تعاملات فناورانه برای ورود محصولات دانش بنیان ایرانی به بازارهای بین‌المللی

به گزارش بازار به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در سالی که گذشت، دیپلماسی بین‌المللی علم و فناوری یکی از اولویت‌های اصلی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری بود و در راستای رسوخ محصولات، خدمات و فناوری‌های ایران به سایر کشورها، بستر و زمینه برای تعاملات بین‌المللی فراهم شد.

مسئولانی از کشورهای همسایه به ایران آمدند تا ضمن آشنایی با دستاوردهای دانش‌بنیان و خلاق ایران‌ساخت، مسیر تازه‌ای را در همکاری‌های علمی و فناورانه با ایران هموار کنند.

توسعه تعامل‌های علمی، پژوهشی، دانشگاهی یکی از خطوط اصلی همکاری‌های میان کشورها با یکدیگر است. چند سالی است که با توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری ایران علاوه بر تأمین نیازهای فناورانه داخلی، ظرفیت ورود به بازارهای جهانی با صادرات فناوری، محصولات ایران‌ساخت و ارائه خدمات به سایر کشورها فراهم شده است.

کشورهای منطقه و آسیا، به‌ویژه کشورهای دوست و همسایه نسبت به شناخت و بهره‌مندی هرچه بیش‌تر از این ظرفیت فناورانه ایران مشتاق هستند و در صدد انتقال این تجربه، تأمین نیازهای راهبردی خود با محصولات ایران‌ساخت برآمده‌اند.

این تعامل منافعی چندسویه و دارای ابعاد گوناگون دارند. از جمله آن که نیازهای فناورانه با هزینه‌ای به‌مراتب کم‌تر از خرید فناوری و محصول از کشورهای آمریکایی و اروپایی ممکن می‌شود ضمن آن که امکان بهره‌مندی از خدمات پشتیبانی، ارتقای دانش فنی و توسعه تعامل‌ها میان شرکت‌ها و فعالان فناور دو طرف به شکلی تسهیل شده و گسترده‌تر فراهم است.

در این دیدارها، تفاهم‌نامه‌های همکاری مشترکی امضا شد ضمن آن که دو طرف با ایجاد زمینه‌های تشکیل کمیته‌های مشترک فناوری، مقدمات تعریف و حمایت از طرح‌های پژوهشی، فناورانه بر منای تعامل شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق را ایجاد کردند.

آبان‌ماه سال ۱۴۰۰، وزیر آموزش عالی و پژوهش‌های علمی جمهوری عربی سوریه به کشورمان سفر کرد و با همراهی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری از تجهیزات آزمایشگاهی منتخب ایران‌ساخت بازدید کرد. در این دیدار، زمینه برای انتقال فناوری‌های آموزشی و آزمایشگاهی ایران‌ساخت به کشور سوریه فراهم شد.

بسام ابراهیم وزیر آموزش عالی سوریه، با اشاره به همکاری‌های دو کشور در زمینه دانش‌بنیان، فناوری و نوآوری گفت: مهم‌ترین هدف از حضور در ایران بازدید از مهم‌ترین مراکز علمی، پژوهشی و فناورانه بود و باتجربه‌های ایران در دانشگاه‌ها پژوهشگاه‌ها و استفاده این دستاوردها در صنعت آشنا شدیم.

وی با اشاره به توانمندی‌های ایران در حوزه فناوری‌های پیشرفته گفت: دکتر سورنا ستاری مدتی پیش در سوریه حضور داشتند و درباره مسائل مختلفی از جمله پروژه همکاری در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی مورد توافق گرفت و بر تفاهمی به ارزش ۱۰ میلیون دلار به امضا رسید که ۶ میلیون دلار آن برای تجهیزات آزمایشگاهی و ۴ میلیون دلار برای تجهیزات پزشکی تجهیز بیمارستان‌های دولتی سوریه اختصاص یافت.

وی افزود: این توافق بر اساس صورت‌گرفته و بر مبنای خط اعتباری پیش‌بینی‌شده اختصاص یافت و در حوزه تخصیص ضمانت‌نامه‌ها تلاش می‌کنیم این تسهیل صورت بگیرد.

ابراهیم، با اشاره به توافق ایران و سوریه در حوزه فناوری گفت: در قالب یک شورای برنامه‌ریزی بین‌المللی انتقال تجهیزات و تجربیات فناورانه ایران را دنبال می‌کنیم و از این توانمندی و تجهیزات مختلف در حوزه‌های مهندسی، فنی و عمرانی قدردانی می‌کنم. امیدوارم این روابط به سمت‌وسوی افزایش تعاملات فناورانه برود.

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری نیز در این دیدار، با بیان این‌که ایران آماده ارائه تجهیزات آزمایشگاهی ایران‌ساخت خود به کشورهای همسایه و انتقال تجربیات و دانش فنی این حوزه است ادامه داد: این محصولات حاصل فعالیت بخش‌های مختلف و متنوعی است که بر بستر یک زیست‌بوم با یکدیگر تعامل و همکاری می‌کنند؛ در ایران یک زیست بوم فناورانه داریم که بخش‌های مختلفی در آن، به شکل پیوسته و زنجیره‌وار فعال هستند و اقدامات مختلفی برای توسعه این زیست بوم صورت می‌گیرد.

ستاری از بخش‌های گوناگون این زنجیره گفت و ادامه داد: بخش‌های متنوعی از پارک‌های علم و فناوری، کارخانه‌های نوآوری تا صندوق‌های خطرپذیر و صندوق‌های پژوهش و فناوری بسترهای حمایت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از ایده‌های نوآورانه هستند. همه این بخش‌ها، در کنار هم یک محیط را ایجاد کرده‌اند که باعث می‌شود ایده یک دانشجو، به یک تیم و در نهایت به شرکت دانش‌بنیان یا خلاق تبدیل شود.

دوم اسفندماه سال ۱۴۰۰، سردار عمر زاق اف در دیدار با سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری و بازدید از نمایشگاه دایمی فناوری‌های ایران‌ساخت، گفت: اطمینان یافته‌ایم که ایران به دستاوردهای قابل‌توجهی در علم و فناوری دست‌یافته است، از سوی تمامی اعضای هیئت ازبکستان از جمله معاون وزیر انرژی، سفیر ازبکستان در تهران و معاون وزیر خارجه و سایر اعضای هیئت اعلام می‌کنم که باتوجه‌به دستاوردهای به نمایش گذاشته شده در این نمایشگاه، فرصت بسیار مغتنم و خوبی برای همکاری‌های فناورانه میان دو کشور فراهم است و آماده تعامل در حوزه‌های فناورانه هستیم.

وی با اشاره به شکل‌گیری وزارت توسعه نوآوری در ساختار دولت ازبکستان گفت: این وزارتخانه نسبتاً نوپا و جوان، آماده همکاری با ایران در حوزه فناوری و نوآوری است و با وجود نزدیکی بین دو کشور، درصورتی‌که همکاری فناورانه را آغاز کنیم قطعاً به نتایج خوبی خواهیم رسید. در ازبکستان نیز پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های فناور و استارتاپ داریم، اما میزان و گستردگی آن در مقایسه با ایران، زیاد نیست و تجربه ایران می‌تواند به توسعه این بخش در ازبکستان و تولید مشترک محصولات مشترک برای ورود به بازار منجر شود.

فصل تازه همکاری‌های فناورانه ایران و ازبکستان
ستاری نیز در این دیدار، به آغاز سرفصل تازه‌ای از همکاری با کشورهای همسایه مبتنی بر نوآوری و فناوری اشاره کرد و افزود: ایران عزم خود برای توسعه زیست‌بوم فناوری و نوآوری به کار گرفته و اقتصاددانش بنیان، خلاق و نوآور را محور خود قرار داده است.

وی با بیان اینکه توسعه اقتصاد نوآور و خلاق جزو اولویت‌های کشور قرار گرفته است، اظهار داشت: اکنون یکی از محورهای تعامل با کشورهای همسایه و حضور در عرصه بین‌المللی، محصولات، خدمات و فناوری‌هایی است که توسط شرکت دانش‌بنیان و خلاق عرضه شده است.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور ادامه داد: ایران بهترین شرکت‌های دانش‌بنیان منطقه در حوزه زیست‌فناوری را داراست، بیش از ۹۸ درصد داروهای کشور با تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان در داخل کشور تولید می‌شود.

ستاری به نقش‌آفرینی نسل نوین کارآفرین و جوان در اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: زیست بوم فناوری و نوآوری به همت جوانان دانش‌آموخته و خلاق ایرانی توسعه‌یافته و بخش کوچکی از دستاوردهای آنان را در حوزه‌های گوناگون فناوری از تجهیزات آزمایشگاهی، پزشکی و تخصصی تا محصولات حوزه نفت، گاز و پتروشیمی عرضه شده است، دستاوردهایی که می‌تواند محور همکاری‌های مشترک قرار بگیرد و آمادگی داریم تا در این مسیر جدید، روند تازه‌ای از فناوری را آغاز کنیم.

۲۴ اسفندماه سال ۱۴۰۰ سورنا ستاری در دیدار ابراهیم عبدالرحمانف وزیر توسعه نوآوری و متشاباو معاون وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی کشور ازبکستان درباره راه‌های توسعه همکاری و تعریف پروژه‌های مشترک فناورانه میان دو کشور گفتگو کرد.

ابراهیم عبدالرحمانف در این دیدار با اشاره به توسعه محسوس علمی و فناوری ایران طی چند سال اخیر، بیان کرد: ازبکستان علاقه زیادی به استفاده از تجربیات ایران در زمینه ایجاد زیست بوم فناوری و نوآوری در این کشور است به‌ویژه در حوزه‌هایی، چون کشاورزی، شورورزی، زیست‌فناوری، هوش مصنوعی.

وی افزود: قصد داریم با کمک ایران زیست بوم نوآوری و فناوری در کشورمان ایجاد و زمینه اشتغال را برای جوانانمان فراهم کنیم. تعریف پروژه‌های مشترک فناورانه میان ایران و ازبکستان به این هدف کمک می‌کند و ما را در مسیر توسعه قرار خواهد داد.

ایران برای انتقال فناوری در حوزه‌های اولویت‌دار به ازبکستان کمک کند
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری در این دیدار، با اشاره به ظرفیت‌های اولویت‌دار همکاری‌های فناورانه و نوآورانه دو کشور گفت: ایران با ظرفیتی که در سال‌های اخیر به دست آورده است، برای انتقال فناوری، ارائه محصولات دانش‌بنیان و خدمات فناورانه به کشورهای همسایه آمادگی دارد. در این زمینه از ایجاد کمیته همکاری‌های فناورانه مشترک و تعریف سرفصل‌های حمایتی از پژوهش‌ها و طرح‌های فناورانه ایران و ازبکستان استقبال می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه ایجاد پل ارتباطی میان فعالان فناور کشورها، وظیفه‌ای دولتی است، بیان کرد: این تبادلات و ارتباطات بین‌المللی میان کشورها زمینه‌ساز توسعه کشورها و افزایش روابط میان آن‌ها فارغ از نگاه‌های سیاسی است. دولت‌ها باید پل ارتباطی میان دانشجویان، اساتید و شرکت‌های فعال کشورها با یکدیگر باشند.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، توسعه را مفهومی فرهنگی دانست و تاکید کرد: برای تحقق توسعه در کشورها باید به‌جای ساختن کارخانه و تأمین سخت‌افزارها به دنبال ایجاد فرهنگ آن در کشور باشیم. این کار خود به توسعه زیرساختی و سخت‌افزاری منجر خواهد شد. برای توسعه اقتصاددانش بنیان نیازمند ایجاد زیست بوم فناوری و نوآوری مرتبط با آن هستیم.

در دیدار معاون توسعه نوآوری ازبکستان و معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری کشورمان، تفاهم‌نامه همکاری باهدف تقویت همکاری بین طرفین در زمینه فعالیت‌های فناورانه، نوآوری در زمینه‌های مشترک و موردنیاز دو کشور امضا شد.

فناوری، نوآوری و فناوری‌های نرم و صنایع خلاق، همکاری در حوزه‌هایی، چون زیست‌فناوری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری نانو، کشاورزی، سلول‌های بنیادی و آب، برخی از محورهای این تفاهم‌نامه همکاری است.

انجام پروژه‌های تحقیق و توسعه مشترک در زمینه نوآوری و علوم کاربردی، حمایت و تسهیل جابه‌جایی کارشناسان ایرانی و ازبکستانی، سازمان‌دهی کارگاه‌ها و کنفرانس‌های تخصصی در فناوری‌های مختلف، تشویق و تسهیل فعالیت شرکت‌های مبتنی بر فناوری برای توسعه محصول از سایر محورهای تفاهم‌نامه همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و وزارت توسعه نوآوری ازبکستان است.

با امضای این تفاهم‌نامه، زمینه ایجاد مراکز فناوری و نوآوری دو کشور، اجرای طرح‌های مشترک و فناورانه دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق دو کشور، حضور فعالان فناور طرفین در رویدادهای حوزه علم، فناوری و نوآوری از جمله نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران‌ساخت، ایران اینوتکس و ازبکستان اینوویک فراهم شود.

اجرای دوره‌های کوتاه‌مدت برای محققان جوان، دانشمندان، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در زمینه نوآوری‌ها، فناوری‌ها و محصولات نوآورانه در دستور کار همکاری‌های دوجانبه به شمار می‌رود که برای اجرای این تفاهم‌نامه، کمیته مشترک علم، فناوری و نوآوری ایجاد می‌شود که متشکل از نمایندگانی از طرفین خواهد بود.

باتوجه‌به این که بر مبنای اسناد و سیاست‌های معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، بازارسازی، تجاری‌سازی و توسعه بازارهای هدف محصولات دانش‌بنیان و خلاق، در اولویت قرار دارد، رسوخ این محصولات به بازارهای صادراتی و حضور توانمندی‌های ایران‌ساخت در عرصه بین‌المللی، با جدیت دنبال می‌شود؛ سیاستی که در سال جاری و باتوجه‌به تأکیدات اسناد بالادستی و ضرورت تحقق شعار سال، به طور ویژه دنبال خواهد شد.