بازار؛ گروه استانها: تحولات سیاسی در افغانستان به‌عنوان نخستین کشور مقصد صادراتی خراسان ر رضوی در حال حاضر تأثیر مستقیمی بر تجارت با آن کشور داشته است به‌طوری‌که صادرات کالا از خراسان رضوی به آن کشور در ماه‌های ابتدایی امسال با کاهش حدود ۵۰ درصدی همراه شد.
کاهش صادرات در طی ماه‌های گذشته موجب نگرانی بسیاری از فعالان اقتصادی و تجار ایرانی و هم‌چنین همسایه شرقی شده است اما در طی دو هفته گذشته با سفر وزیر اقتصاد افغانستان به خراسان رضوی و اعزام هیئت اقتصادی از این استان به هرات امیدها برای افزایش مراودات اقتصادی فزونی یافته و پیش‌بینی می‌شود دور جدید مذاکرات هیئت‌های اقتصادی دستاوردهای مطلوبی در این زمینه به همراه داشته باشد.
شایان‌ذکر است حاکمیت طالبان در کشور افغانستان و رویکردهای جدید آن در روابط تجاری با ایران، شرایط خراسان رضوی در حوزه صادرات را تغییر داد، افغانستان شریک نخست تجاری خراسان رضوی بوده و همواره فعالان اقتصادی سعی در حفظ بازار خود داشته‌اند اما تغییر دولت مرکزی افغانستان در یک سال گذشته روند صادرات کالا از این استان به افغانستان را با کاهش همراه کرده است.
خراسان رضوی با وسعت ۳۹۴ هزار و ۶۱۱ کیلومترمربع، پنجمین استان پهناور کشور است که با ترکمنستان ۵۳۱.۶ کیلومتر و با افغانستان ۳۰۲ کیلومتر مرز مشترک دارد. این استان در مسیر تجارت خارجی با کشورهای آسیای میانه قرارگرفته است و افغانستان نخستین هدف صادراتی و تجاری خراسان رضوی به شمار می‌رود، این استان دارای پنج گمرک در دوغارون، لطف‌آباد، باجگیران، سرخس و مشهد و ۲ بازارچه مرزی باجگیران و دوغارون است که مراودات داخلی و خارجی استان با کشورهای دیگر از این گمرک و بازارچه‌های مرزی انجام می‌گیرد.
اعزام هیئت اقتصادی از خراسان رضوی به هرات
به گزارش خبرنگار بازار؛ باهدف توسعه مبادلات تجاری و هم‌چنین رفع موانع تردد در مرز دوغارون در آخرین روز از آبان ماه ۱۴۰۱ هیئت اقتصادی از خراسان رضوی متشکل از مسئول هماهنگی بازارچه‌های مرزی، مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل، مدیرعامل سازمان همیاری شهرداری‌ها، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی، ناظر گمرکات، رئیس سازمان جهاد کشاورزی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی و مدیر اجرایی منطقه ویژه اقتصادی دوغارون به ریاست معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری عازم افغانستان شدند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در همین راستا و در خصوص زمینه‌های همکاری بین این دو کشور اظهار کرد: خراسان رضوی قطب صنایع معدنی ایران است و می‌توانیم خدمات فنی و مهندسی خود را که اکنون به اروپا صادر می‌کنیم به همسایه شرقی یعنی افغانستان نیز ارائه دهیم.
ابوالفضل چمندی در جمع خبرنگاران هدف از سفر هیئت اقتصادی ایرانی به هرات را افزایش سطح مبادلات تجاری و اقتصادی عنوان کرد و افزود: این تبادلات و گفت‌وگوها زمینه را برای روان‌سازی مبادلات ترانزیتی ایران و افغانستان در مرز زمینی دوغارون فراهم خواهد کرد و سطح مراودات تجاری میان ۲ کشور را افزایش می‌دهد.
چمندی با اشاره به دیگر اهداف مدنظر در این سفر افزود: مسائل مربوط به تجارت، حمل‌ونقل، صادرات سوخت، پایانه‌های مرزی و گمرکات محورهای اصلی بازدیدها و جلسات مسئولان خراسان رضوی و هرات است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی، بیان کرد: در این سفر کاری چهار کارگروه متشکل از ۱۲ نفر از مدیران نهادهای اقتصادی خراسان رضوی در هرات مشکلات و هم‌چنین بسترهای همکاری با افغانستان را بررسی می‌کنند.
وی افزود: درگذشته هم هیئت‌های اقتصادی بلندپایه‌ای از افغانستان به ایران آمده‌اند که تصمیماتی در این سفرها گرفته‌شده و مصوبات بازدیدهای قبلی هم در این سفر بررسی و پیگیری می‌شود.
ظرفیت سنجی برای تولید محصولات مشترک
رییس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در خصوص چالش های تجاری با افغانستان به ما می گوید: منطقه ویژه اقتصادی دوغارون فرصت مغتنمی برای جذب سرمایه گذاران همسایه شرقی است که لذا برای بهره برداری از این بستر اقتصادی باید هر چه زودتر نسبت به رفع موانع موجود اقدام و توسعه زیر ساخت ها را در این منطقه تسریع بخشید.
محمد علی امیر فخریان با اشاره به فراز و نشیب‌های ایجادشده در صادرات کالا به افغانستان اظهار می کند: آمار صادرات کالا به افغانستان به‌طورکلی در هفت‌ماهه امسال در مقایسه به سال گذشته با ۲۷ درصد کاهش همراه بوده است اما بررسی آمارهای ماهانه نشان می‌دهد که روند صادرات به سمت بهبودی و با افزایش رشد همراه است.
وی درمجموع کاهش صدور کالا به افغانستان را نشات گرفته از دلایل مختلفی ازجمله کاهش قدرت خرید مردم افغانستان، کاهش واردات کالا از کل کشورها به افغانستان و محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی دولت طالبان برای واردات برخی اقلام به‌منظور حمایت از تولید داخل دانست و گفت: در این زمینه خراسان رضوی راهبردی اتخاذ کرده است تا بتواند تولید مشترک را با کشور افغانستان برای کالاهایی که ممنوعیت واردات به آن کشور دارند، ایجاد نماید.
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اعزام هیئت اقتصادی ایرانی را به افغانستان در راستای ظرفیت سنجی برای ایجاد شرایط تولید مشترک و هم‌چنین افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی به افغانستان عنوان کرد و ادامه داد: حضور سرمایه‌گذاران ایرانی در افغانستان و بسترسازی برای ایجاد زمینه تولید مشترک نه‌تنها نیاز بازار افغانستان را تأمین خواهد کرد بلکه از محل تولید مشترکی که ایجاد خواهد شد، ارزآوری برای کشور به همراه خواهد داشت.
وی با ابراز امیدواری در بهبود روابط تجاری و افزایش میزان صادرات ابراز می کند: در حال حاضر آمار صادرات به این کشور از روند افزایشی برخوردار بوده است به گونه ای که میزان صدور کالا از استان به افغانستان در مهرماه امسال ۳۵ میلیون دلار بوده که در مقایسه با مهرماه سال گذشته ۲۲ درصد رشد داشته است.
وی با شاره به دلایل کاهش شدید صادرات در ماه‌های ابتدایی سال اظهار کرد: در ماه‌های ابتدایی سال گذشته هنوز دولت مرکزی افغانستان مستقر بود اما در مهرماه پارسال دولت طالبان در افغانستان استقرار یافت و صادرات به آن کشور کاهش‌یافته بود.
افغانستان نیازمند محرک‌های اقتصادی
سفر مدیران اقتصادی خراسان رضوی به افغانستان در حالی انجام‌شده است که هفته گذشته وزیر اقتصاد افغانستان باهدف بررسی زمینه‌های همکاری در حوزه تجارت و اقتصاد به خراسان رضوی سفر کرد.
قاری دین محمد حنیف ۲۴ آبان ماه سال جاری در نشست همکاری‌های اقتصادی کشور افغانستان و خراسان رضوی از وضعیت نامطلوب اقتصادی و کمبود امکانات در این کشور ابراز نگرانی کرد و خواستار افزایش همکاری بیشتر مقامات ایرانی شد.
وی در این نشست اظهار کرد: یک بیمارستان استاندارد در افغانستان نداریم و هم‌اکنون مریض‌های ما در کابل درمان نمی‌شوند و به کشورهای همسایه می‌روند.
حنیف وضعیت راه‌ها و به‌ویژه راه‌های اصلی افغانستان را وخیم دانست و افزود: نه‌تنها در دوره اشغال زیرساخت‌های حمل‌ونقل در افغانستان ایجاد نشد بلکه محرک‌های اقتصادی نیز برای تولید فراهم نشده است.
وی اضافه کرد: افغانستان ازنظر تولید برق‌آبی و بادی ظرفیت زیادی دارد به‌طوری‌که اگر در این ۲۰ سال کار زیرساختی در این حوزه می‌شد نه‌تنها افغانستان در تولید برق خودکفا می‌شد بلکه می‌توانست به کشورهای منطقه نیز برق صادر کند.
وزیر اقتصاد افغانستان مصرف برق افغانستان را هزار و ۱۰۰ مگاوات دانست و گفت: فقط ۲۰ درصد این میزان برق در افغانستان تولید می‌شود و بقیه از ایران، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان وارد می‌شود و افغانستان سالانه ۳۰۰ میلیون دلار برای برق وارداتی می‌پردازد.
وی بابیان این‌که اکنون کشت خشخاش در افغانستان ممنوع شده است ادامه داد: زراعت افغانستان سنتی و بدون نوسازی است و در بخش زراعت یک سردخانه استاندارد در کابل نداریم و همین نقص موجب شده بخش زیادی از محصولات زراعی ما مانند سیب فاسد شود و از بین برود و بعد مجبور به واردات همین محصول از دیگر کشورها هستیم.
وزیر اقتصاد افغانستان گفت: بر اساس آمارها حدود نیمی از جمعیت کشور ما فقیر به شمار می‌آیند و با تحولات اخیر این روند، افزایشی یافته است.
حنیف افزود: در دولت‌های قبل ۷۵ درصد بودجه حکومت از کمک‌های خارجی بود که با تحولات جدید در افغانستان این کمک‌ها قطع‌شده و پول‌های افغانستان در خارج بلوکه‌شده که اکنون مشکل‌آفرین شده است.
همکاری در حوزه کشاورزی
معاون وزارت زراعت و آبیاری افغانستان نیز که ۲۳ آبان ماه سال جاری در رأس هیئتی اقتصادی به استان خراسان رضوی سفرکرده بود در دیدار با مسئولان این استان عنوان کرد: ۷۵ درصد مردم افغانستان در بخش زراعت و دامداری فعالیت دارند و متأسفانه این حوزه در افغانستان طی ۲۰ سال گذشته آن‌چنان‌که باید بهبود نیافته است.
مولوی صدراعظم به رویکرد مثبت امارت اسلامی افغانستان طی ۱۵ ماه گذشته به بخش زراعت اشاره کرد و افزود: امیدواریم مطابق با گفت‌وگوهای صورت گرفته در تهران و در همکاری با ایران بخش زارعت رونق بگیرد.
معاون وزارت زراعت و آبیاری افغانستان گفت: با ایجاد احترام متقابل بین ۲ کشور به سمت تشکیل افغانستان شکوفا در همسایگی با ایران پیش می‌رویم و به دنبال این هستیم که در حوزه زراعت پیشرفت‌هایی داشته باشیم تا به‌جای واردات، صادرات نموده یا لااقل واردات مواد غذایی خود را کاهش دهیم.
نظر شما