بازار؛ گروه استانها: کمبود برق و خاموشی بسیاری از خطوط تولید امسال مشکلات بسیاری را برای صنایع مهم خراسان رضوی رقم زد.
کمبود برق و تعطیلی کارخانه اگرچه ضرر و زیان بسیاری را به همراه داشت اما درس عبرتی هم به ما داد تا از خواب غفلت برای سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت برق و به‌ویژه استفاده و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک بیدار شویم.
در حال حاضر در ایران کل ظرفیت انرژی‌های تجدید پذیر کمتر از ۱۰۰۰ مگاوات است لذا با توجه به اینکه در سال جاری به دلیل خشک‌سالی تولید برق توسط نیروگاه‌های برق‌آبی کاهش پیدا اگر در سنوات گذشته استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر خورشیدی توسعه‌یافته بود ما در سال جاری با مشکل قطع برق مواجه نمی‌شدیم.
بنابراین توسعه و افزایش تولید انرژی‌های تجدید پذیر امروز یکی از نیازهای مهم در کشور محسوب شده و توسعه این انرژی‌ها باید با سرعت بیشتری در کشور ادامه پیدا کند.به همین دلیل و به‌منظور بررسی چالش‌های پیش روی در حوزه سرمایه‌گذاری برق با برخی از کارشناسان به گفت‌وگو نشستیم.
تولید با مصرف هم‌خوانی ندارد
کارشناس ارشد مدیریت برق در خصوص سهل‌انگاری‌های صورت گرفته در این حوزه در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: درحالی‌که باید سالانه ۱۰ درصد افزایش تولید برق در کشور داشته باشیم اما برعکس عمل شده و سالانه پنج درصد کاهش تولید داریم.
حمید خواجه مرادی بابیان اینکه سال گذشته ۵۸ هزار مگاوات برق در کشور تولید شد و امسال به‌زحمت به ۵۴ هزار مگاوات می‌رسد اظهار کرد: تولید برق هرسال در حال کاهش است.
وی با اشاره به خاموشی‌های که امسال رقم خورد به ما گفت: در این برهه از زمان بسیاری از مسئولان برای توجیه این کم‌کاری و رفع‌ورجوع موضوع لذا استفاده برق توسط رمز ارزها را پیش کشیدند و کمبودها را به‌پای دستگاه‌های رمز ارز انداختند درحالی‌که این استدلال به‌هیچ‌وجه درست نبود و این کمبودها ناشی از ضعف برنامه‌ریزی برای تولید برق در کشور در طی سال‌های گذشته است.
این کارشناس صنعت برق اظهار کرد: زمانی که تولید در سیستم برق کشور کمتر از میزان مصرف است، با فعالیت هر دستگاه استخراج رمز ارز یا افزایش دمای هوا، بر شبکه توزیع فشار وارد می‌شود اما دلیل اصلی وضعیت کنونی برق، فعالیت دستگاه‌های استخراج رمز ارز یا افزایش دمای هوا نیست، بلکه کاهش تولید و عدم برنامه‌ریزی برای افزایش آن است.
خواجه مرادی با بازار گفت: در تمام دنیا دستگاه‌های متعدد برای ذخیره انرژی و ساختارهای متنوعی برای زمان اوج مصرف برق وجود دارد و این کاربر عهده سیستم‌های توزیع است اما در کشور ما در این زمینه اقدامی صورت نگرفته و بهای این کم‌کاری‌ها را بخش صنعت می‌پردازد.
وی عنوان کرد: ایجاد یک نیروگاه هزار مگاواتی ۱۵ هزار میلیارد تومان هزینه دارد و ساخت آن چهار سال زمان می‌برد، از سوی دیگر نیروگاه خورشیدی ۱۰۰ کیلوواتی فقط در میانه روز پاسخگوی نیاز تأمین برق است لذا دست روی دست گذاشتن بازهم زمان تأمین منابع برق را به تأخیر انداخته و ما هرساله باید شاهد خاموشی‌های بیشتری باشیم!
دولت برای ایجاد نیروگاه حمایت کند
ابراهیم نوروزی پیمانکار تأسیسات برق و یکی از فعالان اقتصادی خراسان رضوی در این رابطه به ما می‌گوید: پیش‌ازاین صحبت‌هایی برای اعطای زمین به‌منظور ساخت نیروگاه‌های کوچک به‌منظور تأمین برق شهرک‌های صنعتی انجام می‌شد و مقررشده بود تا بر اساس قانون شهرک صنعتی زمین رایگان برای ایجاد نیروگاه پراکنده ۲۵ مگاواتی اختصاص یابد.
وی اظهار می‌کند: طرح راه‌اندازی نیروگاه‌های پراکنده مدتی هم سروصدا به راه انداخت اما در عمل اقدام شایسته‌ای نشد.
نوروزی بابیان اینکه دولت موظف است در حوزه راه‌اندازی و سرمایه نیروگاه‌ها برای تأمین برق کمک کند اما متأسفانه مدتی است که مشاهده می‌کنیم دولتمردان در حال پرتاب این توپ در زمین بخش خصوصی هستند و می‌گویند بخش خصوصی به دنبال ایجاد نیروگاه برق برد!
وی در این رابطه به ما می‌گوید: با این‌حال بارها بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری اقدام کرده است اما واقعیت این است که سرمایه‌گذاران امید چندانی به دولت نداشته و ترس از حمایت دارند.
این پیمانکار تاسیسات برق به ما می‌گوید: به‌طور مثال قیمت هر مگاوات برق در دنیا ۸۳ دلار است اما قیمت هر مگاوات برق در ایران ۸۰ هزار تومان است که تفاوت این قیمت مشکلاتی را دامن زده است.
وی می‌افزاید: طبق قانون تولید برق در کشور باید سالانه هشت درصد معادل پنج هزار مگاوات افزایش یابد که این مهم در طول سال‌های گذشته به‌خوبی اجرانشده و لذا چوب این کم‌کاری را در حال حاضر صنایع با خاموشی‌های بلندمدت می‌کشند!
نوروزی اظهار می‌کند: ما وقتی صحبت از تولید می‌شود بی‌اختیار زیرساخت‌های لازم را از دولت طلب می‌کنیم و لذا وظیفه دولت همین تأمین زیرساخت‌های لازم برای سرمایه‌گذار است اما حالا که دولت در وظیفه خود کوتاهی کرده است برای فرار از این مسئولیت ادعا می‌کند که چرا بخش خصوصی پا به میدان نگذاشته است!
این کارشناس برق می‌افزاید: در این راستا نمی‌توان از یک صنعتگر انتظار داشت که همه ابزارها و ظرفیت‌های موردنیازش را خود تولید و تأمین کند.
ضرر تولید کنندگان
مدیرعامل کارخانه سیمان زاوه در گفت‌وگو با بازار اذعان می‌کند: خسارت قطعی برق موجب به‌هم‌ریختگی و زمان‌بندی تولید می‌شود و لذا کارخانه‌های تولیدی امسال نتوانستند تولیداتشان را بر اساس برنامه‌ریزی و جدول فروش به سرانجام برسانند.
محمدرضا توکلی زاده در این رابطه به ما می گوید: بی‌برنامگی در تأمین انرژی و قطع برق موجب شد تا کارخانه‌های تولید سیمان یک دوازدهم تولید خود را از دست دادند.
وی با اشاره به اینکه ما در سال یک‌میلیون تن ظرفیت تولید داشتیم که یک دوازدهم آن معادل ۸۵هزار تن تولید ازدست‌رفته می‌شود می افزاید: چون در این حالت تولید کم می‌شود ولی هزینه‌های کارگری و مصرفی هرماه به قوت خود باقی می‌ماند لذا تولیدکنندگان دچار ضرر انباشته می‌شوند.
توکلی زاده اذعان می کند: فرض کنید کارخانه‌ای در سال یک‌میلیون تن باید تولید کند لذا ۱۰۰هزار تن را با این وجود قادر به تولید نخواهد بود. هزینه تولیدش بر اساس۹۰۰هزار تن محاسبه می‌شود یعنی حداقل ۱۰درصد هزینه تولیدش افزایش پیدا می‌کند.
وی با اشاره به اینکه تأمین انرژی نقش مهمی در تولید دارد افزود: در این راستا سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها برای تأمین انرژی باید در زمره دغدغه‌های دولتمردان باشد.
وظیفه بخش خصوصی در تأمین برق
رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: در این راستا نمی‌توان که حق را به یک‌طرف داد و لذا قانون‌گذار وظیفه بخش خصوصی و دولتی را متذکر و برای حل این موضوعات چاره‌اندیشی داشته است و لذا مشکل ما این است که به بسیاری از این قوانین و برنامه‌ها برای جلوگیری از بحران توجه جدی نداشتیم.
علی‌اکبر لبافی در خصوص اینکه در این میان چه باید کرد و وظیفه تأمین برق با بخش خصوص یا ست یا دولتی نیز توضیح می‌دهد: تاکنون پیشنهادت متعددی مبنی بر توافقات دولت و بخش خصوصی جمع بندی و به وزارت نیرو ارسال کردیم.
رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی البته امیدوار است که در این راستا با کمک بخش خصوصی شاهد بهبود وضعیت تولید و توسعه انرژی‌های تجدید پذیر با تاسیس نیروگاه‌های خورشیدی با ولتاژ کم در سطح استان باشیم.
وی در پاسخ به این سوال که بخش خصوصی نبود حمایت های لازم از طرف وزارت نیرو را به عنوان یکی از موارد بی میلی برای سرمایه گذاری عنوان می کند نیز توضیح می دهد: وزارت نیرو نیز باید خرید خود را تضمین کرده و همچنین با حمایت بنگاه‌های اقتصادی ۵۰ درصد از دغدغه‌های مرتبط در این حوزه را برطرف کند.
وی ابراز می کند: می‌کند: به‌طور مثال در قانون برنامه ششم توسعه تأکید شده است که دستگاه‌های دولتی و مؤسسات عمومی غیردولتی حداقل ۲۵ درصد از نیازشان را از طریق انرژی‌های تجدید پذیر تأمین کنند.
لبافی با اشاره به این مورد قانونی اذعان می‌کند: در حال حاضر شما مشاهده می‌کنید که متأسفانه این دستگاه‌ها به تکلیف خود عمل نکردند و یکی از مسائل مهم در دست بررسی، اجرایی شدن این تکالیف قانونی در سطح استان است.
بخش خصوصی درراستای تامین برق تکالیف قانونی ندارد و مسئولیت تأمین زیرساخت‌ها بر عهده دولت است اما سرمایه‌گذاری در خصوص تأسیس نیروگاه‌های خورشیدی و انرژی‌های تجدید پذیر با مشارکت دولت منفعتی دوطرفه دارد
رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی به استناد ماده ۲۵ قانون بهبود محیط کسب به ما می‌گوید: بخش خصوصی در این راستا تکالیف قانونی ندارد و مسئولیت تأمین زیرساخت‌ها بر عهده دولت است اما سرمایه‌گذاری در خصوص تأسیس نیروگاه‌های خورشیدی و انرژی‌های تجدید پذیر با مشارکت دولت منفعتی دوطرفه دارد که سرمایه‌گذاری در آن بیش از هر زمان ضرورت دارد، اعلام آمادگی می‌کند.
شرایط دشوار امسال در تولید برق
وی بابیان اینکه امسال شرایط خاصی را به دلیل تولید برق در کشور با آن روبرو بودیم اذعان می‌کند: حدود ۱۲ درصد از برق مصرفی کشور از طریق توربین‌های آبی تأمین می‌شد که به دلیل خشک‌سالی‌های حادث‌شده این میزان تأمین برق تحت‌الشعاع قرار گرفت.
رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی بابیان اینکه از سال گذشته تاکنون به دلایل متعدد با شرایط خاصی برای تولید برق روبرو بودیم اظهار می‌کند: نیروگاه‌های آبی که به دلیل خشک‌سالی دچار مشکل بودند و بخش دیگری از برق که توسط نیروگاه‌های گازی تأمین می‌شود خود با مشکلات دیگری مانند کمبود گاز روبرو شد.
وی ادامه داد: تأمین گاز برای نیروگاه‌های گازی نیز با مشکلات متعدد همراه بود و لذا آن‌ها مجبور بودند از سوخت مایع استفاده کنند و این در حالی است سوخت مایع عملکرد نیروگاه‌ها را کاهش می‌دهد و نتیجه همین می‌شود که بسیاری از نیروگاه‌ها درست در زمان تولید برق دچار اختلال و یا تعمیرات می‌شوند.
لبافی اذعان می کند: برای تامین برق و عبور از این مشکلات که تاکنون منجر به وارد آمدن خسارات فراوان به حوزه صنعت شده است تاکنون بار ها مدیریت برق استان از بخش خصوصی برای سرمایه گذاری و مسرکت دعوت بعمل آورده و لذا این وضوع از سر اجبار یا دستور نبوده است.
بی‌رغبتی در سرمایه‌گذاری برق
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز می گوید: سال گذشته ۵۸ هزار مگاوات برق در استان تولید شد و پیک‌بار را گذراندیم اما امسال از اردیبهشت خاموشی داشتیم که این وضعیت بی‌سابقه است.
محسن شادمان اذعان می کند: هم‌اکنون بیش از پنج هزار مگاوات کمبود برق در استان داریم، صنایع حاضر نیستند در حوزه نیروگاه سرمایه‌گذاری کنند زیرا حمایتی در این زمینه وجود ندارد.
وی ادامه می دهد: تفکر ما درباره صنعت برق اشتباه بوده است لذا اقتصاد صنعت برق باید اصلاح گردد و تا زمانی که این صنعت خودکفا نشود، به‌جایی نمی‌رسد و سرمایه‌گذاری‌ها در آن حداقلی خواهد بود، نتیجه این می‌شود که خروجی این صنعت، نمی‌تواند نیاز جامعه را تأمین نماید.
رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صنعت برق خراسان رضوی می گوید: یکی از دلایل وضعیت موجود، عدم سرمایه‌گذاری و زمینه‌سازی برای سرمایه‌گذاران در صنعت برق است، مجلس شورای اسلامی که در این زمینه قانون‌گذاری نکرده است در این زمینه به دولت حمله می‌کند.
وی یادآور می وشد: طلب پیمانکاران و تولیدکنندگان برق پرداخت‌نشده و با توجه به قیمت اندک برق، توجیهی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه وجود ندارد.
شادمان اظهار می کند: طی پنج سال گذشته در بخش خانگی به‌شدت مصرف برق افزایش‌یافته اما در هنگام قطع برق هم‌راستا با همه تحریم‌ها، اول برق بخش صنعت را قطع می‌کنند، امیدواریم مجلس متوجه شود که این صنعت زیربنایی رو به نابودی است و باید راهکاری برای آن اندیشیده شود.
افزایش آمار مصرف
به گزارش خبرنگار بازار؛ بر اساس بررسی‌ها میزان مصرف برق در سال‌های ۹۷ و ۹۸، ۳ تا ۴ درصد رشد داشت، اما از اواخر سال ۹۹ شاهد رشد ۱۳ درصدی مصرف برق در استان بوده‌ایم. این رشد در فروردین ماه امسال به ۳۵ درصد نسبت به مدت مشابه رسید.
بر همین مبنا پیش‌بینی می‌شود در زمستان امسال نیز میزان مصرف بالا باشد چون احتمالا صنایع دنبال جبران خاموشی‌های تابستان باشند و تمایل به افزایش تولید دارند.
نظر شما