بازار؛ گروه بین الملل: در پی آغاز جنگ اوکراین در فوریه گذشته، اروپا و آمریکا تحریم های گسترده ای را علیه مسکو اعمال کردند. روسیه نیز در پاسخ به این تحریم ها صادرات گاز خود را به اروپا کاهش داده است. این اقدام موجب بحران کمبود گاز در زمستان پیش رو در اروپا و افزایش سرسام آور بهای انرژی در این قاره شده است.
اتحادیه اروپا در همراهی با آمریکا، تاکنون هفت بسته تحریمی مشترک و دهها تحریم جداگانه را علیه روسیه و حتی شخصیت‌های روس اعمال کرده است. اروپا اخیرا به همراه گروه ۷ متعهد به ارائه کمک ۲۹.۶ میلیارد دلاری به کی‌یف شده است؛ حمایتی که به گفته وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، ۸.۵ میلیارد دلار آن از سوی آمریکا تامین می‌شود. اما این کمک در حالی صورت می گیرد که بحران انرژی و تورم در سراسر اروپا شیوع یافته و هر یک از کشورهای اروپایی با خیل عظیمی از چالش‌ها و مشکلات اقتصادی مواجه هستند.
کشورهای اروپایی ظاهرا در پیچ و خم های مشکلاتی از جمله مهار قیمت های مواد غذایی و انرژی افتاده اند و فاقد برنامه و نقشه راه مشخصی برای مقابله با تورم، رکود اقتصادی و افزایش تاریخی بهای انرژی هستند. بنابر شواهد و قراین جنگ روسیه و اوکراین بیشتر از خود این کشورها به کشورهای اروپایی ضربه زده است که حمایت از آسیب پذیری بیش از تصور یا وابستگی شدید آنها به انرژی منطقه دارد
به نظر می رسد که حمایت مالی و نظامی اروپا و آمریکا از اوکراین از آغاز درگیری‌های نظامی در این کشور، به اژدهایی سیری ناپذیر تبدیل شده است که همه چیز را می بلعد و نابود میکند.
کشورهای اروپایی ظاهرا در پیچ و خم های مشکلاتی از جمله مهار قیمت های مواد غذایی و انرژی افتاده اند و فاقد برنامه و نقشه راه مشخصی برای مقابله با تورم، رکود اقتصادی و افزایش تاریخی بهای انرژی هستند. بنابر شواهد و قراین جنگ روسیه و اوکراین بیشتر از خود این کشورها به کشورهای اروپایی ضربه زده است که حمایت از آسیب پذیری بیش از تصور یا وابستگی شدید آنها به انرژی منطقه دارد.
تاکنون بحران انرژی هزینه زیادی را بر اقتصاد اروپا تحمیل و دولت ها را ناتوان کرده است، زیرا ارایه حمایت های مالی گسترده به شرکت ها و خانوارها از سوی دول اروپایی، آسیب های بلندمدت اقتصادی زیادی به دنبال دارد. طی ماهها افزایش قیمتهای گاز و برق، دولتهای اروپایی را مجبور به چاره اندیشی برای محدود کردن بهای خرده فروشی برق، کاهش مالیاتهای انرژی و ارائه یارانه به مصرف کنندگان کرده است
قیمت انرژی در سراسر اروپا به دنبال کاهش عرضه گاز روسیه به این کشورها به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است، زیرا بخشی از برق اروپا توسط نیروگاه‌های گازی تولید می‌شود. در بحبوحه کمبود شدید گاز در اروپا وزش باد در دریای شمال هم کاهش یافته و خروجی‌های نیروگاه‌های بادی اروپا هم پایین آمده است. تعدادی از نیروگاه‌های هسته‌ای اروپا به خصوص در فرانسه خاموش شده اند.
تاکنون بحران انرژی هزینه زیادی را بر اقتصاد اروپا تحمیل و دولت ها را ناتوان کرده است، زیرا ارایه حمایت های مالی گسترده به شرکت ها و خانوارها از سوی دول اروپایی، آسیب های بلندمدت اقتصادی زیادی به دنبال دارد. طی ماهها افزایش قیمتهای گاز و برق، دولتهای اروپایی را مجبور به چاره اندیشی برای محدود کردن بهای خرده فروشی برق، کاهش مالیاتهای انرژی و ارائه یارانه به مصرف کنندگان کرده است.
رهبران اروپا با حمایت‌های خود از اوکراین در جنگ با روسیه و همچنین ارسال تسلیحات جنگی به کی‌یف، مجبور شده‌اند که دست از نفت و گاز ارزان روسیه بکشند. اما این تغییر برای آنها آسان نبوده و اجبار به ارایه حمایت عمومی فشاری مضاعف به دولت‌ها وارد کرده است.
افزایش چندین برابری بهای انرژی، رکود و تورم در اروپا
قیمت برق برای قرارداد سال ۲۰۲۳ در آلمان و فرانسه برای هر مگاوات در ساعت به ترتیب به ۸۵۰ یورو و بیش از هزار یورو رسیده است که این قیمت‌ها در هر دو کشور نسبت به سال گذشته میلادی بیش از ده برابر افزایش داشته است. قیمت برق در سال گذشته در آلمان و فرانسه برای هر مگاوات در ساعت حدود ۸۵ یورو بود.
بحران اقتصادی در فرانسه شرکت برق این کشور را نیز درگیر کرده است و به دلیل کاهش تولید انرژی هسته‌ای و دستور دولت برای کاهش بهای برق، این شرکت متحمل زیان بی‌سابقه پنج میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورویی شده است.
فرانسه برای مقابله با این بحران ناچار به ارایه کمک به شرکت‌ها با هزینه بیشتر قبوض گاز و برق و اعطای کوپن انرژی به ۳۸ میلیون نفر شده است که هزینه کل بسته حمایتی دولتی را به ۲۵ تا ۲۶ میلیارد یورو رسانده است.
فرانسه به عنوان مهره کلیدی تروئیکای اروپایی، در بحران کم سابقه تورم و رکود دست و پا می زند. این بحران دولت فرانسه را مجبور به ارائه کوپن و بسته‌های حمایتی به خانوارها کرده است، اما الیزه به رغم فشارهای وارده به معیشت مردم و افزایش کلان هزینه های انرژی از سیاست حمایت مالی و نظامی کی‌یف دست نمی‌کشد
در فرانسه کار به جایی رسیده که نیروگاه‌ها به جای گاز به سمت استفاده از سوخت‌های فسیلی روی آورده‌اند تا از بروز بحران قطعی برق جلوگیری کنند. در حالی فرانسوی‌ها رو به استفاده از سوخت فسیلی آورده‌اند که همواره یکی از اصلی‌ترین تامین‌کنندگان برق در اروپا بوده‌اند. گفته می‌شود هم اکنون ۴ رآکتور هسته‌ای در فرانسه که معادل ۱۰ درصد تولید برق این کشور را تامین می‌کنند، به خاطر وجود نقص فنی خاموش شده‌اند.
فرانسه به عنوان مهره کلیدی تروئیکای اروپایی، در بحران کم سابقه تورم و رکود دست و پا می زند. این بحران دولت فرانسه را مجبور به ارائه کوپن و بسته‌های حمایتی به خانوارها کرده است، اما الیزه به رغم فشارهای وارده به معیشت مردم و افزایش کلان هزینه های انرژی از سیاست حمایت مالی و نظامی کی‌یف دست نمی‌کشد.
پیامدهای ناشی از سیاست های جنگ طلبانه غرب در جنگ اوکراین، دامن انگلیس را هم گرفته و بهای بنزین و گازوئیل در انگلیس طی ماه‌های اخیر به حدود دو پوند در لیتر رسیده است و دولت این کشور در متمم بودجه امسال، مالیات هر لیتر سوخت را پنج پنس کاهش داد تا به اصطلاح باری از دوش مردم بردارد، اما به عقیده کارشناسان این اقدام مانند قطره‌ای در اقیانوس است. افزایش بی سابقه شاخص تورم و هزینه های زندگی در انگلیس، این کشور را در بدترین وضعیت اقتصادی نیم قرن گذشته قرار داده است. دورنمایی از بهبود اوضاع اقتصادی انگلیس دیده نمی‌شود و مقام های رسمی هم درباره تشدید اوضاع هشدار می‌دهند.
دولت انگلیس به رغم فشارها از سوی احزاب مخالف سیاسی و افکار عمومی برای حل مشکلات مربوط به تخصیص بودجه اضطراری، حداقل دستمزدها و کمک هزینه‌های معیشتی برای دهک‌های پایین ، نه تنها از هر اقدامی در این زمینه سر باز می زند، بلکه نسبت به حل مشکل افزایش کمرشکن هزینه های انرژی و تورم بی سابقه بی اعتنایی میکند و به صرافت رقابت با سایر کشورهای اروپایی در تامین مالی و تسلیحاتی اوکراین افتاده است
پیش از جنگ اوکراین پیش‌بینی می‌شد که نرخ تورم با وجود فشارهای ناشی از برگزیت و بحران همه‌گیری کرونا در محدوده ۲ درصد حرکت کند. اما حالا اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که نرخ تورم در انگلیس به دلیل افزایش بهای انرژی، تا پایان سال‌جاری میلادی به بالای ۱۱ درصد خواهد رسید.
دولت انگلیس به رغم فشارها از سوی احزاب مخالف سیاسی و افکار عمومی برای حل مشکلات مربوط به تخصیص بودجه اضطراری، حداقل دستمزدها و کمک هزینه‌های معیشتی برای دهک‌های پایین ، نه تنها از هر اقدامی در این زمینه سر باز می زند، بلکه نسبت به حل مشکل افزایش کمرشکن هزینه های انرژی و تورم بی سابقه بی اعتنایی میکند و به صرافت رقابت با سایر کشورهای اروپایی در تامین مالی و تسلیحاتی اوکراین افتاده است.
آلمان نیز به عنوان ضلع سوم تروئیکای اروپایی اوضاعی بهتر از فرانسه و انگلیس ندارد. افزایش بی‌سابقه تورم، تراز تجاری منفی، افزایش قیمت انرژی و چالش‌های مرتبط با حوزه تولید موجب شده است که آلمان که زمانی الگوی اقتصادی اروپا به شمار می رفت برای نخستین بار طی ۳۰ سال اخیر وارد شرایطی سخت و تاریک شود. در کشور آلمان قیمت گاز در سال جاری چهار برابر افزایش یافته است.
به رغم شرایط نه چندان مطلوب در آسمان اقتصادی آلمان، دولت این کشور همچنان بر اسب اعمال تحریم ها علیه روسیه و حمایت مالی و نظامی از کی‌یف می تازد و این ملت آلمان است که تاوان این سیاست های آتش افروزانه را می‌پردازد
به رغم شرایط نه چندان مطلوب در آسمان اقتصادی آلمان، دولت این کشور همچنان بر اسب اعمال تحریم ها علیه روسیه و حمایت مالی و نظامی از کی‌یف می تازد و این ملت آلمان است که تاوان این سیاست های آتش افروزانه را می‌پردازد.
در پی کاهش صادرات گاز روسیه به اروپا، ایتالیا نیز یکی از کشورهای بود که مورد آسیب جدی قرار گرفت و دچار چالش هایی بی سابقه چون افزایش بهای انرژی و تورم شد، چنانکه قیمت برق در ایتالیا در ماه اکتبر به بالاترین میزان در تاریخ این کشور رسید و همین مسئله باعث شده تا تورم قیمت مواد غذایی به بالاترین میزان در حدود ۴۰ سال گذشته برسد.
قیمت برق در این کشور در ماه اکتبر سال جاری نسبت به اکتبر سال گذشته بیش از سیصد درصد افزایش داشته و درواقع برق به گران‌ترین کالا و خدمات در ایتالیا تبدیل شده است. قیمت بلیت هواپیما هم در این کشور سر به فلک کشیده و به طور متوسط ۱۱۳ درصد رشد کرده است. قیمت بنزین نیز در ایتالیا نسبت به سال گذشته ۹۶ درصد افزایش داشته است. رشد قیمت حامل‌های انرژی اصلی‌ترین دلیل افزایش تورم در ایتالیا بوده است که شامل کالاهای اساسی نیز می شود.
رشد بهای انرژی، نرخ متوسط تورم در حوزه یورو را به ۹.۹ درصد رسانده که این امر تامین مایحتاج اساسی را برای مردم اروپا دشوار کرده است. تاجاییکه برای عده‌ای چاره‌ای جز پناه بردن به خیابان‌ها باقی نگذاشته است که البته اعتراضات مردمی گسترده در کشورهایی از جمله رومانی، فرانسه، آلمان، انگلیس، ایتالیا، جمهوری چک و اتریش را هم در پی داشته است.
نتیجه
در شرایط کنونی تحلیلگران نسبت به پیامدهای اجتماعی و سیاسی ناشی از گرانی‌های اخیر و گسترش فقر در اروپا ابراز نگرانی کرده‌اند. به نظر میرسد پیامدهای جنگ اوکراین، خطر بروز ناآرامی‌های داخلی را در این قاره به شدت افزایش داده است.
از سوی دیگر، قدرت عمل اروپایی‌ها در برابر بحران انرژی بسیار محدود است. هیچ راه‌حل سریعی برای بحران انرژی وجود ندارد و احتمالا اوضاع تورم سال آینده وخیم‌تر خواهد شد. با وجودی که کشورهای عضو اتحادیه اروپا در تلاش برای تامین کاستی ذخایر نفت و گاز خود و پایین آوردن نرخ تورم هستند تا بر این بحران اقتصادی فائق آیند اما کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی چنین امری را بعید می دانند.
این در حالی است که مردم اروپا، افزایش بهای انرژی و مواد غذایی را ناشی از حمایت رهبرانشان از جنگ اوکراین می‌دانند و با وجود کاهش نسبی بهای گاز از تابستان امسال و تمهیداتی که دولت‌ها برای حمایت مالی از مردم و کسب‌وکارها در نظرگرفته‌اند، اعتراضات اروپایی‌ها به سیاستهای دولت‌ها در برابر جنگ اوکراین و افزایش هزینه‌ها همچنان ادامه دارد.
اروپا به رغم تشدید بحران انرژی، افزایش شدید تورم و قیمت حامل‌های همچنان با نادیده گرفتن منافع ملی خود به حمایت های مالی و نظامی از کی یف ادامه می دهند و این ملت های اروپایی هستند که باید بهای این سیاست های جنگ طلبانه دولتمردان خود را بپردازند.
حال باید دید که رهبران اروپا و آمریکا تا کجا حاضرند اقتصاد و معیشت ملت خود را قربانی حمایت‌های فزاینده و بی‌قید و شرط از جنگ در اوکراین کنند؛ حمایت‌هایی که نه فقط برای مردم این کشورها هزینه‌بر و بی‌فایده ارزیابی می‌شود، بلکه همچون اژدها همه چیز را می‌بلعد و نابود میکند.
نظر شما