بازار؛ گروه بین الملل: «بوریس جانسون»، نخست وزیر بریتانیا در سفر اخیر خود به هند اظهار داشت که روابط تاریخی روسیه و هند کاملاً شناخته شده است و بعید است که تغییر کند. با این وجود، جانسون پیشنهاد کرد همکاری دفاعی بریتانیا با دهلی نو را افزایش دهد.
چنین اقدامی نه تنها به کاهش وابستگی هند به تجهیزات دفاعی روسیه کمک می کند، بلکه دهلی نو را تشویق می کند تا از تحریم های غرب علیه روسیه پیروی کند. این پیشنهاد با پیشنهادی که اتحادیه اروپا (EU) به چین در اوایل آوریل ارائه کرد، تفاوتی ندارد.
در جریان بیست و سومین نشست اتحادیه اروپا و چین، رهبران اروپایی از چین خواستند از تلاشها برای پایان دادن به خشونت در اوکراین حمایت کند. موضوع تحریمها مستقیماً با چین مطرح شد و اتحادیه اروپا تأکید کرد که هدف از تحریمها متوقف کردن تجاوز روسیه علیرغم آسیب اقتصادی است که تحریم ها به اقتصادهای اروپایی وارد میکند. از پکن خواسته شد از این تلاش حمایت کند.
از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه، غرب هند و چین را متقاعد کرده است که «بیطرفی» خود را در مناقشه کنار بگذارند و از تحریمها علیه روسیه حمایت کنند - پیشنهادی که هنوز مبهم باقی مانده است. در حالی که سیاستها و روابط دولتهای غربی با هند و چین خاص نبوده و غرب علیه روسیه یکپارچه نیست، چین و روسیه به اعتراف عمومی در جهان غرب اشاره میکنند که جلب حمایت قدرتهای در حال ظهور برای اعمال تحریمها علیه روسیه حیاتی است.
رهبران غربی در مقابل هند و چین رویکرد متفاوتی را اتخاذ کردهاند - آنها با پکن بیرحمانه و با دهلی نو همدل هستند. با این حال، هدف یکی است - جلب حمایت از تحریم ها علیه روسیه.
تداوم تعامل دهلی نو و پکن با مسکو، با توجه به روابط تاریخی و روابط سودمند آنها با روسیه، صرفاً یک رویه معمولی نیست، بلکه با بیتوجهی هند و چین به تحریمهای یکجانبه، یعنی تحریمهایی که توسط یک دولت مستقل اعمال میشود، در هم تنیده است.
برای پرداختن به تردید هند و چین در مورد تحریم ها، درک دلایل ناراحتی دهلی نو و پکن از تحریم ها مهم است. با نگاهی به تاریخچه خود دو قدرت در حال ظهور در برخورد با تحریمهای یکجانبه و همچنین دیدگاههای آنها که در مجامع ملی و بینالمللی بیان شده است، میتوان بیزاری آنها از تحریمهای یکجانبه را کشف کرد.
تحریم های پایدار علیه هند و چین
در طول سالهای اخیر هر دو کشور هند و چین توسط دولتها و نهادهای غربی تحریم شدهاند، اگرچه دلایل اعمال تحریمها متفاوت بوده است. برای هند، بسیاری از تحریمها پس از اولین آزمایش هستهای آن در سال ۱۹۷۴ به وجود آمدند.
در طول سالها، بسیاری از کشورهای غربی و گروههای کنترل صادرات، تحریمهایی را علیه دهلی نو اعمال کردند و انتقال فناوری با کاربرد دوگانه را به کشور در حال توسعه محدود کردند.
از سوی دیگر، چین بلافاصله پس از تشکیل آن در سال ۱۹۴۹ به دلیل اختلاف نظرهای ایدئولوژیک مورد تحریم یا تهدید قرار گرفت و در طول دهه ۲۰۰۰، نقض حقوق بشر و تجارت هسته ای با کشورهایی که دارای سلاح هسته ای نیستند، تحریم های غرب را علیه نهادهای چینی به دنبال داشت.
هر بار که تحریمها علیه این دو کشور اعمال میشد، رهبران آنها سرپیچی میکردند و اغلب اعلام میکردند که تحریمها سیاستهای آنها را تغییر نمیدهد. «دنگ شیائوپینگ»، رهبر چین، در چارچوب تحریم های اعمال شده پس از حادثه میدان تیان آنمن در سال ۱۹۸۹، دیدگاه دولت خود را به اشتراک گذاشت.
در سال ۱۹۹۰، دنگ اظهار داشت: «از سال گذشته برخی کشورها تحریمهایی را علیه چین اعمال کردهاند. من فکر می کنم اولاً آنها حق ندارند این کار را بکنند. دوما، تجربه ثابت کرده است که چین توانایی مقاومت در برابر این تحریمها را دارد... ما در تحمل تحریمها خوب هستیم.»
نزدیک به یک دهه بعد، در سال ۱۹۹۸، نخست وزیر هند، آتال بیهاری واجپایی، در پاسخ به سوالی در مورد عواقب انجام آزمایش هسته ای گفت: «بحث تحریم ها منطقی یا منصفانه نیست. علاوه بر این، ریاکارانه به نظر میرسد... من معتقدم تصمیم ما برای انجام آزمایشهای [هستهای] در راستای منافع عالی ملی است – پس باید با پیامد آن روبرو شویم و بر چالش غلبه کنیم... تحریمها نمیتوانند به ما آسیب بزنند. هند تحت هیچ گونه تهدید و اقدام تنبیهی قرار نخواهد گرفت.» دیگر رهبران چین و هند از این روند پیروی کردند و تحریم ها و تهدید غرب را در طول سال ها محکوم کردند.
اگرچه همه تحریمهای اصلی در نهایت برداشته شدند، تحریمهای پایدار باعث شده که دهلی نو و پکن تمایلی به تن دادن به تحریمهای یکجانبه نداشته باشند. علاوه بر این، تجربه آنها همچنین یک گفتمان دولتی را ایجاد کرده است که بر اساس آن تحریم ها به طور کلی به عنوان ابزار اجبار و طرف تحریم شده به عنوان یک قربانی شناخته می شوند. تا حد زیادی، تجربیات هند و چین به عنوان کشورهای تحریم شده بر سیاست های آنها در قبال تحریم های یکجانبه تأثیر گذاشته و درک آنها از این اقدامات را شکل داده است.
گفتمان علیه تحریم های یکجانبه
هند و چین نه تنها در مورد تحریم های یکجانبه به صورت جداگانه، بلکه با هم در مجامع چندجانبه بحث کرده اند. دهلی نو و پکن، همراه با مسکو، به تدریج گفتمانی را علیه تحریم های یکجانبه در مجامع بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) و نشست های سه جانبه سالانه وزرای خارجه (روسیه، هند و چین) برقرار کرده اند. به خصوص از سال ۲۰۱۳ به بعد، زمانی که تحریمهای یکجانبه به طور گسترده توسط کشورهای غربی در مورد خود کشورهای عضو بریکس مورد استفاده قرار گرفت، این گروه احساس کرد که نیاز به توسعه و توضیح موضع خود در قبال تحریمها دارد.
در بیانیههای سالانه بریکس مکرراً آمده است: «ما مداخلات نظامی یکجانبه و تحریمهای اقتصادی را محکوم میکنیم.» در دهه گذشته، تحریمها علیه متحدان نزدیک یا شرکای تجاری کشورهای بریکس مانند ایران و کره شمالی نیز منجر به انتقاد شده است. گروه بریکس تا حد زیادی موافقت کرده است که آنها «موافق به تحریمهای یکجانبه نیستند» و تأکید میکنند که چنین اقداماتی تأثیر مثبتی ندارد و میتواند باعث کمبود عرضه شود.
علاوه بر این، دهلی نو و پکن استدلال کرده اند که تحریم های یکجانبه بر خلاف قوانین بین المللی است. بیانیههای مشترک بریکس تأکید کرده است که شورای امنیت سازمان ملل «تنها اختیار برای اعمال تحریمها» را دارد.
اخیراً، این موضوع برای هند و چین اهمیت پیدا کرد، زیرا نهادهای چینی تحت تحریم ایالات متحده به علت عدم مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریمها قرار گرفتند، در حالی که هند نگران واردات تجهیزات دفاعی خود از روسیه بود.
در جلسات سه جانبه روسیه، چین و هند نیز همین بحث مطرح شده است. نمایندگان سه کشور طی بیانیههای مشترک تأکید کردهاند که چنین اقداماتی «اثربخشی و مشروعیت» رژیم تحریم شورای امنیت سازمان ملل را کاهش میدهد و برای تجارت بینالمللی مضر است.
این گفتمان علیه تحریم های یکجانبه در دهه اخیر ادامه داشته و توسعه یافته است. به نظر می رسد که بحث در مورد تحریم ها و تأثیر آن بر کشورهای بریکس در راس دستور کار نشست های قریب الوقوع بریکس و نشست های RIC باقی بماند.
تحریم ها، مانع توسعه
از آنجایی که غرب از تحریمها علیه روسیه حمایت میکند، باید در این مورد تأمل کند. هند و چین هنوز با بیماری همه گیر کووید ۱۹ مقابله می کنند و نیازهای انرژی و اقتصادی آنها در دو سال گذشته افزایش یافته است. در این شرایط، این دو برای محدود کردن تعامل با یک متحد قدیمی موافقت نخواهند کرد.
از نظر تاریخی، تحریمها اهداف مختلفی را دنبال میکنند، از حمایت از هنجارهای بینالمللی و محدود کردن توسعه سلاحهای هستهای توسط کشورهای غیرهستهای تا کشاندن کشورها به میز مذاکره. تحریمها علیه روسیه بهعنوان وسیلهای برای توقف خشونت در اوکراین و کمک به حل مناقشه در نظر گرفته میشود.
این اهداف برای دهلی نو و پکن ناخوشایند نیست و همچنین فایده تحریم ها برای آنها از بین نمی رود، زیرا خود در مواردی از تحریم استفاده کرده اند. با این حال، درک دیدگاه آنها و ارائه پیشنهادات قابل انطباق که حساس و سازگار با منافع دو قدرت در حال ظهور است نیز مهم است.
در همان حال که غرب گزینههای مختلف سیاسی را برای کاهش تحریمهای یکجانبه نسبت به هند و چین میسنجید، باید نگرانیها و تاریخچه کنونی آنها از برخورد با یکجانبهگرایی غربی را در نظر داشت.
نظر شما