آیا اروپا می تواند نفت  و گاز روسیه را تحریم کند؟| اروپایی ها از ترس تحریم نفت روسیه را به چین دادند

بازار؛ گروه آب و انرژی: جنگ گازی در بازار اروپا رسما کلید خورد. پس از آنکه ولادیمیر پوتین اعلام کرد که کشورهای متخاصم باید هزینه گاز خود را به روبل بپردازند، کشورهای کوچک بالتیک که عضو ناتو نیز هستند، اعلام کردند که واردات گاز از روسیه را متوقف کرده‌اند. از سوی دیگر آلمان هم که پیشتر اقدام روسیه را باج خواهی دانسته بود، روز گذشته اعلام کرد که غرب موافق وضع تحریم های بیشتری علیه روسیه است. اما درست در شرایطی که صدر اعظم آلمان اعلام کرده که که پوتین و شرکای او عواقب اعمالشان را خواهند دید، برخی از کشورهای اروپایی به خواسته روس ها تن داده اند. ریچارد سولیک، وزیر اقتصاد اسلواکی در تلویزیون ملی این کشور اعلام کرد کشورش هزینه واردات گاز طبیعی روسیه را به روبل پرداخت خواهد کرد. اما سوال اینجاست آیا اروپا قادر به تحریم نفت و گاز روسیه خواهد بود.؟

محمد خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک که معتقد است تحریم نفت روسیه در شرایط فعلی شدنی نیست، به بازار می گوید که کل ظرفیت مازاد نفت خاورمیانه نمی تواند کسری ناشی از تحریم نفتی روسیه را جبران کند. چرا که بر اساس آمار موجود روسیه در کنار آمریکا و عربستان، جزو تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان است و روزانه حدود ۸‌میلیون ‌بشکه نفت و فرآورده‌های نفتی صادر می‌کند. از طرفی بیشتر اروپا گاز مورد نیاز خود را از روسیه تامین می کنند. به طوری که پیش از تنش های پیش آمده روس ها به تنهایی از صادرات گاز به اروپا چیزی حدود ۶۶۰ میلیون یورو درآمد داشتند.

ظرفیت تولید نفت ایران به مقدار قبل از تحریم ها یعنی حدود ۳.۸ میلیون بشکه در روز برگشته که حدود یک الی ۱.۲ میلیون بشکه آن صادر می شود. با این حساب ایران تنها ۸۰۰ الی یک میلیون بشکه ظرفیت مازاد برای عرضه در بازار جهانی دارد که به هیچ وجه نمی تواند نیاز بازار جهانی به نفت روسیه را پوشش دهد

او با استناد به آمارهای موجود صادرات نفت ایران را حدود ۱.۲ میبیون بشکه در روز برآورد کرد و افزود: بر اساس ادعای مسئولین وزارت نفت ظرفیت تولید نفت ایران به مقدار قبل از تحریم ها یعنی حدود ۳.۸ میلیون بشکه در روز برگشته است. با این حساب ایران تنها ۸۰۰ الی یک میلیون بشکه ظرفیت مازاد برای عرضه در بازار جهانی دارد که به هیچ وجه نمی تواند نیاز بازار جهانی به نفت روسیه را پوشش دهد.

نماینده سابق ایران که معتقد است اوپک‌پلاس مایل نیست علیه منافع روسیه اقدامی انجام دهد، ادامه داد: افزایش سریع‌تر تولید نفت سبب می‌شود که غرب راحت‌تر بتواند کاهش تولید نفت روسیه را تحمل کند و بر فشارهای خود علیه مسکو بیفزاید. اما در نشست های اخیر شاهد بودیم که اوپک پلاس با وجود نیازی که در بازار وجود دارد، تمایلی به افزایش عرضه ندارد.

به گفته او، روسیه ۲۹ درصد از نفت خام و ۵۱ درصد از فرآورده‌های نفتی اروپا را تامین می کند. و اروپا با وجود اشتیاق به حرکت به سوی انرژیهای پاک، همچنان نفت و فرآورده‌های نفتی زیادی مصرف می کنند. با این اوصاف در کوتاه مدت نمی توان جایگزینی برای روسیه در اروپا پیدا کرد.

ادامه نگرانی ها در بازار انرژی

ادامه دار شدن تنش های روسیه و اوکراین موجب شده که نگرانی ها نسبت به آینده قیمت ها در بازار انرژی ادامه داشته باشد. از طرفی آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است که به‌زودی ۳‌میلیون بشکه از صادرات نفت روسیه کاسته خواهد شد. این رقم معادل ۳‌درصد عرضه جهانی نفت است و این اتفاق می‌تواند به بزرگ‌ترین شوک عرضه در چند دهه اخیر تبدیل شود.

در حالی نگرانی ها نسبت به رشد دوباره قیمت ها وجود دارد که اوایل ماه گذشته، قیمت نفت برنت به بالاتر از ۱۳۰دلار در هر بشکه رسید. البته طی هفته‌های اخیر، قیمت‌ها در سطوح بسیار پایین‌تری نوسان کرده؛ اما هنوز هم قیمت‌ها بالاتر از قبل از حمله روسیه به اوکراین است. آنگونه که آمارها نشان می دهد قیمت نفت برنت نسبت به سال قبل ۷۰‌درصد بالاتر است. علاوه براین مقامات غربی پیشتر هشدار داده بودند در صورت تداوم بحران در شرق اروپا و احتمال قطع صادرات گاز و نفت روسیه ممکن است قیمت هر بشکه نفت در بازارهای جهانی به ۳۰۰ دلار نیز برسد.

قیمت گاز هلند برای ماه آتی که قیمت پایه اروپایی است امروز ۲.۶ درصد رشد کرد و به ۱۱۵ یورو در هر مگاوات ساعت رسید. گفتنی است قیمتها هفته گذشته ۱۱ درصد افزایش پیدا کردند

رشد ۱۰ درصدی قیمت گاز در هفته گذشته

البته شرایط در بازار گاز هم به شدت نگران کننده است. قیمت هر مگاوات گاز در اروپا که طی یک دهه گذشته بین ۱۵ تا ۲۵ یورو بود، با حمله روسیه به اوکراین، قیمت‌ها سر به فلک کشید. طبق گزارش نشریه «QUARTZ» قیمت گاز طبیعی در اروپا در ۷ مارس ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود رسید و برای دقایقی به ۳۴۵ یورو در هر مگاوات ساعت افزایش یافت. این سطح قیمتی از نظر واحدهای حرارتی انرژی در انگلستان معادل قیمت نفت ۶۰۰ دلار در هر بشکه است. اگرچه تا آخر همان روز قیمت به حدود ۱۹۰ یورو بازگشت اما این سطح نیز یک رکورد محسوب می‌شد. همچنین طی روزهای اخیر، قیمت گاز اروپا در نتیجه عدم اطمینان از برنامه‌های آتی مسکو، با افزایش ۷ تا ۱۰ درصدی مواجه شد.قیمت گاز هلند برای ماه آتی که قیمت پایه اروپایی است، ساعت ۸ و ۲۶ دقیقه صبح به وقت محلی در آمستردام، ۲.۶ درصد رشد کرد و به ۱۱۵ یورو در هر مگاوات ساعت رسید. قیمتها هفته گذشته ۱۱ درصد افزایش پیدا کردند که نخستین رشد هفتگی در یک ماه گذشته بود.

چینی ها برنده جنگ روسیه و اوکراین

البته مسکو هم از خسارت های ناشی از این تحریم ها بی نصیب نبوده و آسیب زیادی را دیده است. بر اساس برآورد منابع صنعتی، تولید نفت و میعانات گازی روسیه در ماه مارس به ۱۱.۰۱ میلیون بشکه رسید در حالی که این رقم در ماه فوریه ۱۱.۰۸ میلیون بشکه بود. جدای از روسیه ناچار است که نفت خود را با قیمت ارزان تری بفروشد که این مساله تاثیر زیادی روی درآمدهای این کشور گذاشته است. اما درست در شرایطی که شرکت های اروپایی از ترس تحریم ها حاضر به خرید نفت و گاز روسیه نیستند، چینی ها میزان واردات خود از این کشور را افزایش داده اند.

جالب است که بدانید امروز قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۳۱ سنت معادل ۰.۳۰ درصد افزایش به ۱۰۴ دلار و ۷۰ سنت رسید. قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت آمریکا هم برای تحویل در ماه می امروز با ۲۰ سنت معادل ۰.۲۰ درصد افزایش به ۹۹ دلار و ۴۷ سنت رسید. قیمت هر دو شاخص نفتی اوایل امروز شاهد یک درصد کاهش بود.