الهام رئوفی فر؛ بازار: پدیده صادارات محصولات تولیدی در گلستان موضوعی است که استان تلاش کرده تا در سال‌های اخیر با توجه به برخورداری این منطقه استراتژیک از شرایط جغرافیایی مانند همجواری با کشور ترکمنستان و دسترسی آسان به کشورهای حوزه آسیای میانه به آن بپردازد.
با توجه به اینکه چندی پیش طلوعیان، رئیس سازمان صمت گلستان در گفتگو با رسانه‌ها عمده شرکای تجاری استان را همسایگان شمالی ایران معرفی کرده و اغلب تبادلات کالایی مانند صادارت و واردات را با این کشورها می دانسته، می‌توان از این همسایگان به عنوان کشورهای هدف صادراتی تجار و بازرگانان گلستانی یاد کرد.
بر این اساس صادارات تعدادی از محصولات خوراکی و غیر خوراکی به کشورهای اورآسیا را در گام نخست می‌توان موفق ارزیابی کرد، با این حال مطابق اظهارات کارشناسان، گلستان ظرفیتی بیش از آنچه در حال حاضر صادر می‌شود، دارد. به اعتقاد این متخصصان وجود موانعی نظیر مسیرهای ترانزینی نامناسب و نبود راه ریلی مناسب برای ارتباط با سایر کشورها و فقدان زیرساخت‌ها مانند سرعتگیر عمل کرده و اجازه دستیابی به توسعه اقتصادی را به سرمایه‌گذاران و بازرگانان نمی‌دهد. این موضوعی است که ابراهیم کریمی معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان هم به آن اذعان دارد، او در این مصاحبه از چالش‌های پیش رو و راهکارهای رفع موافع صادارات برایمان می‌گوید.
* در استان چه محصولاتی تولید شده و به چند کشور صادر می‌شود؟
خوشبختانه شرایط صادرات با گذشت مدتی از ویروس همه‌گیری کرونا روندی مناسب به خود گرفته به گونه‌ای که در حال حاضر محصولات تولیدی گلستان به ۳۰ کشور دنیا صادر می‌شود البته غالب محصولات خوراکی است اما کالاهایی مانند پلی استایرن، لوله آهنی، انواع رنگ‌های ساختمانی، سیمان، قطعات سوله، شوینده‌ها در کنار مواد خوراکی همچون پنیر، ید، رب گوجه فرنگی، انواع لبنیات، سیب زمینی و خوراک آبزیان به کشورهای اورآسیا ارسال می‌شود.
محصولات تولیدی گلستان به ۳۰ کشور دنیا صادر می‌شود
* برای رفع موانع چه راهکارهای به نظرتان می‌رسد؟
اقداماتی مانند احداث زیرساخت‌های اساسی در گمرک ریلی اینچه برون، تسهیل فرآیندهای سرمایه‌گذاری در بندر خشک، استرداد به موقع ارزش افزوده واحدهای تولیدی صادراتی، استقرار سازمان منطقه آزاد اینچه برون برای شروع فاز اجرای پروژه، رسیدگی به مشکلات محصور کردن و کنترل محوطه گمرکی‌ایستگاه اینچه برون، تعیین تکلیف استان در خصوص منطقه ویژه اقتصادی استان از سال ۸۶ و اجرای طرح جامع پایانه مرزی اینچه برون می‌تواند به افزایش ظرفیت صادارت استان کمک به سزایی داشته باشد.
* افق آینده صادارت استان را با وجود منطقه آزاد اینچه برون چطور می‌بینید؟
افق آینده صادرات استان و افزایش سرمایه گذاری، وابسته به رفع موانع یاد شده و حمایت از تولید کنندگان دارد. در بحث منطقه آزاد هم تسریع در ایجاد سازمان منطقه، اجرای فوری طرح مطالعاتی منطقه، جذب سرمایه گذار بخصوص به طور هدفمند سرمایه گذار خارجی، تعیین تکلیف ارتباط ریل با منطقه و اعتمادسازی و جذب سرمایه‌گذاری از کشورهایی مانند چین، ترکیه، قزاقستان و ترکمنستان از مواردی است که موجب رونق تولید و افزایش اشتغال، ارزش افزوده، توسعه فناوری و درنهایت صادرات منطقه می‌شود. ولی در گام نخست انتخاب مدیری توانمند و تشکیل سازمان منطقه آزاد باید با دقت و سرعت بیشتری پیش رود تا هرچه زودتر مردم استان رشد و بالندگی گلستان را با وجود اخذ مجوز منطقه آزاد شاهد باشند.
* برای سایر موارد مانند توسعه را و صادارت چه سیاست‌هایی باید اجرا شود؟
پر واضح است که یکی از مهمترین زیرساخت های توسعه حمل و نقل ریلی، در حوزه بار و مسافر است امری که صرف نظر از مزیت‌های اقتصادی و ایجاد اشتغال، به واسطه شرایط جغرافیایی و مرزی استان گلستان، کمک زیادی به تقویت روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و تراکم صادرات و واردات این منطقه می کند. بر این اساس در بخش راه آهن باید سیاست‌های تسهیل و روان‌سازی نحوه سرمایه‌گذاری در ایستگاه راه آهن اینچه برون (بندر خشک) در سطح ملی مد نظر قرار گیرد ضمن اینکه نیاز است تا سیر واگن‌ها برای صادرات و واردات در راه آهن افزایش یابد همچنین از سویی با توسعه همکاری شرکت‌های راه آهن کشورهای ترکمنستان و قزاقستان واگن‌های یخچالدار برای صادرات محصولات فساد پذیرمانند آبزیان و میوه و تره بار پیش‌بینی شود.
در کنار این موارد ایجاد انبارهای مکانیزه و سرد خانه‌ای در مدار با هدف نگهداری، فرآوری، بسته‌بندی محصولات کشاورزی از دیگر نیازهای توسعه استان به شمار می‌رود که برای تحقق این امر به تأمین اعتبار بلا عوض یا تسهیلات یارانه دار با هدف ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذار و حمایت از برخی واحدهای تولیدی صادراتی نیاز است.
یکی دیگر از مشکلات واحدهای تولیدکننده استان در حال حاضر تأمین مواد اولیه نظیر پلی استایرن منومر و سایر مواد پتروشیمی است که برای حفظ و توسعه بازارهای هدف صادراتی با قیمت‌های مناسب و رقابتی باید تهیه شود که هم اکنون این شرایط وجود ندارد. اما از دیگر مواردی که صنایع استان به خصوص کارخانجات آردسازی به حمایت ملی نیاز دارد تأمین ارز نیمایی برای ورود موقت گندم و صادرات آرد به کشورهایی نظیر سوریه، عراق، حوزه خلیج فارس و افغانستان است.
باید سیاست‌های تسهیل و روان‌سازی نحوه سرمایه‌گذاری در ایستگاه راه آهن اینچه برون (بندر خشک) در سطح ملی مد نظر قرار گیرد
به واسطه کمبود این انرژی در کشور در مواقع اوج مصرف مشترکان خانگی به این صنایع تحمیل می‌شود. چراکه قطعی انرژی صنایع تولیدی استان باعث ضربه مستقیم به تولید و صادرات می‌شود لذا توسعه زیرساخت‌های برق و گاز و اصلاح و بهبود آن کمک شایانی به تسریع و رشد تولید و صادارت استان خواهد شد.
* با توجه به قرارگیری گلستان در جوار ترکمنستان و برخورداری این منطقه به عنوان دروازه ورود به کشورهای اروآسیا چه اقداماتی باید کرد؟
گسترش روابط دیپلماسی تجاری، اقتصادی با کمک وزارت امور خارجه در بازارهای هدف و همراهی سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های ایران در بازارها و همچنین از تجار و بازرگانان در نخستین گام برای توسعه صادارت استان بسیار مفید واقع خواهد شد ضمن اینکه پیگیری نقش کمیسیون‌های مشترک اقتصادی با کشورها، بخصوص کشورهای همسایه بسیار مؤثر است از سوی دیگر حل و فصل مشکلات تجاری با کشور ترکمنستان و توجه ویژه به مرز اینچه برون برای توسعه تجارت از ایران و رفع موانع موجود تجارت چمدانی و تردد مسافر از این مرز از دیگر نیازهای توسعه صادارت کالاهای استان به شمار می‌رود.
نظر شما