ میلیون خانه خالی نشان دهنده افزایش چهار برابری خانه های خالی بود. اما اکنون آمار دقیقی مبنی بر افزایش خانه های خالی در دست نیست بنابراین برای رفع ابهامات طرح مجلس برای اثر بخش کردن مالیات و شناسایی دقیق تر خانه های خالی است که همکاری دستگاه ها و خود اظهاری مالکان را می طلبد.
اینکه ۲.۵ میلیون واحد مسکونی خالی داریم مربوط به آمارهای سال ۹۵ است
اما حسن محتشم، عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان مسکن تهران معتقد است که تعداد واحدهای خالی از سکنه در دو سال گذشته کاهش داشته و اینکه گفته می شود ۲.۵ میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه داریم مربوط به آمارهای سال ۹۵ است.
وی در گفت و گو با خبرنگار بازار با بیان اینکه آمار تعداد واحدهای خالی از سکنه در دو سال گذشته کاهش داشته گفت: توزیع نامناسب تولید مسکن باعث شده تا شاهد بالا رفتن واحدهای خالی در یک دهه گذشته باشیم.
اگر این تعداد از خانه خالی از سکنه هم آمار دقیقی باشد به هیچ وجه این موضوع پذیرفتنی نیست که تقاضای واقعی مسکن اشباع شده است. متقاضی مسکن داریم اما قدرت خرید ندارند
وی افزود: اگر این تعداد از خانه خالی از سکنه هم آمار دقیقی باشد به هیچ وجه این موضوع پذیرفتنی نیست که تقاضای واقعی مسکن اشباع شده است. متقاضی مسکن داریم اما قدرت خرید ندارند. نکته ای که باید به آن تاکید کرد این است که شورای عالی معماری و شهرسازی باید به موضوع توزیع مناسب ساخت و ساز ورود کند چرا که این عدم توزیع مناسب ساخت باعث شده تا شاهد وجود خانه های خالی از سکنه در سطح کشور که عمدتا هم لاکچری هستند، باشیم.
کارشناسان اقتصاد مسکن و انبوه سازان همواره وجود ۲.۵ میلیون مسکن خالی را رد می کردند و اعلام می کردند که به هیچ وجه کشور با این تعداد خانه خالی مواجه نیست. برخی از سازندگان و انبوه سازان مدام اعلام می کردند که اعلام خانه های خالی از سکنه بدین معنا است که کشور با افزایش تولید مسکن مواجه است در حالیکه اغلب انبوه سازان از انجمن انبوه سازان تا کانون انبوه سازان معتقد بودند که این آمارها دادن آدرس غلط به جامعه است و این خانه های خالی به این معنی نیست که تقاضای مسکن اشباع شده و کشور سالهاست که کمبود تولید مسکن داشته و با عقب ماندن عرضه از تقاضای مسکن رنج می برد.
در سال اول اجرای این طرح، شهرهای بزرگ و بالای ۱۰۰ هزار نفر مشمول مالیات می شوند که مسئله مسکن جدی تری است ولی از سال دوم تمام شهرهای کشور مشمول مالیات بر خانه های خالی خواهند بود
جزئیات طرح خانه های خالی از سکنه نشان می دهد که در سال اول اجرای این طرح، شهرهای بزرگ و بالای ۱۰۰ هزار نفر مشمول مالیات می شوند که مسئله مسکن جدی تری است ولی از سال دوم تمام شهرهای کشور مشمول مالیات بر خانه های خالی خواهند بود. برای خانه های نوساز تا یک سال بعد از اخذ پروانه ساخت و پایان کار، فرصت عرضه و اعلام دارند و برای واحد های غیر نوساز نیز شش ماه فرصت داده شده است.
بر اساس این طرح سازندگان مسکن، انبوه سازان و مردم از محتکران به شمار نمی روند اما محتکرانی که بالغ بر ۱۰۰ یا ۲۰۰ واحد مسکونی دارند و واحد مسکونی عرضه نمی کنند را مشمول این قانون و اخذ مالیات بر خانه های خالی خواهند شد.
این الزام و اخذ مالیات از این محتکران مستلزم این است که تمام دستگاههای دولتی به خصوص ثبت و اسناد و ثبت احوال اطلاعات خود را در سامانه املاک و اسکان بارگذاری کنند.
خاندوزی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در این خصوص گفت: چون دستگاه های اجرایی از جمله ثبت و اسناد املاک و سازمان ثبت احوال کشور اطلاعات افراد را دارند مکلف شده اند با الزام جدی اطلاعات را بدون پیش شرط و دریافت وجه در اختیار سامانه املاک و اسکان بگذارند و در صورت تخلف کارکنان دستگاه ها بر اساس قانون مجازات های اسلامی محکوم خواهند شد اما برای شهروندان از ابزار مالیات و ارائه خدمات استفاده شده است که برای کسب اطلاعات افرادی که اطلاعات نمی دهند یا اطلاعات غلط بدهند مجازات مالیات بیش از خانه خالی خواهند شد.
وی گفت: اگر افراد بدانند اطلاعات خانه خالی خود را ابراز نکنند مشمول مالیات اضافه خواهند شد برای ارائه اطلاعات ترغیب خواهند شد و اطلاعات به سامانه املاک کشور منتقل خواهد شد.
او افزود: از زمان تصویب قانون به بعد خانه های خالی مشمول مالیات اضافی خواهند شد بنابراین با قوانین مالیاتی و خدماتی امید می رود نسبت به وضعیت فعلی با همکاری دستگاه های اجرایی تا یکی دو سال آینده شاهد تحول جدی در شفافیت سکونت خواهیم بود.
تغییر ضرایب مربوط به اخذ مالیات از خانه‌های خالی
از سوی دیگر مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در توضیح این طرح گفته بود که ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم در کمیسیون با هدف تاثیرگذاری بیشتر در اجرا اصلاح و ضرایب مربوط به اخذ مالیات از خانه‌های خالی تغییر کرد.
وی افزود: شیوه جمع‌آوری اطلاعات نیز تغییر کرد؛ بنابراین افراد باید خوداظهاری کنند، برای این امر نیز ضمانت اجرا قرار دادیم لذا اگر کسی آدرس اعلام نکند آدرس اعلام شده برای ارائه خدمات ملاک قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: ما در شرایط کنونی کشور سالانه یک میلیون واحد آپارتمان جدید نیاز داریم بنابراین با این طرح باید دو و نیم میلیون واحد آپارتمان ساخته شده خالی به بازار عرضه شود.
طغیانی با اشاره به مشوق هایی که در این طرح برای تولیدکنندگان مسکن در نظر گرفته شده، گفت: اخذ مالیات با فاصله زمانی مشخصی از تولیدکنندگان گرفته می شود البته مشوق هایی هم در طرح ساماندهی مسکن آورده شده که هنوز در کمیسیون عمران در حال بررسی است.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: تولید باید از سوداگری در مسکن جدا شود زیرا مسکن یکی از نیازهای معیشتی مردم است و بدون خود اظهاری این سامانه تکمیل نمی شود.
به سازنده ها در مالیات بر خانه های خالی فرجه می دهند
محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار در پاسخ به این سئوال که آیا طرح مالیات بر خانه خالی از سکنه که توسط مجلس تصویب شده را می پسندید؟ چرا که این طرح مخالفانی مثل سازنده ها و انبوه سازان دارد گفت: باید تاکید کنم که در طرح مالیات بر خانه های خالی از سکنه سازنده ها و انبوه سازان از مالیات معاف هستند. پس سازنده های حرفه ای و رسمی مشمول مالیات نیستند و به آنها یک فرجه زمانی برای ساخت مسکن و فروش داده خواهد شد.
با قانون فعلی نمی توان تاثیرگذاری را شاهد بود زیرا نرخ و جریمه انتخاب شده برای اخذ مالیات از خانه های خالی موثر نیست
امیدعلی پارسا رییس سازمان امور مالیاتی نیز با بیان اینکه این طرح در راستای هوشمندسازی نظام مالیاتی است، گفت: با قانون فعلی نمی توان تاثیرگذاری را شاهد بود زیرا نرخ و جریمه انتخاب شده برای اخذ مالیات از خانه های خالی موثر نیست.
وی افزود: هدف از طرح مذکور افزایش درآمدهای دولت نیست اما با ضمانت اجرایی گذاشته شده به بحث هوشمندسازی نظام مالیاتی ورود خواهیم کرد البته ابهاماتی در ماده واحده وجود دارد که با اصلاح آن ها هدف حل مسئله خانه های خالی تحقق پیدا می کند.
اگر در این هفته این طرح به تصویب برسد و قانون شود ورود مسکن های خالی که توسط عده ای سودجو احتکار شده به بازار می تواند از لحاظ روانی تاثیر مثبتی بر بازار مسکن بگذارد و به یقین می توان در راستای کاهش قیمت مسکن حرکت کرد.
نظر شما