طاهره شهابی*؛ بازار: همدان استانی کشاورزی است و حرف های زیادی برای گفتن در این بخش دارد ضمن اینکه شمار زیادی از جمعیت ساکن در استان همدان از طریق کشاورزی امرار معاش می کنند.
این استان با مساحت یک میلیون و ۹۴۹ هزار هکتار دارای ۳۹ تا ۴۰ درصد زمین‌ها با کاربری کشاورزی است و در بخش زراعی سه میلیون و ۵۵۱ هزار تن محصول تولید می‌کند.
همچنین مجموع کل تولیدات سالانه محصولات زراعی، باغی و دامی استان همدان چهار میلیون و ۷۵۹ هزار تن است که در بخش باغی ۷۳۶ هزار تن و در بخش دام ۴۷۰ هزار تن محصول تولید می‌شود.
آمارها گویای آن است که استان همدان در تولید برخی محصولات کشاورزی در کشور شهره است و سهم عمده ای از تولیدات را به خود اختصاص داده به نحوی که به عنوان مثال در تولید سیب زمینی، سیر، گردو، چند نمونه از گیاهان دارویی و مواردی از این دست در رتبه های اول تا سوم کشور قرار می گیرد.
همدان با وجود عنوان دار بودن در تولید برخی محصولات کشاورزی هنوز در مواردی ابتدای راه هم نیست و قدمی که نشان دهنده توجه به جایگاه کسب شده باشد را برنداشته است
بارها و بارها این موارد ذکر شده و صحبت از جایگاه کشاورزی استان همدان بسیار بوده اما آنچه باید بیشتر بدان پرداخته شود اینکه همدان با وجود عنوان دار بودن در تولید برخی محصولات کشاورزی هنوز در مواردی ابتدای راه هم نیست و قدمی که نشان دهنده توجه به جایگاه کسب شده باشد را برنداشته است.
راه دوری نمی رویم و به محصول سیب زمینی که این روزها برداشت آن از مزارع کشاورزی به خصوص مزارع شهرستان بهار که خاستگاه کشت و تولید این محصول است اشاره می کنی؛ محصولی که به واسطه برداشت آن چرخ زندگی کشاورزان بسیاری می چرخد.
در یک نگاه گذرا به آمار و ارقام دیده می شود که متوسط برداشت سیب‌زمینی از مزارع استان همدان ۳۴ تا ۴۰ تن در هر هکتار است ضمن اینکه یک پنجم سیب‌زمینی کشور در همدان تولید می‌شود چراکه سالانه حدود پنج میلیون و ۲۰۰ هزار تُن سیب‌زمینی در کشور تولید می‌شود که سهم تولید سیب‌زمینی‌کاران همدانی از این میزان، یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تُن در سال است.
امسال هم به گفته مسئولان بخش کشاورزی ۲۰ هزار هکتار سیب‌زمینی در مزارع استان همدان کشت شده که برآورد می‌شود از این سطح ۹۰۰ هزار تن محصول برداشت شود ضمن اینکه سال گذشته ۲۸ هزار و ۸۰ هکتار سیب‌زمینی در مزارع استان همدان کشت و ۹۱۳ هزار تن محصول از این سطح برداشت شد.
مزارع کشت سیب زمینی در استان همدان این روزها به واسطه حضور کشاورزان و کارگران برداشت کننده سیب زمینی به مراتب شلوغ تر از روزهای دیگر است
مزارع کشت سیب زمینی در استان همدان این روزها به واسطه حضور کشاورزان و کارگران برداشت کننده سیب زمینی به مراتب شلوغ تر از روزهای دیگر است چراکه پیک برداشت سیب‌زمینی تابستانه همدان مردادماه و پیک برداشت سیب‌زمینی پاییزه نیز مهرماه است.
آنچه عنوان شد شمه ای از وضعیت کشت سیب زمینی و برداشت آن است اما گفتگو با سیب زمینی کاران واقعیتی را آشکار می کند که از سال ها قبل به قوت خود باقی مانده و قصد تغییر ندارد و آن اینکه در حال حاضر صنایع تبدیلی همدان در زمینه سیب‌زمینی ناچیز است و جوابگوی نیاز کشاورزان نیست در حالی که با توجه نکردن به این بخش بازارهای لوکس داخلی و حتی بازارهای صادراتی به راحتی از دست خواهد رفت.
بارها عنوان شده که همدان به عنوان یکی از قطب‌های تولید سیب زمینی کشور به ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی نیاز وافر دارد اما در حالی که بارها بر این موضوع تاکید شده تغییرات چشمگیری در این بخش ایجاد نشده و این در حالی است که مهمترین و پر سر و صداترین محصول کشاورزی استان همدان سیب‌زمینی است.
نیاز به یادآوری ندارد که بخش کشاورزی از مهمترین ظرفیت‌های اقتصادی استان همدان محسوب می‌شود تا آنجا که با تولید محصولات راهبردی می‌تواند در حفظ و تقویت امنیت غذایی نقش مهمی ایفا کند بنابراین باید برای ترغیب و جذب سرمایه گذاران در مسیر احداث واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی از جمله سیب زمینی بیشتر تلاش شود.
گذشته از این با توجه به حجم بالای تولید سیب زمینی در استان همدان و نیاز به استفاده بهینه از این محصول راهبردی در کنار بحث تولید باید بخش های دیگر شامل توسعه سردخانه ها نیز مورد توجه سازمان جهاد کشاورزی همدان قرار گیرد چراکه همدان ظرفیت های بالقوه بسیاری در بخش کشاورزی دارد که به دلیل فراهم نبودن زیرساختها از جمله صنایع تبدیلی هنوز دچار مشکلات فراوانی هستند و حمایت بیشتر مسئولان را می طلبند.
باید قبول کنیم که همدان ظرفیت های بالایی در بخش کشاورزی دارد اما در بخش صنایع تبدیلی بسیار ضعیف عمل کرده و لازم است بخش خصوصی را وارد کار کند چراکه در حال حاضر به علت نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی، بخش زیادی از محصولات استان به صورت خام به استان های دیگر ارسال می شود که متأسفانه خروجی منفی دارد و برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد و باید جلوی آن را گرفت.
*روزنامه نگار
نظر شما