بازار؛ گروه بین الملل: یک اتاق فکر آمریکایی در تحلیلی نوشت: با توجه به سخنان اخیر مقامات روسی و ایرانی، می توان گفت که ایران قصد دارد، به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای برای مبارزه با تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی درآید.
ایران از زمانی که کشور ناظر در این سازمان بوده، انتظار چنین چیزی را دارد. پس از امضای توافق نامه راهبردی ۲۵ ساله با چین و آمادگی برای عقد توافق مشابه با روسیه، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای را می توان به عنوان سومین گام تعیین کننده در حرکت تهران به سوی شرق دانست.
فعلا، ابراهیم رئیسی مرزهای استراتژی سیاست خارجی خود را مشخص نکرده است. در حال حاضر، منتقدان برجام او را احاطه کرده اند. آنان از دولت روحانی به خاطر عدم توجهش به روابط با روسیه و چین ناراضی هستند. اگرچه، در جناح منتقدان مشخص نیست که چگونه قصد دارند، غرب را به لغو تحریم ها متقاعد سازند.
آیت الله خامنه ای در آخرین دیدار کوتاه با روحانی و کابینه اش، بار دیگر، از وی به خاطر اعتمادش به غرب انتقاد کرد. رهبر انقلاب اسلامی محور اصلی در سیاست خارجی ایران و روشی را که رئیسی باید برای تغییر وضعیت برجام در پیش بگیرد، مشخص کرده است. دولت رئیسی باید به روابط با کشورهای غیر غربی و از جمله، روسیه و چین تحکیم بخشد.
از زمان پیوستن پاکستان و هند به سازمان همکاری های شانگهای، این سازمان دارای چهار قدرت هسته ای با برنامه های گوناگون و اهداف امنیتی متفاوت می باشد. در حقیقت، ایران نگرانی های چهار قدرت هسته ای دیگر را ندارد. عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای با ناظر بودن متفاوت است: ایران باید تعهداتی را عهده دار شود و موضع رسمی را در روند تصمیم گیری ها اتخاذ کند.
اگرچه، عضویت کامل، تعهدات بیشتری را ایجاد می کند، اما مشخص نیست که مزایای آن تا چه حد قابل توجه خواهد بود. سازمان همکاری شانگهای برای ایران، امکان اجرای دستور کار خود و حل و فصل مشکلات در عرصه امنیتی در خاورمیانه را فراهم نخواهد کرد. برعکس، به عضویت درآمدن در سازمان همکاری شانگهای، می تواند، به اختلاف نظرات و تضاد میان ایران و متحدان عربی امریکا در خاور میانه دامن بزند.
حتی اگر ایران اولویتش دستیابی به امنیت چندجانبه باشد نیز روشن است که تهران باید در وهله نخست، روی خاورمیانه تمرکز کند و روابطش را با اعضای شورای همکاری خلیج فارس از طریق گفتگو از سر بگیرد.
در سال های تنش در روابط با امریکا و قدرت های اروپایی، ایران همواره، تلاش می کند تا از روابط با چین و روسیه به عنوان اهرم تاثیرگذار بر کشورهای غربی استفاده کند. این استراتژی ایران تا حدی کارساز بوده و در گذراندن دوره تحریم ها کمک خوبی بوده است.
در عرصه سیاست خارجی ایران، این تصور مطرح است که مشارکت ساده در سازمان های گوناگون می تواند، به لغو تحریم ها منجر شود. بعید به نطر می رسد که مشارکت در سازمان همکاری شانگهای، اتحاد اقتصادی اوراسیا و ابتکار عمل «یک کمربند – یک جاده» از چارچوب روابط دو جانبه ایران با روسیه و چین فراتر رود.
نظر شما