اتوبان ۷۰ هزار تومانی؛ عوارضِ عوارضی آزاد راه تهران-شمال محاسبه شده است؟

به گزارش بازار اعلام عوارض آزاد راهی یک بار دیگر شوک تورمی جدیدی را به کشور حاکم کرده و نشان می دهد که دست اندر کاران در دولت یا آگاهی لازم در زمینه موضوعات اقتصادی نداشته و با اطلاعات ناقص تصمیم می گیرند یا به عمد می خواهند در وادی تورم کشور را مدیریت کنند.

دولت در هنگام حذف ارز ترجیحی اعلام کرد تنها چند قلم جنس محدود تغییر قیمت خواهد داشت و بسیاری این سخنان را به باد استهزا گرفتند. امروز هم با افزایش صد درصدی عوارض یک آزاد راه در واقع می گوید شبکه حمل و نقل می تواند هزینه آن را در حمل و نقل بار و مسافر ببیند چون یک راننده جاده هم مثل دیگر افراد برای امرار معاش کار اقتصادی انجام می دهد و محاسبه سود و زیان و هزینه تمام شده حمل و نقل را همراه کارش دارد.

این اقدام نیز همچون دیگر تصمیمات بدون اندیشیدن به عواقب اقتصادی اش قطعا بار تورمی جدید را به بار خواهد آورد و یک بار دیگر همچون افزایش ۵۷ درصدی حقوق و دستمزد (البته به استثنای خود دولت)، حذف ارز ترجیحی و مجوزهای پی درپی گرانی تا ۳۵ درصد در انواع محصولات طی چند ماهه امسال، شوک های تورمی پی درپی ایجاد می کند که در تاریخ دولت های بعد از انقلاب حتی در دوره جنگ تحمیلی هم بی نظیر است.

بر باد دادن ظرفیت ترافیکی کشور به واسطه غیر اقتصادی بودن

اما در زمینه تعیین عوارض ۷۰ هزار تومانی برای قطعه یک آزاد راه تهران - شمال و همچنین تعیین ۱۳۴ هزار تومانی برای کل این آزاد راه نکات دیگری قابل تامل و ذکر وجود دارد.

قطعه یک این آزادراه مسیر تردد از جاده چالوس به طول۹۰ کیلومتر را به ۳۲ کیلومتر کاهش داده و موجب صرفه‌جویی متوسط حدود ۱۰ لیتری بنزین به ازای هر سفر – خودرو می‌شود. البته این آزادراه‌ به سه راهی شهرستانک منتهی شده و وارد جاده قدیم کرج - چالوس می شود، از آن پس مسیر به موازات جاده قدیم کرج - چالوس امتداد می‌یابد و پس از ورود به منطقه چهار آزادراه که چندین سال پیش تکمیل شد، در نهایت با یک تقاطع غیر همسطح به کمربندی چالوس - تنکابن متصل می‌شود.

صرفه جویی ۱۰ لیتر بنزین در استفاده از آزاد راه شمال عامل گرایش مردم به این آزادراه شده و حدود ۳۰ هزار تومان صرفه جویی در سوخت می توانست عوارض سابق را اقتصادی تر جلوه دهد ولی افزایش ۴۱ درصدی این تعرفه برای بخشی از اقشار که ضعیف تر هستند هم قابل توجه بوده و در واقع رایگان بودن جاده چالوس به علاوه دیدنی های این جاده برایشان جذاب تر به نظر می رسد

در گذشته ای نه چندان دور یعنی حدود یک سال و نیم قبل و در دولت دوازدهم این آزاد راه افتتاح شد و بار ترافیکی زیادی را از روی اتوبان تهران - کرج و اتوبان همت برداشت و همین آزاد راه در هزینه سوخت و استهلاک خودرو ساکنان استان البرز که بخش زیادی از آنها در تهران شاغل هستند نیز اثر مثبت داشت. این فقط بخش اقتصادی موضوع بوده و در کنار این موضوع اثرات منفی زیست محیطی ناشی از سوخت خودرو ها در محدوده استان البرز و اتلاف وقت ناشی از ترافیک جاده ای سفر تهرانی ها به البرز و در ادامه به چالوس تا حدودی کاهش یافته بود. حال اما در این دولت با بستن عوارض ۷۰ هزار تومانی بر روی قطعه اول آزاد راه تهران شمال در واقع بخشی از ظرفیت ترافیکی کشور را به واسطه غیر اقتصادی بودن آن بر باد داده اند.

بر اساس اطلاعات فوق صرفه جویی ۱۰ لیتر بنزین در استفاده از آزاد راه شمال عامل گرایش مردم به این آزادراه شده و حدود ۳۰ هزار تومان صرفه جویی در سوخت می توانست عوارض سابق را اقتصادی تر جلوه دهد ولی افزایش ۴۱ درصدی این تعرفه برای بخشی از اقشار که ضعیف تر هستند هم قابل توجه بوده و در واقع رایگان بودن جاده چالوس به علاوه دیدنی های این جاده برایشان جذاب تر به نظر می رسد.

این عامل در کنار عامل روانی پرداخت نقدی پول بی شک موجب پر ترافیک تر شدن جاده های منتهی به جاده چالوس و خود جاده چالوس پیر شده و در این شرایط حوادث جاده ای را هم افزایش می دهد. به هر حال جاده دو طرفه با تراکم جاده چالوس حتما پر خطر تر از آزاد راه یک طرفه است و اندکی غفلت در این جاده می تواند حادثه ای را بیافریند که با هیچ عدد و رقمی قابل اندازه گیری نیست.

به خاطر دارم در سال ۱۳۸۲ با محاسباتی که برای هزینه سوخت و اتلاف وقت مردم در عوارضی تهران - کرج انجام شده بود، این عوارضی حذف و تردد از آن رایگان اعلام شد. حال اما سوال اینجاست که آیا در این دولت کسی هست که محاسبه تصمیمات را کرده و عوارض، عوارضی دریافتی در آزاد راه ها بالاخص آزاد راه تهران - شمال را محاسبه کند؟