بازار؛ گروه بین الملل: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه در گزارشی مدعی شد میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به پانزده برابر بیشتر از سقف تعیین شده در توافق هسته‌ای (برجام) رسیده است.
در این گزارش ادعا شده، آژانس به‌خاطر محدودیت‌هایی که تهران از سال گذشته برای ناظرانش در تأسیسات هسته‌ای ایران ایجاد کرده قادر نیست میزان دقیق این ذخایر را برآورد کند.
آژانس همچنین مدعی شده که تا نوزدهم فوریه سال جاری میلادی (دو هفته قبل) کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به ۳۱۹۷.۱ کیلوگرم رسیده است که افزایشی ۷۰۷.۴ کیلویی همراه بوده است.
گزارش آژانس در حالی منتشر شد که دور هشتم مذاکرات وین به منظور رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران از روز سه‌شنبه ۱۹ بهمن ماه و بعد از تنفسی ۱۱ روزه برای مشورت هیأت‌ها با پایتخت‌هایشان با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) در پایتخت اتریش از سر گرفته شد و از آن زمان تاکنون در سطوح و فرمت‌های مختلف در حال برگزاری است.
«رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی اتمی دیروز (چهارشنبه) در گفت وگو با خبرنگاران در این باره ابراز خوشبینی کرد که می‌توان در زمینه مسائل مهم پادمانی با ایران به پیشرفت دست یافت. وی در زمینه سفر به تهران گفت، که احتمال هرچیزی وجود دارد.
گروسی امروز شنبه وارد ایران شد. سفر گروسی به ایران در حالی صورت می گیرد که ایران در مذاکرات وین خواهان بسته شدن پرونده PMD(ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران) شده است. این پرونده مجددا با اسناد ادعایی نتانیاهو مجددا علیه ایران گشوده شده است و آژانس خواستار پاسخ ایران در خصوص وجود ذرات اورانیوم در چند مکان شده است.
در حالی پرونده PMD مطابق برجام بسته شده بود که آژانس معتقد است اگر PMD قابل سرایت به زمان حال باشد ایران باید پاسخگو باشد. برخی معتقد هستند که سرنوشت برجام به سفر گروسی پیونده خورده است و اگر نتیجه سفر وی مثبت باشد توافق نهایی می شود.
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا به بررسی این موضوع پرداخته است که در ادامه می آید.
نادر انتصار دانشمند سیاسی ایرانی، استاد و رئیس گروه علوم سیاسی و عدالت کیفری، دانشگاه آلابامای جنوبی است. وی به مدرک کارشناسی از دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس و مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود از دانشگاه سنت لوئیس، میسوری دست یافت. وی به دلیل تحقیقاتش در زمینه سیاست خاورمیانه مشهور است.
*در حالی که روز چهارشنبه اخباری از بن بست در مذاکرات وین مخابره می شد در روز پنجشنبه سخن از اتمام مذاکرات مخابره شد. دلیل خبرهای منفی روز چهارشنبه چه بود؟
باید به خاطر داشته باشیم که نبرد بر سر سرنوشت برجام در چندین میدان در حال انجام است. نبرد افکار عمومی که توسط غرب انجام می شود یکی از این عرصه های مهم است. این موضوعی است که در آن غرب برتری تعیین کننده ای نسبت به ایران دارد و می تواند رسانه های حاکم را برای افشای پیام های متناقض خود و تأثیرگذاری بر افکار عمومی دستکاری کند. مارشال مک‌لوهان، نظریه‌پرداز ارتباطات کانادایی می گوید «رسانه پیام است» و عبارت مکرر مک‌لوهان در درک دستکاری یا سلطه رسانه‌ای غرب در چارچوب‌بندی مذاکرات کنونی وین با ایران کاملاً مشخص است. ما باید دید وسیع و زمینه ای داشته باشیم و گرفتار تحولات رسانه ای نشویم.
*گروسی به ایران سفر کرده است. به نظر می رسد سرنوشت برجام به این سفر گره خورده است. اهمیت این سفر چیست؟
به نظر می رسد که غرب بار دیگر موضوع «ابعاد نظامی احتمالی» یا (PMD) برنامه هسته ای ایران را به عنوان راهی برای حفظ اهرم دائمی خود بر ایران در توافق هسته ای احتمالی احیا کرده است. به عبارت دیگر، قصد غرب این است که شمشیر داموکلس خود را برای همیشه بر سر ایران نگه دارد، اگرچه موضوع PMD قبلاً در زمان امضای برجام در سال 2015 مورد بررسی قرار گرفته و کنار گذاشته شده بود. سفر رافائل گروسی به ایران برای سنجش چگونگی این هدف طراحی شده است.
*مطابق اخبار مخابره شده توسط برخی خبرنگاران از وین، متن توافق نهایی نوشته شده و تنها مساله باقی مانده چگونگی توافق پادمانی ایران و آژانس است. بر این اساس ایران خواستار بستن پرونده PMD شده است. این در حالی است که آژانس خواهان باز بسته شدن آن نیست و با توجه به اسناد جدید پرونده آنرا می گشاید مانند اسنادی که نتانیاهو در اختیار آژانس قرار داد. این موضوع چگونه پیش خواهد رفت؟
همانطور که در پاسخ به سوال قبلی گفتم، وظیفه گروسی این است که پرونده هسته ای ایران را برای مدتی طولانی باز نگه دارد، به احتمال زیاد با امتناع از بستن پرونده PMD، تا ابد. این همان کاه و پوشالی است که ممکن است کمر شتر ضرب المثل را بشکند و ایران باید هوشیار باشد و در دام غرب و گروسی نیفتد.
*اگر پرونده PMD بسته نشود، آژانس می تواند متعاقب اسناد جدید احتمالی پرونده هسته ای ایران را در معرض ارجاع به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل قرار دهد. آیا تصور می کنید آژانس این اهرم را برای خود حفظ خواهد کرد؟
آژانس بین المللی انرژی اتمی همیشه این اهرم را در اختیار خواهد داشت. اگر ایران با مجموعه جدیدی از امتیازات PMD موافقت کند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعداً با مجموعه‌ای از خواسته‌های جدید بازخواهد گشت. کاری که غرب (از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) انجام می‌دهد، اولین گام در یک بازی چند کنشی باز است تا مطمئن شود که تحریم‌های ایران هرگز به طور موثر برداشته نخواهد شد.
*اگر توافق با ایران اعلام شد چه آثاری بر قیمتهای انرژی خواهد گذاشت. قیمتهایی که متعاقب بحران اوکراین به شدت افزایش یافته است و اقتصاد غرب را با خطر مواجه ساخته است؟
اگر توافق با ایران اعلام شود، تأثیر روانی مثبتی بر بازارهای جهانی انرژی خواهد داشت و منجر به کاهش قیمت جهانی نفت می شود. با این حال، در بهترین شرایط، تاثیر واقعی محموله های نفتی ایران مدتی طول خواهد کشید. همچنین مشخص نیست نفت ایران چقدر وارد بازار جهانی انرژی خواهد شد و آیا می تواند ضرر محموله های انرژی روسیه به اروپا را جبران کند.
نظر شما