بازار؛ گروه استانها: حجم منابع آبی مازندران بیش از شش میلیارد مترمکعب برآورد می شود که از این میزان چهار میلیارد مترمکعب آب های سطحی است و درصد قابل توجهی از آن بدون استفاده وارد دریا می شود.
عدم استفاده از آب های شیرین و سطحی و هدررفت آن درحالی است که در بسیاری از مناطق کشور هزینه های چندده میلیاردی برای شیرین سازی آب های شور می کنند و این نعمت طبیعی و خدادادی در مازندران خریداری ندارد.
وجود هفت هزار کیلومتر رودخانه و بیش از ۱۲۰ رشته رودخانه های کوچک و بزرگ، بارندگی های قابل توجه و بالاتر از میانگین کشوری در حالی است که مازندران در حوزه سدسازی از دیگر استانها عقب مانده است و در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد آب های سطحی آن مدیریت و پشت سدها ذخیره سازی می شود.
محمدابراهیم یخکشی مدیرعامل امور منابع آب منطقه مازندران در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه تأمین آب سر دهنه‌های کشاورزی بسیار مهم است، اظهار داشت: احداث سردهنه جهت تأمین آب کشاورزی از ابعاد مختلفی مانند ابعاد اقتصادی و اجتماعی حائز اهمیت بوده و در این زمینه پروژه‌هایی را طراحی کردیم اما تلاش ما برای پیش‌بینی ردیف اعتباری برای این پروژه‌ها بی‌نتیجه مانده و از نمایندگان مازندران درخواست می‌کنیم تا در این بخش جهت جذب اعتبار به ما کمک کنند.
یخکشی با اشاره به وجود هفت هزار کیلومتر رودخانه به‌جز نهرها در مازندران گفت: این رودخانه‌ها ازنظر تجاوزات مهندسی، رودخانه سیل، بستر و ایمن‌سازی، برداشت‌های مجاز و غیرمجاز دچار مشکل هستند.
وی افزود: پس از سیل سال ۹۷ در غرب مازندران و سیل بهار ۹۸ در شرق این استان تلاش بسیاری برای واگذار کردن رودخانه‌ها به بهره‌بردار جهت نگهداری و بهره‌برداری صورت گرفت و پس از سیل با پیگیری‌های مجدانه توانستیم این مهم را انجام دهیم و از وزارت نیرو هم پیگیری برای جذب ردیف اعتباری داشتیم اما نتوانستیم آن را اخذ کنیم.
یخکشی بابیان اینکه در حال حاضر رودخانه‌ها از ردیف اعتباری متمرکز تغذیه می‌شوند، اضافه کرد: رودخانه‌های غرب مازندران به‌طور خاص از سیلاب‌های بیشتری برخوردار بوده و شرایط متفاوتی رادارند و باید ردیف اعتباری جداگانه داشته باشند و ما نیز باوجودآنکه اعتبارات و منابع مالی دولتی در این بخش بسیار کم است اما بیشترین اعتبار را به رودخانه‌های غرب مازندران اختصاص دادیم زیرا رودخانه‌های غرب مازندران به‌طور خاص از سیلاب‌های بیشتری برخوردار بوده و شرایط متفاوتی رادارند و باید ردیف اعتباری جداگانه داشته باشند.
مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران بابیان اینکه از طریق مجلس شورای اسلامی سازوکار استفاده از رودخانه‌ها و ایمن‌سازی و استفاده از نما و منظر آن را در قانون درج کردیم، تصریح کرد: این اقدام سبب شد تا شرایط برای ما بهتر شود.
وی اظهار داشت: برای اینکه بتوانیم ایمن‌سازی رودخانه‌ها و استفاده از منظر آن‌ها را بهتر و به نحوی مطلوب‌تر انجام دهیم، در حوزه شهری با شهرداران تفاهم‌نامه امضا کردیم و در حوزه تنکابن رامسر، شهرداران در حال انجام این کار در رودخانه‌ها هستند.
این مسئول بابیان اینکه عامل مهم پایداری تأمین آب کشاورزی احداث سدها است، ادامه داد: سد میجران در زمره نخستین سدهای بتنی کشور و ازنظر بزرگی سومین سد در مازندران بوده و به‌طورکلی در استان از نظر سدسازی بسیار عقب هستیم.
یخکشی بابیان اینکه منابع آبی مازندران حدود شش میلیارد مترمکعب است، خاطرنشان کرد: از این میزان چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب‌های سطحی و یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب از آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.
عقب ماندگی در مهار آب های سطحی
وی با تأکید بر اینکه مازندران در مهار آب‌های سطحی بسیار عقب است، افزود: در غرب مازندران مطالعات سد ازارود در تنکابن به پایان رسیده و در مرحله ارسال جهت اخذ ردیف اعتباری قرار دارد.
یخکشی بابیان اینکه ساخت چهار سد در مازندران در اولویت کاری شرکت امور منابع آب مازندران قرار دارد، گفت: ساخت سد ازارود یکی از این اولویت‌هاست.
وی بیان داشت: احداث سد در بالادست مناطق دو هزار و سه هزار تنکابن هم یک ضرورت بوده و در زمره برنامه‌های امور آب منطقه مازندران است و در حال حاضر نیز در حال انجام مطالعات آن هستیم.
مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران بابیان اینکه طرح احداث سد در مناطقی چون دو هزار و سه هزار کارکرد چندگانه دارند، تصریح کرد: این طرح‌ها هم به ایجاد اشتغال کمک کرده و هم به‌عنوان جاذبه گردشگری در جذب توریست بسیار اهمیت دارد.
وی همچنین گفت: پس از وقوع سیل ایمن‌سازی رودخانه‌ها و حفظ آن در گام نخست برای ما بسیار بااهمیت بود که توانستیم با انجام حدود ۲۰ کیلومتر دیوار سازی این مرحله را به پایان برسانیم.
یخکشی بابیان اینکه در فاز دوم ایمن‌سازی، تزریق بتن جهت استحکام‌بخشی به دیوار ه های سنگی رودخانه اهمیت بسیاری دارد، گفت: طبق برنامه و بر اساس سازوکاری که امسال توسط مجلس به تصویب رسیده و قانون پیش‌بینی‌شده قرار است از مصالح رودخانه برای رودخانه هزینه شود که این قانون در سنوات گذشته وجود نداشته و به همین دلیل کارمان امسال راحت‌تر انجام می‌شود.
وی افزود: خوشبختانه روند احداث دیواره‌های سنگی در رودخانه‌های تنکابن توسط پیمانکاران رضایت‌بخش بوده و به‌طورکلی حجم کار بسیار زیاد است و مصالح و منابع مالی به نسبت حجم کار کم و به همین دلیل به زمان نیاز داریم تا این کارها به پایان برسد.
ضرورت ساخت ازارود در غرب مازندران
غرب مازندران با چالش های فراروانی در حوزه مدیریت منابع آبی روبرو است و عقب ماندگی این منطقه از پروژه های زیرساختی مدیریت آب از دیگر منابع بیشتر است، از اینرو حمیدرضا افقی رئیس امور منابع آب شهرستان‌های تنکابن، رامسر و عباس‌آباد هم در گفتگو با خبرنگار بازار بر ضرورت احداث سد ازارود جهت تأمین آب منطقه تأکید کرد و گفت: مطالعات پایانی این سد به پایان رسیده و بازدیدهای استانی آن‌هم انجام‌شده است اما اختلاف‌نظر برسر تعیین ساختگاه آن بین محیط‌زیست و پدافند غیرعامل وجود دارد.
وی افزود: باوجودآنکه در این منطقه سالانه ۱۲۰۰ میلی‌متر بارندگی داریم اما ازنظر کمی و کیفی تأمین آب دچار مشکل جدی و اساسی هستیم.
امیر همایون میر هاشمی سرمایه گذاری بخش خصوصی و مجری پروژه های ایمن سازی و لایروبی رودخانه ها، اصلاح و بازسازی مسیر رودخانه ها را از جمله راهکارها برای مدیریت منابع آبی یاد می کند و از احداث و انجام بیش از چهار کیلومتر دیواره چینی در مسیر رودخانهٔ چشمه‌کیله خبرداد و یادآور شد: از محل برید لوله گاز تا محدودهٔ سد کشکو، در حدود چهار هزار و ۵۰۰ متر طول سنگچین دیواره داشتیم و حدود هشت هزار متر طول نیز اجرای دایک شنی در این فاصله انجام دادیم.
میر هاشمی بابیان اینکه در عملیات دیواره سازی ابتدا دایک شنی احداث و سپس سنگچین اجرا می‌شود، گفت: حدود شش هزار و ۳۰۰ متر «ریپ و رپ» سنگی در این مسیر اجرا کردیم که امروز تقریباً عملیات سنگچین ما رو به اتمام است و اگر برنامه‌ریزی و تزریق بتن انجام شود، می‌توانیم از انجام عملیات و پایداری آن مطمئن باشیم.
وی بابیان اینکه در توافق کُلّی که در زمان سیل و بحران صورت گرفت، بتن و تزریق آن تشخّص نشده بود، تصریح کرد: در زمان بحران هر حرفی حکم دستورالعمل داشت و قرار بود درآمد رودخانه، همین‌جا هزینه شود و ما هم به تعهّدات خودمان عمل کردیم، امّا تزریق بتن مقرّر نشده بود و امروز اگر این بتن به سنگچین دیواره اضافه نشود، مطمئناً در سیل بعدی این دیواره نیز تخریب خواهد شد و تمام زحمات ما به هدر خواهد رفت.
وی از هزینهٔ حدود سه میلیارد تومانی جهت اتمام کار و تزریق بتن یاد و تصریح کرد: زیرساخت و کار اولیه انجام‌شده و اگر این کار تا پایان بتن‌ریزی شود، پروژهٔ ماندگاری خواهد شد و مسئولان‌هم خیال آسوده‌تری خواهند داشت.
میر هاشمی با تأکید مجدّد بر لزوم انجام بتن‌ریزی جهت استحکام و پایداری دیوارهٔ سنگچین خاطرنشان کرد: البتّه باید توجّه داشت که اگر سیل با دبی بیش از ۳۰۰ میلی‌متر رخ بدهد، حتّی همین دیوارهٔ سنگی و بتن نیز مورد تهدید و تخریب خواهد بود، چراکه این حجم از آب تقریباً غیرقابل‌کنترل و ویرانگر است و به دلایل گوناگون می‌تواند سبب تخریب دیواره شود.
کم توجهی به مدیریت منابع آبی و اصلاح زیرساخت و بهسازی وضعیت رودخانه در مازندران درحالی است که به دلیل وقوع سیلاب های متعدد و ویرانگر حجم زیادی از آب های روان به اراضی کشاورزی و زیرساخت ها لطمه می زند، از اینرو تلاش برای اجرای طرح های مدیریت منابع آبی و ساماندهی وضعیت رودخانه ها و شریان های آبی ضروری به نظر می رسد.
نظر شما