بازار؛ گروه استان ها: صنعت فرش دستباف از ارزشمندترین هنرهای ایرانی است که قدمتی تاریخ ساز دارد، ضمن اینکه نقش و نگار فرش ایرانی چنان جلوه ای از زیبایی را به تماشا گذاشته که بزرگترین و لاکچری ترین کاخ های جهان منقش به فرش دستباف ایرانی است.
متاسفانه فرش دستبافی که از سرانگشتان هنرمند این صنعت می تراود و رنگ به رنگ نقش خاطره می زند و چشم هر بیننده ای را خیره می سازد این روزها نفسش به شماره افتاده و دارهای قالی بیشماری که برافراشته شده بودند تا جلوه ای از زیبایی و هنر را رقم بزنند در میان اوج بی توجهی و فراموشی مسئولین به دار آویخته شده اند.
هر چند گفتگو با مسئولان دست اندر در تولید فرش دستباف شاید گویای زنده بودن این هنر در روستاها باشد اما دقیق که می شویم موضوع متفاوت است و انگار این هنر که زاییده خلاقیت هنرمندانه فرش بافان ایرانی است کمتر به چشم می آید و زیبندگی آن فقط در توصیف زبان ها می گنجد.
البته اینکه عده ای در قالب کسب و کارهای خانگی و به عنوان یکی از راهکارهای ایجاد اشتغال و درآمد به بافت فرش مشغولند موضوع جداگانه ای محسوب می‌شود کمااینکه در اقدامی از سوی کمیته امداد امام خمینی(ره) برگزاری دوره‌های آموزشی قالیبافی برای مددجویان زیر پوشش این نهاد در مناطق روستایی و محروم به منظور بهبود اقتصاد خانوارها صورت می گیرد.
معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی (ره) در همین زمینه در گفتگو با خبرنگار بازار با عنوان اینکه دو هزار و ۵۵ بافنده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی در استان همدان فعالیت دارند، عنوان کرد : این بافندگان تعداد یک هزار و ۸۱۲ مورد دار قالی فعال در اختیاردارند.
تسهیلات قرض‌الحسنه که بابت اجرای این طرح بافندگی فرش به مددجویان کمیته امداد در استان همدان اعطاء شده مبلغ سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بوده است
شهرام عابدی بابیان اینکه طی سال جاری ۵۷۸ مورد طرح بافندگی فرش در استان همدان اجراشده است، اضافه کرد: تسهیلات قرض‌الحسنه که بابت اجرای این طرح بافندگی فرش به مددجویان کمیته امداد در استان همدان اعطاء شده مبلغ سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بوده است.
وی با عنوان اینکه طی سال جاری یک هزار و ۶۰۶ مترمربع فرش توسط بافندگان این نهاد در استان همدان بافته‌شده است، اضافه کرد: ارزش فرش بافته‌شده حدود ۹ میلیارد تومان است.
راه اندازی ۱۹ مورد آموزشگاه فرش‌بافی
عابدی با یادآوری اینکه ۱۹ مورد آموزشگاه فرش‌بافی با ۲۸۵ کارآموز مددجو دایر شده و ۹ راهبر فرش و هفت کارشناس فنی فرش در کمیته امداد امام خمینی (ره) همدان مشغول به فعالیت هستند، اضافه کرد: راهبران و کارشناسان فرش از زمانی که دار قالی برپا می‌شود وظیفه راهنمایی و راهبری بافندگان را بر عهده‌دارند.
عابدی میانگین قیمت فروش هر تخته فرش ۶ متری دستبافت را بالغ‌بر۴۰ میلیون تومان ارزیابی کرد و گفت: از این مبلغ حدود هفت‌تا هشت میلیون تومان برای خرید مواد اولیه هزینه می‌شود و مابقی این رقم سود خوبی را برای بافندگان به دنبال دارد.
وی بابیان اینکه بیشتر از نقشه‌های بیجار، جوزان و نقشه‌های قدیمی استان همدان در بافت فرش استفاده می‌شود، عنوان کرد: فرش‌هایی که توسط مددجویان بافته‌شده به قیمت بالایی فروخته می‌شود.
اما از این بخش که بگذریم باید عنوان کنیم که وضعیت تعاونی های شرکت فرش دستباف در استان همدان تعریفی ندارد تا آنجا که طبق بررسی ها اگر بگوییم دار و بساط بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد تعاونی های شرکت فرش دستباف برچیده شد بیراهه نگفته ایم.
رئیس هیئت‌مدیره فرش دستباف ملایر در همین زمینه در گفتگو با خبرنگار بازار با عنوان اینکه سال ۱۳۸۰ که فرش دستباف زیر نظر جهاد کشاورزی اداره می‌شد، بافت فرش وضعیت بهتری داشت، اضافه کرد: جهاد سابق دارای کارخانه ریسندگی بود به‌طوری‌که ۱۰۰ درصد امکانات را در اختیار بافندگان فرش قرار می‌داد.
از زمانی که مدیریت و ساماندهی فرش دستباف به دست سازمان صنعت، معدن و تجارت افتاد تمام فرصت‌ها سوخت و از میان رفت
احمد ملکی بابیان اینکه از زمانی که مدیریت و ساماندهی فرش دستباف به دست سازمان صنعت، معدن و تجارت افتاد تمام فرصت‌ها سوخت و از میان رفت، اضافه کرد: سازمان بازرگانی در سازمان صمت ادغام شد و به همین خاطر آن‌قدر پروسه و مشغله کاری در این سازمان پرحجم شد که کلاً مدیریت و ساماندهی فرش دستباف به فراموشی سپرده و به‌نوعی به قهقرا رفت و توجهی به صنعت فرش معطوف و گسیل نشد.
ملکی یا بیان اینکه سازوکار جهاد یا بافندگان بدین‌سان بود که مواد اولیه به‌صورت اقساطی در اختیار بافندگان قرار می‌گرفت و پس‌ازاینکه فرش بافته و بفروش می‌رسید هزینه‌ای که جهاد بابت خرید مواد اولیه در اختیار بافندگان قرار داده بود از حساب فروش فرش کسر می‌شد، اضافه کرد: متأسفانه این رویه در حال حاضر از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت انجام نمی‌پذیرد.
رئیس هیئت‌مدیره فرش دستباف ملایربا عنوان اینکه در حال حاضر باید مواد اولیه را خود بافنده به‌صورت نقد خریداری کند، عنوان کرد: امکانات و شرایطی درگذشته نسبت به بافندگان معطوف می‌شد اما در حال حاضر چنین شرایطی که کارها را تسهیل ببخشد، انجام نمی‌گیرد و همچنین فرش بافته‌شده خریداری نمی‌شود و به‌نوعی ۸۰ درصد امکانات و ظرفیت‌های این صنعت ازدست‌رفته و بنیان آن برچیده شده است.
بافندگان ازنظر بنیه مالی در سطح بسیار پائین و ضعیفی قرار دارند و با گرانی مواد اولیه؛ بافنده اگر بخواهد یک فرش ۶ متری ببافد حدود سه میلیون تومان هزینه مواد اولیه نیاز دارد که همین موضوع باعث شده بافندگان فرش دستباف از فعالیت بازمانده و عقب‌نشینی کنند
ملکی در ادامه یا بیان اینکه در حال حاضر ۶ هزار بافنده فرش دستباف در استان همدان مشغول به فعالیت هستند، اضافه کرد: واقعاً بافندگان ازنظر بنیه مالی در سطح بسیار پائین و ضعیفی قرار دارند و با گرانی مواد اولیه؛ بافنده اگر بخواهد یک فرش ۶ متری ببافد حدود سه میلیون تومان هزینه مواد اولیه نیاز دارد که همین موضوع باعث شده بافندگان فرش دستباف از فعالیت بازمانده و عقب‌نشینی کنند.
رئیس هیئت‌مدیره فرش دستباف ملایر با عنوان اینکه، تعدادی از مددجویان تحت پوشش نهاد کمیته امداد امام خمینی (ره) در شهرستان ملایر تحت آموزش بافت فرش قرار گرفتند و تسهیلات بانکی هم به آنها واگذارشده و همچنین مواد اولیه موردنیاز هم در اختیار آنها قرارگرفته است و آماده شروع به کار هستند، اضافه کرد: با همه این اوصاف وضعیت معیشتی آنها توانی باقی نگذاشته که پشت‌دار قالی بنشینند چنانچه اذعان می‌دارند با ضعف بدنی چگونه فرش ببافیم که این واقعاً خیلی حرف گرانی است که بافنده فرش آن‌قدر ازلحاظ و مالی در مضیقه باشد که حتی توان بافت یک رج قالی راهم ندارد.
ملکی با عنوان اینکه در شهرستان ملایر امکاناتی در اختیار نداریم و دلیل این‌همه سردرگمی و به فنا رفتن امکانات و شرایط بی‌توجهی مسئولین است که شرایط و امکانات لازم را در اختیار بافندگان و سرمایه‌گذاران قرار نمی‌دهند، یادآوری کرد: واقعاً صنعت فرش‌بافی این روزها در وضعیت نامناسبی بسر می‌برد.
اگر حقوق به‌صورت هفتگی به فرش‌بافان پرداخت شود هم امورات معیشتی آنها می‌گذرد و زندگی آنها می‌چرخد و هم به بافتن فرش مشغول می‌شوند
رئیس هیئت‌مدیره فرش دستباف ملایر بابیان اینکه باید برای رفع مشکل بافندگان فرش به‌صورت هفتگی حقوقی مقرر شود تا کم‌کم انگیزه بگیرند و به‌نوعی راه بیفتند، اضافه کرد: اگر حقوق به‌صورت هفتگی به فرش‌بافان پرداخت شود هم امورات معیشتی آنها می‌گذرد و زندگی آنها می‌چرخد و هم به بافتن فرش مشغول می‌شوند، ولی این کارها صورت نمی‌گیرد و برایمان سؤال است که دلیل این بی‌توجهی‌ها چیست که خود ماهم دنبال جواب آن هستیم.
ملکی با عنوان اینکه، فقط اگر کمی توجه مسئولین به صنعت فرش و هنرمندان این عرصه معطوف شود و حس کمک به بافندگان داشته باشند، کارها پیش می‌رود و مشکلات تا حدودی مرتفع می‌شود، اضافه کرد: از مسئولین تقاضا داریم که قدری به فکر باشند تا فرش دستباف دوباره زنده شود چراکه اگر مسئولین قدری همت به خرج دهند و حس مسئولیت انجام کار داشته باشند مشکلات حل شدنی است.
فرش دستباف استان همدان زمانی که شاید خیلی هم از آن نگذشته برای خود برو بیایی داشت و سند وجود ارج و عزتش همان کاروانسراهای فروش فرش دستبافی هستند که هنوز هم در برخی راسته بازارهای قدیمی همدان رد آنها به جا مانده است که امیدواریم با دلسوزی مسئولان شاهد رونق این بازار باشیم.
نظر شما