چگونه جنگ اوکراین برنامه های انرژی اروپا را تغییر می دهد؟

بازار؛ گروه بین الملل: در حال حاضر شتاب استقرار گسترده فناوری‌های جدید تولید انرژی تجدیدپذیر در حال افزایش است که بخشی از آن توسط حمله روسیه به اوکراین ایجاد شده است.

از آنجایی که درگیری های جاری بر ابهامات عرضه انرژی تاکید کرده است، اروپا برنامه های بلندپروازانه ای را برای کاهش وابستگی بیش از حد خود به واردات نفت، گاز و زغال سنگ روسیه ارائه کرده است.

در مقدمه صریح طرح RePowerEU اتحادیه اروپا آمده است: «مقدارهای هنگفتی که برای سوخت‌های فسیلی روسیه پرداخت می‌شود، به روسیه کمک می‌کند تا جنگ خود علیه اوکراین را ادامه دهد». در حالی که برخی از راه حل های کوتاه مدت وجود دارد، تنها راه حل بلند مدت شامل پیگیری سریع تعهد اروپا برای توسعه راه حل های انرژی تجدید پذیر است.

طرح اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به انرژی روسیه
طرح بزرگ اتحادیه اروپا حذف تدریجی وابستگی انرژی به نفت، گاز و زغال سنگ روسیه است. در حال حاضر حدود ۴۵ درصد از گاز وارداتی اتحادیه اروپا از روسیه تامین می شود. هدف چالش برانگیز حذف تدریجی این وابستگی تا سال ۲۰۲۷ و در واقع هدف بلندپروازانه طرح REPowerEU است.

عنصر حیاتی این استراتژی در بیانیه آلمان برای پایان دادن به وابستگی به انرژی روسیه آمده است. این طرح به تنوع منابع، صرفه جویی در انرژی، برق رسانی، استفاده از گازهای تجدیدپذیر و کم کربن مانند هیدروژن و فرآیندهای صنعتی جدید از جمله پمپ های حرارتی صنعتی می پردازد.

در کوتاه مدت، این امر شامل تنوع بخشیدن به واردات LNG توسط کشتی از ایالات متحده آمریکا و خاورمیانه نیز می شود، اگرچه محدودیت هایی وجود دارد. به طور سنتی گاز طبیعی از شرق به غرب در اروپا جریان دارد و بنابراین خطوط لوله بر این اساس اندازه می شوند.

معکوس کردن جهت غالب جریان را نمی توان یک شبه انجام داد. زیرساخت هایی مانند پایانه های تبدیل مجدد به گاز و کشتی ها و پایانه های LNG سیار باید ساخته یا به دست آید. آلمان در حال حاضر چنین نیروگاهی ندارد و بیشترین وابستگی را به انرژی روسیه دارد.

علاوه بر این، کشورهای اتحادیه اروپا به دنبال افزایش و تنوع بخشیدن به واردات از نروژ و لیتوانی هستند و به دنبال خطوط لوله از آذربایجان از طریق ترکیه برای تامین منابع هستند.

راه حل های بلند مدت انرژی های تجدید پذیر
راهی طولانی برای انتقال انرژی در پیش است. در حال حاضر، تنها حدود یک سوم تولید برق جهان از منابع تجدیدپذیر است. در حالی که انرژی آبی بخش عمده ای از انرژی های تجدید پذیر فعلی را تامین می کند، برق رسانی آینده عمدتاً از انرژی خورشیدی و بادی حاصل خواهد شد.

هم گزارش IEA Net Zero ۲۰۵۰ و هم آخرین گزارش IPPCC WG۳ نشان می دهد که هر دو فناوری تا سال ۲۰۵۰ به زیر ساخت های ۱۵ تا ۳۰ برابرفعلی نیاز دارند و بسیاری از ایستگاهها در این دهه راه اندازی می شوند. تاکنون، تغییر اقلیم محرک اصلی این کار توسعه ای بوده است. اکنون با امنیت تامین انرژی که برای اولین بار در چند دهه به طور ناگهانی زیر ذره بین قرار گرفته است، یک محرک اضافی وجود دارد.

باید گفت بازار انرژی توسط امنیت عرضه و رقابت در هزینه، اما همچنین به طور فزاینده ای توسط اهداف سخت گیرانه تر آب و هوا و استانداردهای زیست محیطی اداره می شود. در یک وضعیت متعادل امنیت عرضه، هزینه و اهداف آب و هوایی موارد حاکم بر بازار انرژی با مسائل کلی پایداری در مرکز هستند.

از زمانی که «اورسلا ون درلاین» به عنوان رئیس کمیسیون در سال ۲۰۱۹ روی کار آمد، قرارداد سبز به سیاست حاکم تبدیل شد. این امر اهمیت نسبی انرژی را به سمت اقلیم و محیط زیست همراه با رقابت تغییر داد. امنیت عرضه برای دوره گذار تمرکز اصلی نبود، بلکه هدف اصلی کاهش ۵۵ درصدی گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۳۰ بود.

برای دستیابی به این هدف، تدابیر سیاسی قوی در نظر گرفته شده است و این مهم به سیاست صنعتی نیز تبدیل شده است. همیشه گفته می شد که افزایش تولید انرژی در اروپا وابستگی به واردات را کاهش می دهد، پول بیشتری را در اروپا نگه می دارد و صنعت پررونق را توسعه می دهد. این مهم حتی در آزمون بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ با بسیاری از بسته‌های محرک که برای تسریع گذار سبز طراحی شده‌اند، به جای بازگشت به روش‌های قدیمی، مورد تاکید بود.

تاثیر جنگ بر تامین انرژی
زمانی که روسیه در فوریه به اوکراین حمله کرد، تحریم‌ها به سرعت در طیفی از منافع تجاری اعمال شدند. اما یکی از حوزه‌هایی که غیر قابل تحمل تلقی می‌شود، خرید گاز طبیعی از روسیه بود.

با این حال، بازارها عصبی شدند و قیمت گاز افزایش یافت. قیمت ها تا ۱۰ برابر قیمت عادی رسیدند و بر روی نرخی حدوداً پنج برابر بالاتر از حد معمول قرار گرفتند. این موضوع ترکیب سه‌راهی انرژی را تقریباً یک شبه تغییر داد و مسئله امنیت عرضه از اهمیت بیشتری برخوردار شد.

بنابراین اکنون اتحادیه اروپا توسعه راه حل های انرژی پایدار را هدایت می کند و در راه اندازی طرح REPowerEU خود، تغییرات آب و هوایی و نیاز به تنوع بخشیدن به واردات روسیه را فوریت مضاعف می خواند.

آخرین تحولات انرژی در اروپا
دانمارک از اکثر کشورهای دریای شمال دعوت می کند تا توسعه جزایر دارای منابع انرژی را آغاز کنند که می توانند انرژی فراساحلی (به ویژه باد) را در آنجا برداشت کنند و از آن برای برق رسانی به اروپا استفاده کنند و در عین حال گزینه هایی برای تولید هیدروژن نیز دارند.

دولت نروژ تعهد خود را به توسعه بادی فراساحلی اعلام کرده است و تعداد آسیاب های بادی شناور را تا سال ۲۰۴۰ از دو به ۱۵۰۰ می رساند. این مهم حدود ۱۲۰ تراوات ساعت برق تولید می کند که حدود ۱۰ درصد کمتر از تولید برق آبی در نروژ است. زیر ساخت و ابزار مورد نیاز این توسعه دلهره آور است، اما نوعی ابتکار بزرگ است که برای دستیابی به نتایجی که اروپا برای دستیابی به هدف خالص صفر ۲۰۵۰ نیاز دارد، حیاتی است.

هیدروژن بخش مهمی از ترکیب انرژی برای بخش‌های صنعتی اروپا است که نمی‌توانند برقی شوند. افزایش تحقیقات و نوآوری در هیدروژن و آمونیاک در شرایط فعلی حتی بیشتر شده است. منابع و ابزار مورد نیاز در این مورد نیز دلهره آور است اما افزایش واردات گاز امروز یک راه حل کوتاه مدت برای اروپا است، سرمایه گذاری در راه حل های هیدروژنی فردا برای ایجاد تعادل در بازار تقاضا و تولید بخش اساسی این ترکیب است.

درخواست اتحادیه اروپا برای هدف گذاری ۱۰ میلیون تن تولید هیدروژن تجدیدپذیر داخلی و ۱۰ میلیون تن واردات تا سال ۲۰۳۰، گامی کلیدی در مسیر جایگزینی استفاده از نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ برای صنایعی است که کربن زدایی آنها سخت است.

بنابراین رقابت برای رسیدن به صفر قطعا ادامه دارد و با چنین محرک های قوی، اروپا شانس خود را برای دستیابی به اهداف بسیار بلندپروازانه برای رسیدن به صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ افزایش داده است.